O Εrdem συναντά τη Δούκισσα του Ντέβονσαϊρ: Η έκθεση που εμπνέει τη νέα του συλλογή
Σε μια πολυτελή έκταση 35.000 εκταρίων στην ευρύτερη περιοχή του Ντέρμπισαϊρ Ντέιλς, δεσπόζει ένα μεσαιωνικό κτίσμα, το Μέγαρο Chatsworth, που θεωρείται το στολίδι της Γηραιάς Αλβιώνας. O σχεδιαστής μόδας Erdem Moralioglu είναι ο πρώτος δημιουργός, που είχε ελεύθερη πρόσβαση στο σπάνιο αρχείο του, ανατρέχοντας ελεύθερα στην ιστορία του και δημιουργώντας μία μοναδική συλλογή.
Μεταξωτά prints με αντικατοπτρισμούς του Μεγάρου, κοκτέιλ φορέματα μιας άλλης εποχής, φλοράλ prints από ταπισερί και πορσελάνες ή παραδοσιακά κιλτ, που αναμειγνύονται με αδιάβροχα ανοράκ για σκάλισμα κήπων και αγροτικές εργασίες.
Η συλλογή του Erdem Moralioglu για την Άνοιξη/ Καλοκαίρι του 2024 συνέλαβε αυτό το απενοχοποιημένο, old-money πνεύμα της βρετανικής αριστοκρατίας. Και συγκεκριμένα το στιλ και την ιδιοσυγκρασία της Δούκισσας του Ντέβονσαϊρ, που έχει αποτελέσει σημείο αναφοράς για αμέτρητους σχεδιαστές και fashion editorials. Ειδικά εκείνη η ασπρόμαυρη φωτογραφία της, που την απαθανατίζει να ταΐζει αμέριμνη, διασκεδάζοντας, τα αγαπημένα της μικρά κοτοπουλάκια, φορώντας μια εξεζητημένη δημιουργία Παρισινής Υψηλής Ραπτικής.
Με αφορμή αυτή τη συλλογή-φόρο τιμής, ο Erdem σχεδίασε και τη σχετική έκθεση, με τίτλο «Imaginary Conversations», εκκινώντας έναν φανταστικό διάλογο με την πηγή έμπνευσής του και διαπλέκοντας τις δημιουργίες του με την αύρα από τα προσωπικά της διαμερίσματα και τα ίχνη στα αγαπημένα της αποκτήματα. Η έκθεση, σε αντίθεση με άλλες αντίστοιχου χαρακτήρα, δεν εστιάζει απλώς σε ένα «όμορφο αποτέλεσμα» αλλά στη γόνιμη δημιουργική διαδικασία, που προκύπτει από αυτή την υποθετική συνομιλία.
Το ιστορικό μέγαρο Chatsworth, «το παλάτι στην κορυφή του λόφου», όπως το αποκαλούν, ανήκει στην οικογένεια Cavendish από τον 16ο αιώνα και έχει χαρακτηριστεί ως η πιο αξιοζήλευτη εξοχική κατοικία σε ολόκληρη τη Μεγάλη Βρετανία. Όμως, χάρη στην επιμονή και τις προσπάθειες μιας, κατά τύχη διαδόχου του, της 11ης Δούκισσας του Ντέβονσαϊρ, η οποία αξιοποίησε με κάθε τρόπο τις δυνατότητές του, έφτασε στην πλήρη ακμή του, αφήνοντας ένα σπουδαίο κληροδότημα σήμερα.
Η Ντέμπορα Ντέβονσαϊρ, ήταν η νεότερη από τις έξι θρυλικές αδερφές Mitford, που καθόρισαν την κοινωνική ζωή της Αγγλίας και ξεχώρισαν με το πνεύμα, την ομορφιά και την περιπετειώδη ζωή τους στα ‘40s. Αμφιλεγόμενες σύζυγοι πολιτικών, κοσμικές κυρίες, ηγερίες των γραμμάτων…Η Ντέμπορα, αρχικά, έμοιαζε να μην έχει, την ίδια ενδιαφέρουσα πορεία, προτιμώντας την ησυχία της καθημερινότητας στην εξοχή. Όμως, από μια αναπάντεχη τροπή της μοίρας ο σύζυγός της κληρονόμησε τον τίτλο του Δούκα και μαζί το φημισμένο Chatsworth, καθιστώντας τους, έτσι, τους ευνοημένους από την τύχη κτήτορές του και επιλαχόντες σε έναν άνετο τρόπο ζωής, γεμάτο ευδαιμονία.
Ο εκκεντρικός αέρας και το αντισυμβατικό γούστο της Δούκισσας, είναι ευδιάκριτος σε όλα τα παράδοξα προσωπικά της αντικείμενα, που δημιουργούν μια ευχάριστη αντίθεση σε σχέση με την αναμενόμενη, τυπική και συγκρατημένη ιδιοσυγκρασία των Βρετανών. Ένα μικρό πορτοφολάκι σε σχήμα κλωσόπουλου, βραδινά υποδήματα με φανταχτερούς φιόγκους από κίτρινο ταφτά και ένα κόκκινο σατέν διαμαντοστόλιστο τσαντάκι, κεντημένο με το πρόσωπο του Elvis Presley, του οποίου ήταν ένθερμη θαυμάστρια, αποτελούν ένα γλαφυρό δείγμα του παράδοξα ιδιαίτερου στιλ της.
