Καθαρά Δευτέρα: Σαρακοστιανές γεύσεις και παραδόσεις που περνούν από γενιά σε γενιά
Είναι αυτές οι Καθαρές Δευτέρες, που η οικογένεια μαζεύεται γύρω από το τραπέζι, η μυρωδιά των παραδοσιακών εδεσμάτων γεμίζει τον αέρα, ενώ η καρδιά πλημμυρίζει με αναμνήσεις. Στο μικρό, ξύλινο τραπέζι της γιαγιάς, η κάθε λεπτομέρεια φανερώνει την αγάπη και την παράδοση που συνοδεύει κάθε έδεσμα.
Οι σούπες από φακές και ρεβίθια, φτιαγμένες με τα πιο αγνά υλικά της γης, βγάζουν έναν πλούσιο αρωματικό καπνό, ενώ η σπιτική ταραμοσαλάτα με το μυρωδάτο λεμόνι καλωσορίζει τις πρώτες μπουκιές. Η λαχταριστή φάβα συνοδεύεται από φρέσκα, ξινισμένα αγγουράκια και η λαγάνα, με τη χρυσαφένια της κρούστα και τη μαλακή ψίχα, βρίσκει τη θέση της δίπλα σε καλαμαράκια τηγανισμένα με προσοχή και γλυκιά κόκκινη σάλτσα.
«Είναι η εποχή που δεν μας λείπει τίποτα», λέει πάντα η γιαγιά, «το τραπέζι γεμίζει από τα πιο απλά αλλά ταυτόχρονα, τα πιο αγαπημένα φαγητά».
Αγαπημένη διαχρονική συνήθεια
Αλλά η μεγαλύτερη παράδοση του οικογενειακού τραπεζιού παραμένει ο λαχταριστός Μακεδονικός Χαλβάς. Κάθε μπουκιά του μοιάζει με ταξίδι στο παρελθόν, στις γιορτές της παιδικής ηλικίας, με τις αστείες ιστορίες του παππού και τα γέλια των παιδιών. Με τη μοναδική αυθεντική του γεύση και την απαράμιλλη ποιότητά του, αυτό το έδεσμα έχει - εδώ και έναν αιώνα - πρωταγωνιστική θέση στο γιορτινό τραπέζι και αποτελεί το σημείο αναφοράς της Καθαράς Δευτέρας, όπου και με όποιον τρόπο και αν αυτή γιορτάζεται. Πρόκειται για ένα ορόσημο, που σημαίνει πολλά περισσότερα από μια ημέρα στο ημερολόγιο· είναι μυρωδιές, ήχοι και μια αίσθηση θαλπωρής.
Και κάπως έτσι μου έρχονται στο μυαλό το πώς γιορτάζεται με διαφορετικές παραδόσεις η Καθαρά Δευτέρα ανά την Ελλάδα. Μπορούμε, άλλωστε, να τις βρούμε και στο www.katharadeftera.gr. Στο Γαλαξίδι θυμάμαι – για παράδειγμα – το ευφάνταστο παιχνίδι με τον αλευροπόλεμο που γεμίζει την ατμόσφαιρα με σύννεφα από χρώματα και γέλια. Στη Θήβα, η αναβίωση του βλάχικου γάμου σκορπά χαρά με γραφικές πομπές και τραγούδια. Στην Κάρπαθο, το λαϊκό δικαστήριο που στήνεται, χαρίζει ανέμελες στιγμές και σατιρικές «καταδίκες», ενώ στην Κοζάνη τα πολύχρωμα αερόστατα σκορπίζουν στον ουρανό ελπίδες και παιδικά όνειρα.
Η Καθαρά Δευτέρα είναι το πέρασμα από το χθες στο αύριο· μια υπενθύμιση πως οι παραδόσεις μας ενώνουν, όπως το κοινό τραπέζι και ο Μακεδονικός Χαλβάς – η πιο γλυκιά συντροφιά στις αναμνήσεις μας. Και όσο οι γεύσεις, τα έθιμα και οι στιγμές αυτές περνούν στις νέες γενιές, τόσο η Καθαρά Δευτέρα θα μένει ζωντανή στην καρδιά μας. Γι' αυτό και φέτος ο Μακεδονικός Χαλβάς, σε συνεργασία με την HOPEgenesis, που δραστηριοποιείται ενεργά στην αντιμετώπιση του δημογραφικού στην Ελλάδα, στηρίζει 10 εγκύους απομακρυσμένων ορεινών ηπειρωτικών χωριών, που έχουν δύσκολη πρόσβαση σε ιατρικές και μαιευτικές υποδομές, καλύπτοντας όλα τα έξοδα κύησης, τοκετού, μεταφοράς και διαμονής τους σε συνεργαζόμενα νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα.
Κλείνοντας, οι οικογενειακές παραδόσεις είναι αυτές που μας κρατούν ενωμένους, αυτές που γεμίζουν την ψυχή μας με ζεστασιά και τις καρδιές μας με αγάπη. Κάθε χρόνο, με την ίδια ακριβώς ευλάβεια, επιστρέφουμε στο τραπέζι της γιαγιάς, με τα χαμόγελα και τις ιστορίες να αναβιώνουν. Εκεί, πάντα μας υποδέχεται ο Μακεδονικός Χαλβάς ως γλυκιά υπόσχεση του παρελθόντος, που μας συνδέει με τις ρίζες μας και μας θυμίζει ότι, πέρα από τα υλικά αγαθά, οι πραγματικοί θησαυροί βρίσκονται στις στιγμές που μοιραζόμαστε με τους αγαπημένους μας.
Επισκεφθείτε το www.katharadeftera.gr για να δείτε πώς γιορτάζεται η Καθαρά Δευτέρα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και πάρτε μέρος σε κλήρωση για να κερδίσετε αγαπημένα προϊόντα από τον Μακεδονικό Χαλβά!