Paola Vilas: Τα κοσμήματα-μικρογλυπτά που δίνουν φωνή στη γυναικεία φύση
Ρευστές μορφές και τμήματα του ανθρώπινου σώματος που παραπέμπουν στη γυναικεία σιλουέτα, αντικείμενα που πηγάζουν από το ασυνείδητο και αλληγορικά πλάσματα της φαντασίας είναι κάποια από τα γνώριμα μοτίβα, που απαρτίζουν τη σχεδιαστική ταυτότητα της Βραζιλιάνας καλλιτέχνιδας Paola Vilas και των κοσμημάτων της.
Κοσμήματα που μοιάζουν να ανήκουν σε έναν δικό τους ποιητικό και ανεξιχνίαστο κόσμο, λειτουργώντας ως ένα αξιοπρόσεκτο φυλαχτό γυναικείας ενδυνάμωσης για όσες τα επιλέγουν…
Το brand που έκανε την εμφάνισή του το 2016, ξεχώρισε αμέσως χάρη στη μοναδική του ιδιοσυγκρασία, τη συγκεκριμένη θέση του και την ασυνήθιστη αισθητική του. Τα αυστηρά μέταλλα συναντούν τις πέρλες και τον διάφανο χαλαζία, σφυρηλατώντας ένα ιδιότυπο στιλ. Μέσα από τη μυστικιστική τους διάθεση και τα νεοσουρεάλ στοιχεία, οι δημιουργίες της Paola Vilas προσκαλούν στο ονειρικό της σύμπαν, προτείνoντας νέες, εναλλακτικές πραγματικότητες, χωρίς να περνούν ποτέ απαρατήρητες. Συλλογές της, όπως η “O Sonho” (το όνειρο) με αναφορές στην εικονογραφία του Luis Buñuel και του Federico Fellini ή εκείνη αφιερωμένη στη θρυλική συλλέκτρια τέχνης Peggy Guggenheim, που ανέδειξε την παρουσία των γυναικών στην τέχνη με τη δύναμη και την εκκεντρικότητά της, αποδεικνύουν το ιδιαίτερο σκεπτικό και το υπόβαθρο της Vilas πίσω από κάθε παρουσίαση.
Η πολυπράγμων καλλιτέχνης με σπουδές design στο Rio αλλά και αργυροχοΐας στο St Martins, δοκιμάζει τις μεταμορφώσεις της ύλης, σχεδιάζοντας κοσμήματα, μαρμάρινα έπιπλα και χώρους σκηνογραφίας. Τα τολμηρά σχέδιά της επανεξετάζουν τα όρια της κανονικότητας, μαγνητίζοντας με την ισχυρή οπτική τους γλώσσα και αποτυπώνοντας τη δύναμη και την ενέργεια της θηλυκότητας.
Ιδιαίτερα τα κοσμήματά της, λειτουργούν ως γλυπτά-μινιατούρες, καθιερώνοντας τη φορέσιμη τέχνη και απελευθερώνοντας τη δυνατότητα απροσμέτρητων πειραματισμών. Αυτό που προσέλκυσε τη Vilas στην κατασκευή κοσμημάτων ήταν η αντίληψη του ότι μπορείς να έχεις «χιλιάδες δυνατότητες να παράγεις μικρά μεταλλικά γλυπτά και όμως να μπορείς να τα διαχέεις και να τους δίνεις μια χρησιμότητα έξω στον κόσμο», όπως εξήγησε στο Sight Unseen. Έχοντας καλύτερο έλεγχο πάνω στο τελικό αποτέλεσμα της δημιουργικής διαδικασίας σε σχέση με τον όγκο των γλυπτών μεγάλων διαστάσεων, η Vilas κατάφερε να αιχμαλωτίσει την τέχνη της μέσα σε κάτι μικρότερο και εύχρηστο, όπως το κόσμημα.
Με έμπνευση το κίνημα του Μοντερνισμού, του κυβισμού αλλά και τα φεμινιστικά ιδεώδη, κάθε κομμάτι της καταφέρνει να ισορροπεί έντεχνα ανάμεσα στο τολμηρό και στο εύθραυστο. Τον αισθησιασμό του γυναικείου σώματος και την καινοτομία της καλλιτεχνικής σκηνής.