Η ίδια έκανε παρέα με την ίδια ανοιχτόκαρδη διάθεση με σχεδιαστές μόδας, καλλιτέχνες, όπως ο Lucian Freud, στου οποίου την εξώπορτα συνήθιζε να αφήνει ένα καλάθι με φρέσκα αυγά και αγρότες στις υπαίθριες αγορές του Ντέρμπισαϊρ. Χάρη στο επιχειρηματικό πνεύμα και τις ευφυείς κινήσεις της, δημιούργησε το πρώτο “Farm Shop”, σε επιφανή έπαυλη, θέτοντας τις βάσεις για τη βιωσιμότητα και την οικονομική του ευμάρεια. Αργότερα επεκτάθηκε περαιτέρω κάνοντας ξεναγήσεις και διοργανώνοντας σεμινάρια, που δίδασκε η ίδια. Το 2002 το Chatworth ήταν, πλέον, οικονομικά ανεξάρτητο.
Η έκθεση, που χρηματοδοτείται από τον ηλεκτρονικό Κολοσσό μόδας, Farfetch, δεν είναι μια απλή αναδρομή στην ιστορία του αρχοντικού και της εμβληματικής του οικοδέσποινας αλλά περισσότερο μια αφορμή για έναν επινοημένο διάλογο μεταξύ μούσας και ενός δημιουργού. Αποτελεί μια εμβυθιστική εμπειρία, που αποκαλύπτει το πώς το υποβλητικό περιβάλλον, η ατμόσφαιρα και τα αντικείμενα του Chatsworth επηρέασαν καθοριστικά τη δημιουργική διαδικασία και τον σχεδιασμό της συλλογής για την Άνοιξη/ Καλοκαίρι του 2024.
Γοητευμένος από τη φιγούρα της Δούκισσας του Ντέβονσαϊρ, ο Erdem σε συνεργασία με το Chatsworth House Trust, είναι ο «εκλεκτός», που είχε αποκλειστική πρόσβαση στο πολύτιμο αρχειακό υλικό του φημισμένου τοπόσημου, μετά τον θάνατο της Δούκισσας το 2014. Ακόμα και ένα δείγμα υφάσματος από τις κουρτίνες, που κάποτε κοσμούσαν τις αίθουσές του, στάθηκαν ως συστατικό υλικό μαζί με τις σιλουέτες και το ενδυματολογικό στιλ της Δούκισσας, για να διαμορφώσουν συνολικά τη νέα κολεξιόν.
O Erdem έψαχνε αυτό το κάτι, ως δημιουργικό εφαλτήριο για τη συλλογή του. Κι αυτό ήταν το τύπωμα από τις κουρτίνες, με τις οποίες ζούσε και είχε απτή, σωματική διάδραση η ίδια η Δούκισσα. Για εκείνον ήταν η πρώτη φορά, που ενσωμάτωσε κάτι στη συλλογή του, που όντως ανήκε στην προσωπικότητα, στην οποία βασίστηκε η συλλογή. Αυτή η ανοιχτή δυνατότητα και η ελευθερία, ήταν μια μοναδική συνθήκη για έναν δημιουργό. Η Vogue χαρακτήρισε την έκθεση ως έναν «παιάνα» και τον Erdem, επιμελητή σε ένα γράμμα αγάπης προς την αμίμητη Δούκισσα.
Κειμήλια, επιστολές και φωτογραφικά άλμπουμ της Δούκισσας, που είχαν μια ιδιαίτερη επίδραση στον σχεδιαστή έχουν επιλεγεί ένα προς ένα για την έκθεση, όπως και μια ηχογράφηση από τη φωνή της που προβλήθηκε, επίσης, στην παρουσίαση της συλλογής στο Βρετανικό Μουσείο. Μεγάλες εγκαταστάσεις από οθόνες προβάλλουν, επίσης στιγμιότυπα από την πασαρέλα και τις φιγούρες των μανεκέν, οι οποίες αντιπαραβάλλονται, πλέον, στο «πνευματικό τους σπίτι».
Η έκθεση, που φιλοξενείται στα Regency Guest Bedrooms, τα πολυτελή υπνοδωμάτια των φιλοξενούμενων της περιόδου της Αντιβασιλείας, προσφέρει μια διαυγή εικόνα για το modus vivendi της Δούκισσας Ντέμπορα αλλά και της συνδιαλλαγής με έναν δημιουργό μόδας. Το πώς έμπνευση, η μαεστρία και τα εργαλεία ενός καλλιτέχνη ενορχηστρώνουν κάτι νέο, αποδίδοντας μαγικά την μοναδική κληρονομιά ενός ξεχωριστού ατόμου, υφαίνοντας μια ολόκληρη συλλογή. Η προσωπικότητα, οι αξίες, το πάθος και οι ενδυματολογικές προτιμήσεις της Δούκισσας είναι ερεθίσματα που συνετέλεσαν στην τελική παραγωγή.
