Ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης μας ξεναγεί στον τόπο καταγωγής του, τις Μηλιές

Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσεις και να ανακαλύψεις έναν τόπο είναι μέσα από τους ανθρώπους -είτε επειδή έχουν καταγωγή, είτε τον έχουν επιλέξει.

Ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης μας ξεναγεί στον τόπο του, στο Πήλιο, ένα μέρος μαγικό και ονειρικό για κάθε εποχή του χρόνου. Στις Μηλιές απολαμβάνει τους πιο αργούς ρυθμούς της καθημερινότητας μας, κάτι που δεν έχει την πολυτέλεια να το κάνει στην Αθήνα, τις βόλτες στο γραφικό χωριό μαζί με την οικογένειά του, αλλά και τις σπεσιαλιτέ του ξεχωριστού αυτού τόπου.

Ποια είναι η σχέση σου με τις Μηλιές;

Κατάγομαι από τις Μηλιές. Πρόγονός μου είναι ο Έλληνας λόγιος Δανιήλ Φιλιππίδης ο οποίος συγκαταλέγεται ανάμεσα στις κύριες προσωπικότητες του νεοκλασικού διαφωτισμού. Μάλιστα, με τη γυναίκα μου Εύα και το γιο μου Ερμή μένουμε στο σπίτι το οποίο γεννήθηκε. Πηγαίνω στις Μηλιές τα τελευταία 45 χρόνια, έχω ζήσει ένα μεγάλο ποσοστό της οποίας περιπέτειας του βίου μου εκεί. Οι Μηλιές είναι το «ησυχαστήριο» μου. Ωστόσο δεν πάω για να απομονωθώ, πάω και για να ανανεώσω τις σχέσεις μου με τον άνθρωπο, σχέσεις που οι ρυθμοί της πόλης έχουν κατακερματίσει, σχεδόν εκμηδενίσει.

Ποια είναι η αγαπημένη σου παραλία;

Η Λαμπινού.

Ποια είναι η αγαπημένη σου κρυφή παραλία; Πώς την ανακάλυψες; Με ποια παρέα την απολαμβάνεις περισσότερο;

Η μικρή παραλία κοντά στο... νεκροταφείο στην Καλιφτέρη. Την ανακάλυψα πριν πολλές δεκαετίες και τώρα την απολαμβάνω με την Εύα και τον Ερμή.

Μια αγαπημένη καλοκαιρινή ανάμνηση από το μέρος.

Πέρσι στην παραλία Καλαμάκι, όπου ο Ερμής έκανε το πρώτο του μπάνιο. Η παραλία είναι βοτσαλωτή με υπέροχα νερά. Ένας κολπίσκος να τον πιείς στο ποτήρι. Εκεί μαζεύονται πολλοί φίλοι μας και υπάρχει ένα άτυπο ραντεβού για μπάνιο και κουβέντα. Έχουμε ζήσει πολύ όμορφες εμπειρίες τις οποίες περιμένουμε να ζήσουμε και φέτος τον Αύγουστο.

Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που κάνεις μόλις φτάσεις;

Λίγο πριν φτάσω, με το που αρχίζουν οι στροφές για τα επτά χιλιόμετρα που μας οδηγούν από τον παραλιακό δρόμο του Βόλου προς τις Μηλιές, μέσα μου απλώνεται μια ακριβή αίσθηση, που σημαίνει την αρχή μιας ολιγοήμερης ή πολυήμερης «κάθαρσης». Όταν ανοίγω την μικρή πόρτα, η οποία οδηγεί στο χαγιάτι που έχει θέα όλο τον Παγασητικό και μπαίνω στο δωμάτιο -απ' όπου ξαπλωμένος βλέπω ως κάτω στη θάλασσα- νιώθω την επίγευση μιας προυστικής μαντλέν, ένα εσωτερικό γαργάλημα ευφορίας. Μια ιδιαίτερη αίσθηση από παλιές εποχές, που ως παιδί της πόλης δεν έχω μεν ζήσει, αλλά η οποία, ωστόσο, φαίνεται πως είναι εγγεγραμμένη βαθιά στο υποσυνείδητο από κάποια αρχαϊκή σμίλη, κυτταρικής καταγωγής. Πρόκειται για κάτι σχεδόν γενετικό, μια ταύτιση με τον περίγυρο, που κάνει τους βιορυθμούς να αλλάζουν, τις εικόνες να απλώνονται εντός μου, μια μυστική θεότητα να με παίρνει από το χέρι και να με οδηγεί σ' ένα χώρο όπου η συνάφεια μεταξύ ανθρώπου και τόπου είναι προϋπόθεση ζωής.

