Κεντρική Πινακοθήκη στο Μουσείο Orsay

Musée D'Orsay: Πώς ένας πρώην σιδηροδρομικός σταθμός στο Παρίσι μετατράπηκε σε εντυπωσιακό μουσείο

Ηταν το 1900, όταν η πόλη του Παρισιού φιλοξένησε την Παγκόσμια Έκθεση για να γιορτάσει τα επιτεύγματα του περασμένου αιώνα και να επιταχύνει την ανάπτυξη στον επόμενο.

Τα χρόνια εκείνα η Παγκόσμια Εκθεση ήταν κάτι σαν η «βιτρίνα μιας χώρας» και η ιδέα ήταν να δείξουν ότι η χώρα βρισκόταν στο πιο κορυφαίο επίπεδο όσον αφορά τις βιομηχανικές, τεχνικές και τεχνολογικές εξελίξεις, ιδίως στο πλαίσιο της βιομηχανικής επανάστασης στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού.

Για τη συγκεκριμένη Παγκόσμια Έκθεση, η πόλη του Παρισιού αποφάσισε, προκειμένου να φέρει περισσότερο κόσμο στην πρωτεύουσα, να κατασκευάσει έναν νέο σταθμό στην αριστερή όχθη της πόλης που θα επέτρεπε στους κατοίκους της νοτιοδυτικής Γαλλίας να φτάνουν απευθείας στην είσοδο της έκθεσης. Αλλά προφανώς, κάθε νέα κατασκευή έχει τα δικά της προβλήματα. Και εδώ το πρόβλημα ήταν η αρχιτεκτονική του ίδιου του σταθμού.

Στην πραγματικότητα, το μουσείο του Λούβρου βρισκόταν ακριβώς απέναντι από τον Σηκουάνα και κρίθηκε ότι υπήρχε πρόβλημα αρχιτεκτονικής αρμονίας: από τη μια το Λούβρο και η κλασική, αναγεννησιακή αρχιτεκτονική του και από την άλλη ο νέος σιδηροδρομικός σταθμός με τη βιομηχανική του αρχιτεκτονική. Ο νέος σιδηροδρομικός σταθμός δεν ταίριαζε με την κλασική αρχιτεκτονική του μεγάλου κτιρίου στην άλλη πλευρά του ποταμού. Η αντίθεση ήταν πολύ εντυπωσιακή και η μεταλλική δομή του νέου σταθμού δεν εγκρίθηκε ομόφωνα. Αποφασίστηκε, λοιπόν, η μεταλλική δομή να καλυφθεί από μια πέτρινη πρόσοψη, για να "ταιριάξει" καλύτερα στο παρισινό περιβάλλον.

, Παρίσι, Γαλλία: To κτίριo του Μουσείου d'Orsay στην όχθη του ποταμού Σηκουάνα με θέα στο παρισινό αστικό τοπίο

Η κατασκευή του σιδηροδρομικού σταθμού ξεκίνησε το 1898 και ολοκληρώθηκε δύο χρόνια αργότερα. Ο νέος σταθμός άνοιξε για πρώτη φορά στις 14 Ιουλίου 1900, με την ονομασία Gare d'Orléans. Όμως, παρά τη νεωτερικότητα του σταθμού, θεωρήθηκε γρήγορα παλιομοδίτικο και εντελώς ξεπερασμένο από την εξέλιξη των σιδηροδρόμων. Από το 1939, η δραστηριότητα του σταθμού Orsay μειώθηκε σημαντικά και περιορίστηκε στην εξυπηρέτηση μόνο των προαστίων. Οι αποβάθρες έγιναν πολύ κοντές λόγω της ηλεκτροκίνησης των σιδηροδρόμων και της επιμήκυνσης των τρένων. Σταδιακά, λοιπόν, ο σταθμός εγκαταλείφθηκε.

Αλλά ο σταθμός σαν κτίριο χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές. Χρησιμοποιήθηκε ως κέντρο προώθησης αλληλογραφίας για τους αιχμαλώτους κατά τη διάρκεια του πολέμου και στη συνέχεια ως κέντρο υποδοχής αιχμαλώτων μετά την απελευθέρωση. Το κτίριο αποτέλεσε επίσης σκηνικό για ταινίες και καταφύγιο για θεατρικούς θιάσους. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, ψηφίστηκε ακόμη και η κατεδάφιση του κτιρίου λόγω της πολύ ακριβής συντήρησης. Αλλά τελικά, κανείς δεν ήθελε να αναλάβει την κατεδάφιση, καθώς ήταν επίσης πολύ ακριβή.