Τα όρια μεταξύ του οικήματος, της προσωπικής αισθητικής της Δούκισσας και των πρώτων υλών του σχεδιαστή, είναι συνειδητά ασαφή. Οι «φανταστικές συζητήσεις» στοιχειοθετούν την ανθρωπολογική δύναμη της μόδας, την ικανότητα να δημιουργεί αφηγήσεις που ενώνουν τους ανθρώπους, σε έναν ορισμένο χρόνο και τόπο.
Ένα φόρεμα του Jeanne Patou της δεκαετίας του ’50, για παράδειγμα, στέκει μπροστά από την κινέζικη χειροποίητη ταπετσαρία και πλάι σε ένα καφέ τουίντ ντε-πιες του Erdem, με ξεφτισμένο στρίφωμα, σαν να του «επιτέθηκαν» μόλις τα οικόσιτα πτηνά της Ντέμπορα. Οι πολυτελείς τουαλέτες, έχουν την ίδια θέση με ένα τολμηρό μπλε δερμάτινο τζάκετ με κρόσσια και λαμπερά τρουκς, που θυμίζει outfit από συναυλία του Έλβις στο Λας Βέγκας.
Ένα από τα πιο προβεβλημένα εκθέματα είναι το πορτρέτο της Ντέμπορα, του 1957 «Γυναίκα με λευκό πουκάμισο», φιλοτεχνημένο από τον κοντινό της φίλο Lucian Freud. Από τις ερευνητικές «ανασκαφές» του Erdem προέκυψε και μια ψάθινη τσάντα με κεντημένο το χαριτωμένο υποκοριστικό DEBO, δώρο του Hubert de Givenchy προς εκείνη…
Η περιήγηση ξεκινά από το Dressing Room, όπου είχε παραμείνει αιχμάλωτη η Βασίλισσα Μαίρη της Σκωτίας. Για τις ανάγκες της έκθεσης, έχει διαμορφωθεί ως το τμήμα ενός ατελιέ, όπου γίνονται οι κοπές των υφασμάτων, εισάγοντάς μας στα ενδότερα του αληθινού εργαστηρίου ενός σχεδιαστή. Οι επισκέπτες παρατηρούν από κοντά τα εργαλεία και τις διαδικασίες, που συντελούν στον σχεδιασμό μιας συλλογής μόδας. Moodboards με δείγματα υφασμάτων και τελικές μακέτες πλαισιώνονται από τις αιθέριες τουαλέτες του Erdem, μαζί με vintage επίσημες δημιουργίες από τη συλλογή υψηλής ραπτικής της Δούκισσας.
Η πιο όμορφη επιμελητική κίνηση συμβαίνει στο υποφωτισμένο δωμάτιο Alcove, όπου βρίσκεις μια βιτρίνα με τις πολύτιμες καρφίτσες της Δούκισσας σε κάθε σχήμα φανταχτερών εντόμων. Λιβελούλες, μέλισσες, αράχνες, μύγες και περίτεχνες Βικτωριανές και Εδουαρδιανές πεταλούδες, ίπτανται γύρω από ένα φωτογραφικό της ενσταντανέ. Κάθε καρφίτσα ήταν δώρο γενεθλίων από τον σύζυγό της για κάθε έτος. Ένα custom σχεδιασμένο μαύρο βελούδινο φόρεμα του Erdem με ριχτούς ώμους, απηχεί την ίδια γραμμή φορέματος με τη φωτογραφία, δημιουργώντας μια συναισθηματική σύνδεση, καθώς και ένα διάστικτο, φόρεμα από τούλι κοσμημένο με δεκάδες μικρά, λαμπερά έντομα.
Φορέματα, πλαισιωμένα από βαρύτιμα, λουλουδένια μπροκάρ υφάσματα σαν κουίντες, που ανοίγουν σε έναν μυστικό κόσμο, ζωντανεύουν έναν κόσμο του παρελθόντος, που συνεχίζει να εμπνέει.
Οι επισκέπτες του Chatworth ξεπερνούν τους 650.000 χιλιάδες ετησίως. Γι’ αυτό και η έκθεση αναμένεται να έχει ένα σημαντικό εκτόπισμα, συστήνοντας τον κόσμο της μόδας μέσα στο πλαίσιο αυτού του συναρπαστικού χώρου, σε ετερόκλητες ομάδες ενδιαφερόμενων. Τα συλλεκτικά κομμάτια της κολεξιόν θα δωρισθούν στο αρχείο του Chatsworth.
Ιστορία, χρώμα, φως και αξεπέραστο πνεύμα. Αυτά είναι τα συστατικά της έκθεσης που παρουσιάζει ο Erdem, αλλά και παράγοντες που οφείλουν να υπάρχουν σε κάθε έκθεση με βιογραφικά στοιχεία.
Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Οκτωβρίου.