Ποιους ανυπομονείς να συναντήσεις εκεί;

Φίλους, όπως την Βάσω Μπαρούτα που έχει την μπουτίκ «Ζούμπερο», τον Αντώνη Τυφεκιόγλου, ιδιοκτήτη του εστιατορίου «Σαλκίμι», το Νίκο που εχει το «Αννα, να ένα μήλο», την Τάνια Τσανακλίδου με τον αδερφό της το Γιάννη που έστησαν το καφέ «Το ρόδο και το αηδόνι», την Χαρούλα που έχει το σούπερ μάρκετ, τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλο, γείτονά μου και τη γυναίκα του Λίνα, τον φίλο Πέτρο Σεβαστίκογλου, την Ιώ Βουλγαράκη, τον Δημήτρη Γεωργιάδη αλλά και τον Μανόλη Πολέντα που μένουν σε κοντινά χωριά.

Κάτι που έκανες εκεί και δεν θα έκανες εύκολα στην Αθήνα;

Εδώ οι ρυθμοί είναι αλλιώτικοι. Βουνίσιοι. Μιλάω ως κάποιος που δεν γαλουχήθηκε ανάμεσα σε βελάσματα, κοάσματα, και τιτιβίσματα περιτριγυρισμένος από υακίνθους, πεύκα και καστανιές, αλλά ως γέννημα θρέμμα του σκυροδέματος και του θορύβου, ως ένας μασίφ, «γκάγκαρος» Αθηναίος. Κάποιος εμβαπτισμένος έως μυελού οστέων στο βάλτο της μεγαλούπολης με τις πρώιμες εικόνες που σφράγισαν τα διαφορά στάδια εξέλιξης του να μην χαρακτηρίζονται από κελαηδίσματα πουλιών, μεταξένια χλόη και γάργαρα νερά, αλλά από μποτιλιαρισμένους δρόμους, νέφος και ατμοσφαιρική ρύπανση. Κάποιος που προ κόβιντ, έτρεχε από δουλειά σε δουλειά, εκπνέοντας. Εδώ λοιπόν, κάνω τα άκρα αντίθετα. Εισπνέω.

Αγαπημένο εστιατόριο. Τι πιάτα να δοκιμάσουμε αν πάμε;

Το «Σαλκίμι» του Αντώνη Τυφεκιόγλου. Οι γεύσεις είναι παραδοσιακές και έχουν το άρωμα της μικρασιάτικης κουζίνας. Όλα τα φαγητά είναι σπιτικά, με ντόπιες πρώτες ύλες και είναι μαγειρεμένα με αγάπη και μεράκι. Πίτες με φύλλο ανοιγμένο στο χέρι, «χασάπα», δηλαδή ρολό μοσχαράκι γεμισμένο με τυριά ψημένο σε λαδόκολα, «χουνκιάρ μπεγιεντί» που είναι μοσχαράκι κοκκινιστό με πουρέ μελιτζάνας, «γκιούλμπασι» με τρία κρέατα στη γάστρα και λαχανικά, «κουπάκι» με μανιτάρια, τυριά και κρέμα γάλακτος σε πήλινο, «ορφανό κοκορέτσι», συκωταριά μέσα σε μπόλια ψημένη στο φούρνο, αγριογούρουνο κυνήγι και πολλές άλλες γεύσεις!

Ποιο τοπικό προϊόν πρέπει να πάρει κάποιος οπωσδήποτε φεύγοντας;

Μέλι.

Η εμβληματική προσωπικότητα του χωριού που αποκλείεται να μην γνωρίζεις.

Η Τάνια Τσανακλίδου. Μια υπέροχη γυναίκα με απίστευτο ταλέντο, πολύ απλή και ουσιαστική στην επαφή. Ενας άνθρωπος larger than life into life.

Η ωραιότερη θέα.

Από το χαγιάτι του σπιτιού μας προς τον Παγασητικό. Δεν υπερβάλλω!