Καλλιτέχνες του 20ου αιώνα, όπως οι Hans Arp, Pablo Picasso, Constantin Brâncuși, Françoise Gilot, Salvador Dali, Henri Matisse και Paul Klee είναι σταθερά σημεία αναφοράς για εκείνη. Γι’ αυτό και πολλά από τα σχέδιά της φέρουν ονομασίες, από όσους την έχουν καθορίσει, όπως τα σκουλαρίκια Buñuel και Leonora (Carrington), το δαχτυλίδι Braque ring ή το βραχιόλι Laurence.
Η καλλωπιστική έννοια του κοσμήματος εξελίσσεται μέσα από μια νέα ανατρεπτική ματιά, μια υπενθύμιση του ότι «η ζωή δεν χρειάζεται να είναι βαρετή ή απόλυτα ευθυγραμμισμένη», όπως έχει δηλώσει η ίδια. Ή ακόμα κι ως εφαλτήριο για να κινήσει την περιέργεια και να προκαλέσει γόνιμες συζητήσεις, με τα κοσμήματά της που τα θεωρεί ως «καθημερινές απρόσμενες εκπλήξεις». Όπως έχει αναφέρει χαρακτηριστικά στο Latinness «όταν βρεθείς σε μια γκαλερί ή σε κάποια έκθεση, αναμένεις εξαρχής να βρεις κάτι που να σε συγκινήσει. Για εμένα κομμάτι της δουλειάς μου είναι να εκπλήσσω τους ανθρώπους με τα μικροσκοπικά γλυπτά μου, μια οποιαδήποτε τυχαία μέρα και ώρα, όταν για παράδειγμα αγοράζουν απλώς τα λαχανικά τους».
Και υπάρχει και κάτι παράδοξο: “ το γεγονός ότι είναι τόσο απόκοσμα ή εκκεντρικά, φορώντας τα σε επαναφέρουν στο τώρα και στην πραγματικότητα με έναν νέο τρόπο.” Η «πυρηνική τους ενέργεια» σπάει τα στερεότυπα, ανοίγοντας τον δικό τους χώρο στο σήμερα και «ανοίγοντας μια πύλη σε μια διαφορετική διάσταση, εκεί όπου όλα είναι πιθανά», επιτρέποντάς σου να προεκτείνεις την κοσμοθεωρία και τις πεποιθήσεις σου. Οι συμβολικές αναπαραστάσεις της αγνοούν εσκεμμένα τα στερεότυπα απεικόνισης του αρσενικού και του θηλυκού και την έννοια του machismo, της σκληρής αρρενωπότητας που εξακολουθεί να διαιωνίζεται τόσο άτεγκτα και ανυποχώρητα, στη Λατινική Αμερική ειδικά.
Ακουαρέλες, κοσμήματα, κεριά και κρύσταλλοι είναι τα χρειώδη αντικείμενα περιβάλλουν τον μικρόκοσμό της, ανοίγοντας διόδους προς τη δημιουργική σκέψη, ενώ το Instituto Moreira Salles στο Ρίο ντε Τζανέιρο με την αρχιτεκτονική του και τους τροπικούς κήπους του είναι για εκείνη καταφύγιο στην ομορφιά, ένας αέναος χώρος έμπνευσης.
Παρά τη μεγάλη αναγνώριση και ζήτησή τους ανά τον κόσμο, τα χειροποίητα κοσμήματά της συνεχίζουν να παράγονται διαισθητικά στον γενέθλιο τόπο της Vilas, τη Βραζιλία ενώ πολύ συνειδητά είναι διαθέσιμα μέσα από το επίσημο site της, το concept store της σε μορφή υπερμεγέθους γλυπτού στο Σάο Πάολο, συνεργαζόμενες τοπικές μπουτίκ της πατρίδας της και επιλεγμένους προορισμούς στην Ευρώπη, που δεν αλλοιώνουν τον χαρακτήρα των κοσμημάτων της μέσα από μια μαζικά εμπορική προσέγγιση. Η μικρή εταιρεία της είναι επίσης γυναικοκρατούμενη, αποτελούμενη από 25 γυναίκες συνεργάτιδες, στηρίζοντας έμπρακτα και στο επιχειρηματικό κομμάτι τη γυναικεία χειραφέτηση.
Όσο για το μέλλον; Η ανησυχαστική φύση και η αγάπη για δημιουργία είναι που κάνουν την Paola Vilas a person to watch σε κάθε νέο της εγχείρημα.
