Από τη Θεία Κωμωδία στην Υψηλή Ραπτική -Το τολμηρό show του οίκου Schiaparelli που σόκαρε το Παρίσι

Στο πρώτο canto της Κόλασης, του πρώτου μέρους της Θείας Κωμωδίας του Δάντη, ο ποιητής βρίσκεται μέσα στο σκοτεινό δάσος της «αμαρτίας».

Προσπαθώντας να ανεβεί προς τον λόφο, τρία θηρία κλείνουν τον δρόμο του -ένα λιοντάρι, μια λύκαινα και μια λεοπάρδαλη. Σε μεταγενέστερες αναλύσεις και ερμηνείες τα θηρία έχουν αναγνωριστεί σαν σύμβολα των τριών αμαρτημάτων -της λαγνείας, της απληστίας και της υπερηφάνειας.

Τα θηρία οδηγούν τον Δάντη πίσω στο δάσος, όπου μια φιγούρα εμφανίζεται σαν από μηχανής θεός -είναι ο ποιητής Βιργίλιος, που θα γίνει συνοδοιπόρος του Δάντη κατά την κάθοδό του στους 9 κύκλους της Κολάσεως και τους 7 του Καθαρτηρίου.

Ο συνδετικός κρίκος του επικού αυτού ποιήματος του 14ου αιώνα και της Εβδομάδας Μόδας της Υψηλής Ραπτικής του Παρισιού είναι το μυαλό του Daniel Roseberry, κατά τη διάρκεια της σύλληψης και της δημιουργίας της επόμενης συλλογής υψηλής ραπτικής για τον θρυλικό οίκο Schiaparelli.

Στις σημειώσεις του show, ο Roseberry παρομοίασε την δαντική Κόλαση με το δικό του, προσωπικό «ταξίδι» στην αμφιβολία, την αυτοϋπονόμευση και την αγωνία του να εντυπωσιάσει και να «δείξει το αδύνατο». «Αυτή η συλλογή είναι ο προσωπικός μου φόρος τιμής στην αμφιβολία», έγραψε.

Κατά μια τραγική ειρωνεία, ωστόσο, η δημιουργική αμφιβολία του αποδείχθηκε ετεροχρονισμένα δικαιολογημένη, αλλά από άλλη σκοπιά -ο Roseberry δεν «έχασε» στην έμπνευση, αλλά στην εκτέλεση.

Από την περασμένη Δευτέρα, η συλλογή Schiaparelli Haute Couture 2023 κάνει τον γύρο του διαδικτύου για όλους τους λάθος λόγους.

Και αυτό γιατί, πολύ απλά, ο Roseberry μετέφρασε τις δαντικές εικόνες αρκετά κυριολεκτικά στα ρούχα του, παρουσιάζοντας τα τρία θηρία με ανατριχιαστική λεπτομέρεια, πάνω σε τρία φορέματα.

Το κοινό πάγωσε όταν, πρώτη η Σάλομ Χάρλοου εμφανίστηκε με ένα φόρεμα που έμοιαζε με το τομάρι της λευκής λεοπάρδαλης, με το τεράστιο κεφάλι της να κοσμεί το ντεκολτέ.

Λίγο αργότερα, η Ναόμι Κάμπελ περπάτησε με ένα μαύρο γούνινο παλτό, στον ώμο του οποίου ξεπρόβαλε με ανατριχιαστικό τρόπο το κεφάλι της λύκαινας, ενώ το μαύρο στράπλες φόρεμα της Ιρίνα Σάικ κοσμούσε μια υπερμεγέθης κεφαλή λιονταριού.

Αν και έγινε εξαρχής σαφές και ξεκάθαρο ότι οι ζωοκεφαλές ήταν κατασκευασμένες από αφρώδη ρητίνη, με τον οίκο να αναρτά τις φωτογραφίες του εργαστηρίου, οι τρεις εμφανίσεις (αλλά και το αντίστοιχο με της Ιρίνα Σάικ φόρεμα της Κάιλι Τζένερ που εμφανίστηκε ως θεατής), δεν προκάλεσαν τίποτα λιγότερο από σάλο στα social media.