Το πιο ινσταγκραμικό σημείο.

Ο σταθμός του τρένου που σχεδίασε ο Εβαρίστο ντε Κίρικο, πατέρας του μεγάλου σουρεαλιστή ζωγράφου Τζιότζιο ντε Κίρικο.

Τρεις λέξεις που σου έρχονται στο μυαλό όταν ακούς «Μηλιές».

Αστρέχα, Χαγιάτι, Ορτανσίες.

Κάποια αθλητική δραστηριότητα που μπορείς να κάνεις εκεί;

Δεν είναι αμιγώς αθλητική αλλά αξίζει τα μάλα. Στις Μηλιές θα συναντήσετε την Αποστολία και τον Γιάννη, που με πολλή αγάπη είναι έτοιμοι να σας γνωρίσουν αυτή την ιδιαίτερη περιοχή μέσα από διαδρομές με τα άλογά τους. Οι διαδρομές είναι και για μεγάλους και για μικρούς.

Τα αξιοθέατα που θα πρότεινες σε κάποιον τουρίστα.

Πρώτα την εκκλησία των Αγίων Ταξιαρχών, μια τρίκλητη βασιλική με σαμαρωτή στέγη και δυο Άγιες Τράπεζες. Το εκπληκτικό ξυλόγλυπτο τέμπλο φτιάχτηκε από ηπειρώτες τεχνίτες και μεταφέρθηκε πάνω σε μουλάρια μέχρι το χωριό.
Δεύτερο σημείο αναφοράς είναι η Κοινοτική Βιβλιοθήκη, ένα πολύ ενδιαφέρον κτίσμα όπου φυλάσσονται τα κειμήλια της Μηλιώτικης Σχολής, η σημαία που ύψωσε ο Άνθιμος Γαζής και το γραφείο –κρεβάτι του Γεωργίου Κωνσταντά. Στο προαύλιο υπάρχει προτομή του Γαζή. Τα δέκα χιλιάδες βιβλία που είχε συγκεντρώσει, καθώς και χάρτες, όργανα φυσικής και χημείας, μεταφέρθηκαν το 1815 νύχτα, στα κρυφά και πάλι με μουλάρια. Σήμερα μπορεί να δει κανείς στη Βιβλιοθήκη εκπληκτικής σπανιότητας εκδόσεις όπως την εγκυκλοπαίδεια του Diderot σε 39 τόμους. Τέλος, τη γέφυρα που σχεδίασε ο πατέρας του περίφημου υπερρεαλιστή ζωγράφου Ντε Κίρικο. Πρόκειται για μια πανέμορφη σιδερένια γέφυρα που ενώνει δυο πλαγιές του βουνού με εκπληκτική θέα ως την θάλασσα. Κάποια μέτρα πιο κάτω βρίσκεται και ένας τοίχος αντιστήριξης πρανών, σχεδιασμένος και πάλι από τον πατέρα ντε Κίρικο στη μορφολογία του οποίου φαίνονται ξεκάθαρα οι επιρροές που άντλησε ο γιος του όσον αφορά τα γεωμετρικά σχήματα και τις καμάρες.

Μέρη για shopping;

Το «Ζούμπερο». Ρούχα Ελλήνων σχεδιαστών, αξεσουάρ, χειροποίητο κόσμημα και είδη δώρων φτιαγμένα με μεράκι και τέχνη από Έλληνες χειροτέχνες. Σας περιμένει η υπέροχη Βάσω. Όσο για την ονομασία, «Ζούμπερα» στις Μηλιές λένε οι ντόπιοι τα ζουζούνια, ό,τι είναι μικρό, χαριτωμένο, αεικίνητο, πετάει ή όχι. Πολλοί παππούδες και γιαγιάδες φωνάζουν έτσι τα εγγόνια τους.

Το ιδανικό μέρος για πρώτο ραντεβού στις Μηλιές.

Στον φυσικό καταρράκτη κοντά στο Σταθμό. Δεν έχω δει πιο ρομαντικό μέρος. Έχει και «φυσική πισίνα» για τολμηρούς...

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος μύθος για τις Μηλιές;

Ότι είναι μακριά από την θάλασσα. Όχι. Σε είκοσι λεπτά είσαι οδικώς από την πόρτα σου σε μια υπέροχη παραλία.