Έτσι το κτίριο δεν κατεδαφίστηκε επειδή κόστιζε πάρα πολλά χρήματα και κανείς δεν ήθελε να το πληρώσει.

Τότε, το 1973, άρχισε να γεννιέται η ιδέα της δημιουργίας ενός μουσείου στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό. Ένα μουσείο όπου θα συγκεντρώνονταν όλες οι τέχνες του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, ως συνέχεια του Λούβρου, όπου μπορείτε να βρείτε έργα τέχνης που φτάνουν μέχρι τις δεκαετίες 1850-1860. Στην πραγματικότητα, ο Ζισκάρ ντ’Εσταίν ήταν εκείνος που «έσωσε» το 1977 τον σιδηροδρομικό σταθμό Gare d’Orsay από την κατεδάφιση, εγκρίνοντας το σχέδιο μετατροπής του εμβληματικού κτιρίου σε μουσείο.

Το 1978, ο παλιός σταθμός χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό μνημείο και την 1η Δεκεμβρίου 1986, το Musée d'Orsay άνοιξε για πρώτη φορά για το κοινό. Σε αυτό το μουσείο μπορούμε να βρούμε τις τέχνες από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα έως το 1914, την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.

Μάλιστα, ο αρχιτέκτονας του νέου μουσείου ήταν γυναίκα! Το όνομά της ήταν Gae Aulenti και πρόκειται για μια Ιταλίδα αρχιτέκτονα. Από το 1980 έως το 1986 ήταν η υπεύθυνη του έργου για την αποκατάσταση του παλιού σταθμού και τη μετατροπή του σε μουσείο. 

Tο μουσείο στεγάζεται στον πρώην σταθμό Gare d'Orsay, έναν σιδηροδρομικό σταθμό που χτίστηκε μεταξύ 1898 και 1900.

Δύο στοιχεία που χρονολογούνται από την εποχή που το κτίριο ήταν ακόμα σταθμός υπάρχουν ακόμα και σήμερα, στο μουσείο: η μεγάλη πράσινη μεταλλική κατασκευή και το ρολόι, όπως μπορούμε να δούμε στην παρακάτω εικόνα.

Στο βάθος το ρολόι του παλιού σιδηροδρομικού σταθμού, δεξιά ο Δαβίδ του Antonin Mercié.
To χρυσό παλιό ρολόι του σιδηροδρομικού σταθμού στον τοίχο του Musée d'Orsay στο Παρίσι.

Το Musée d'Orsay είναι ένα πολύ νέο μουσείο που αναμειγνύει "κλασικούς" και "μη παραδοσιακούς" πίνακες. Τι εννοούμε με αυτό; Ο 19ος αιώνας γνώρισε μια πραγματική εικαστική επανάσταση. Οι κώδικες της κλασικής ζωγραφικής έσπασαν, δημιουργήθηκαν νέες εικαστικές αναπαραστάσεις, αντιμετωπίστηκαν νέα θέματα.

Επισκέπτης κοντά στον πίνακα Αυτοπροσωπογραφία του Βίνσεντ βαν Γκογκ στο Μουσείο d'Orsay στο Παρίσι, Γαλλία.
Εσωτερικό του Μουσείου Orsay στο Παρίσι, Γαλλία.

Η καλλιτεχνική αναταραχή του 19ου αιώνα φαίνεται μέσα από όλα τα έργα που εκτίθενται στο Musée d’Orsay που μέχρι και σήμερα εντυπωσιάζει με τα έργα τέχνης του.

Η συλλογή σήμερα αποτελείται από σχεδόν 80.000 έργα τέχνης και περιλαμβάνει όλους τους μεγάλους εκπροσώπους του ιμπρεσιονισμού και του μεταϊμπρεσιονισμού, όπως οι Monet, Revoir, van Gogh και Toulouse–Lautrec, καθώς και μερικές διακοσμητικές τέχνες από την εποχή του Art Nouveau και ένα ευρύ φάσμα της γλυπτικής του 19ου αιώνα.

Φωτογραφίες: Shutterstock