Η έμφαση δόθηκε στην υπερβολή της συγκεκριμένης αναπαράστασης και, ακόμη και οι πιο καλοπροαίρετοι, που αφιέρωσαν χρόνο στην κατανόηση της αρχικής έμπνευσης του Roseberry, κατέληξαν στο ότι η τελική εικόνα προκαλούσε περισσότερες αρνητικές παρά θετικές συνάψεις.

Τα (νεκρά) ζώα ως μέρος της μόδας, ακόμη και ως απλή αναπαράσταση και η ιδέα ενός τομαριού που φοριέται ως ρούχο και παραπέμπει σε κυνηγετικό τρόπαιο, επίδειξη πλούτου, επιβολής και βίας, είναι μηνύματα και ιδέες που δεν πρέπει να έχουν θέση στη σύγχρονη μόδα, σχολίασαν πολλοί.

«Ακόμη και αν είναι ψεύτικο, παραπέμπει σε κυνήγι ζώων και σε τρόπαια, και αυτό δεν είναι οκ. Αγαπώ τον οίκο, αλλά αυτό ήταν τεράστια αστοχία», διαβάζουμε σε σχόλιο με περισσότερες από τρεις χιλιάδες likes στο Instagram, ενώ αρκετοί στάθηκαν στο γεγονός ότι, σε μια χρονική στιγμή που η μόδα πρέπει να προσπαθεί όλο και περισσότερο να εξαλείψει τη χρήση αληθινού δέρματος, τα «θηρία» του Schiaparelli έμοιαζαν με επικίνδυνο πισωγύρισμα.

Εντούτοις, η πρόκληση, ο σουρεαλισμός και η απεικόνιση ζώων στα ρούχα είναι συνυφασμένα με την ιστορία και την παράδοση του οίκου Schiaparelli.

Όταν η θρυλική Elsa Schiaparelli μετακόμισε στο Παρίσι των 20s και συνδέθηκε με τον κύκλο των σουρεαλιστών και των ντανταϊστών όπως ο Man Ray, ο Marcel Duchamp, οι δημιουργίες της άφησαν πίσω την πραγματικότητα και αγκάλιασαν το αλλόκοτο και τη μαγεία.

Τεράστια έντομα ως κεντήματα ή κουμπιά, αστακοί πάνω σε φορέματα, γάντια με ζωγραφισμένα νύχια, περίτεχνες καρφίτσες και σχέδια trompe-l'œil, που δημιουργούσαν οφθαλμαπάτες και έδιναν βάθος στα ρούχα διαμόρφωσαν το signature σουρεαλιστικό στιλ του οίκου.

Ο Daniel Roseberry κατάφερε πράγματι να χαρίσει τα τελευταία χρόνια στον οίκο μια πνοή φρεσκάδας, παραμένοντας απόλυτα πιστός στο όραμα της ιδρύτριάς του μπερδεύοντας -ως όφειλε -τα όρια της ραπτικής και της υψηλής τέχνης, και η κριτική που μένει στο πρώτο επίπεδο -της κατακραυγής και της απόρριψης- τον αδικεί εμφανώς.

Η υψηλή ραπτική δεν ανήκει στην ίδια κατηγορία με τα Ready to wear -πρόκειται εξορισμού για δημιουργίες που δοκιμάζουν τα όρια της υφαντουργίας και της ραπτικής με διάφορες τεχνικές, δημιουργώντας στην ουσία έργα τέχνης από ύφασμα.

Στην υψηλή ραπτική χρωστά ο κόσμος της τέχνης και της αισθητικής μερικές από τις εμβληματικότερες εικόνες του, που άλλαξαν τον τρόπο που κοιτάζουμε τα πράγματα και άνοιξαν δρόμους για το μαγικό και το απόκοσμο, δρόμους προς το υποσυνείδητο.

Εντούτοις, η εποχή θέλει καλύτερα αντανακλαστικά και μεγαλύτερη ευαισθησία. Και τελικά, όσο και αν δεν (πρέπει να) μπαίνουν όρια στην καλλιτεχνική έκφραση, κάποια πράγματα καταλήγουν απλώς κακόγουστα.

Και βλέποντας πόσο ισοπεδωτικά επισκίασαν οι ζωοκεφαλές τα πραγματικά υπέροχα και ποιητικά, για όποιον τα πρόσεξε, κομμάτια της υπόλοιπης συλλογής, σίγουρα ο Roseberry θα διαχειριστεί καλύτερα την έμπνευσή του στο μέλλον.