Πώς η αλλαγή της ώρας επηρεάζει την υγεία μας

Κάθε χρόνο, στις 3 τα ξημερώματα της τελευταίας Κυριακής του Μαρτίου, τα ρολόγια γυρίζουν μπροστά, γεγονός που σηματοδοτεί την έναρξη των μεγαλύτερων ημερών.

Φέτος, τα ρολόγια θα γυρίσουν μπροστά τα ξημερώματα της Κυριακής 31 Μαρτίου, χάνοντας μια ώρα ύπνου, καθώς προετοιμαζόμαστε για τους πιο ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες.

Παρόλο που η ημέρα που τα ρολόγια πάνε μπροστά είναι ευπρόσδεκτη, καθώς αυτό σημαίνει πως μετράμε αντίστροφα για το καλοκαίρι και οι μέρες γίνονται μεγαλύτερες, το σύστημα αλλαγής των ρολογιών δύο φορές το χρόνο είναι αμφιλεγόμενο.

Το 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της κατάργησης της αλλαγής των ρολογιών μετά από μελέτη που διαπίστωσε ότι το 84% των ανθρώπων στις χώρες που συμμετείχαν στη θερινή ώρα θα επιθυμούσε τη διακοπή της.

Υπάρχουν επίσης ορισμένες ανησυχίες για την υγεία που συνδέονται με την αλλαγή της ώρας, καθώς ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι διαταράσσει τους φυσικούς κύκλους ύπνου του οργανισμού, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική υγεία.

Ποιος είναι λοιπόν ο αντίκτυπος της αλλαγής της ώρας στην υγεία μας;

Πώς η αλλαγή της ώρας επηρεάζει τη σωματική υγεία

Σύμφωνα με την Mayo Clinic, ο ανθρώπινος εγκέφαλος διαθέτει ένα βιολογικό ρολόι, γνωστό και ως κιρκάδιος ρυθμός, που λειτουργεί σε έναν 24ωρο κύκλο.

Είτε πρόκειται για κέρδος μιας επιπλέον ώρας είτε για απώλεια μιας ώρας ύπνου, αυτό προκαλεί διαταραχή στον κύκλο του ύπνου και μπορεί να είναι δύσκολο για ορισμένους ανθρώπους να προσαρμοστούν ξανά σε ένα φυσιολογικό πρόγραμμα. Ο διαταραγμένος ύπνος θα μπορούσε επίσης δυνητικά να οδηγήσει σε υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.

Μια μελέτη του 2019 από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης εξέτασε τον αντίκτυπο της έλλειψης ύπνου στις καρδιακές παθήσεις σε ποντίκια. Διαπίστωσε ότι, μετά από 16 εβδομάδες, τα ποντίκια που είχαν διαταραχθεί οι κύκλοι του ύπνου τους ανέπτυξαν μεγαλύτερες αρτηριακές πλάκες σε σύγκριση με τα ποντίκια με φυσιολογικά πρότυπα ύπνου.

Τα ποντίκια με έλλειψη ύπνου είχαν επίσης διπλάσια επίπεδα ορισμένων λευκών αιμοσφαιρίων στην κυκλοφορία τους και χαμηλότερες ποσότητες υποκρετίνης, μιας ορμόνης που παίζει βασικό ρόλο στη ρύθμιση των καταστάσεων ύπνου και αφύπνισης.

"Αυτή φαίνεται να είναι η πιο άμεση απόδειξη μέχρι στιγμής των μοριακών συνδέσεων που συνδέουν τους παράγοντες κινδύνου του αίματος και του καρδιαγγειακού συστήματος με την υγεία του ύπνου", δήλωσε ο δρ Μάικλ Τέρυ, διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Έρευνας για τις Διαταραχές του Ύπνου του Εθνικού Ινστιτούτου Καρδιάς, Λάντς και Αίματος στις ΗΠΑ.

Η απώλεια μιας ώρας ύπνου κατά την αλλαγή της ώρας την άνοιξη έχει συνδεθεί με αύξηση των καρδιακών προσβολών και των εγκεφαλικών επεισοδίων. Στις ΗΠΑ, τα νοσοκομεία αναφέρουν 24% αύξηση των επισκέψεων για καρδιακές προσβολές κάθε χρόνο τη Δευτέρα μετά την αλλαγή της ώρας.

Έρευνες έχουν επίσης δείξει αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων, καθώς οι οδηγοί δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στην αλλαγή της ώρας.

Σύμφωνα με στοιχεία της Zurich Insurance, οι οδηγοί είναι πιο πιθανό να έχουν ατύχημα μεταξύ 16:00 και 19:00 τον Νοέμβριο, καθώς σκοτεινιάζει νωρίτερα. Μετά την αλλαγή των ρολογιών, η εταιρεία σημείωσε αύξηση κατά 10-15% στο σύνολο των ατυχημάτων εκείνη την ώρα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας.

Πώς η αλλαγή της ώρας επηρεάζει την ψυχική υγεία

Το φθινόπωρο οι αυξημένες ώρες σκοταδιού μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλή διάθεση και κατάθλιψη σε ορισμένους ανθρώπους, καθώς και σε κόπωση, μυϊκούς πόνους και αποδυνάμωση των οστών λόγω έλλειψης βιταμίνης D από την έκθεση στο ηλιακό φως.

Ορισμένοι άνθρωποι βιώνουν επίσης εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (SAD) ως αποτέλεσμα των μικρότερων ημερών. Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Υγείας στη Μεγάλη Βρετανία, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν επίμονη χαμηλή διάθεση, απώλεια ευχαρίστησης ή ενδιαφέροντος για τις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες, ευερεθιστότητα, αισθήματα απόγνωσης ή ενοχής και ύπνο περισσότερο από το κανονικό.