Η ενδιαφέρουσα ιστορία του ρούχου που έχουμε όλοι στη ντουλάπα μας

Σε όποιον χώρο κι αν βρεθείς σήμερα και κοιτάξεις γύρω θα διαπιστώσει πως το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων φορά τζιν. Και δεν είναι καθόλου περίεργο αφού μιλάμε για ένα ρούχο που πλέον κυκλοφορεί σε αμέτρητες παραλλαγές και χρώματα, κατασκευάζεται από εταιρείες ευρείας κατανάλωσης μέχρι πανάκριβους εμπορικούς οίκους και μπορεί με τον κατάλληλο συνδυασμό να δημιουργήσει διαφορετικά στιλ.

Πώς όμως ξεκίνησε η ιστορία του πιο διάσημου ενδύματος στον πλανήτη;

Το 1850 ένας Βαυαρός μετανάστης στην Αμερική, ο Levis Strauss ξεκινάει από την Νέα Υόρκη μαζί με άλλους χρυσοθήρες για την Καλιφόρνια. Ο Strauss εμπορευόταν καραβόπανα, που χρησιμοποιούνταν στην κατασκευή σκηνών και στα πλοία. Ο θρύλος όμως λέει ότι ένας χρυσωρύχος του είπε: «Έπρεπε να μας είχες φέρει παντελόνια!». Έτσι αφουγκραζόμενος τις ανάγκες των πελατών, ο δαιμόνιος έμπορος αποφάσισε να χρησιμοποίησε το ανθεκτικό ύφασμα για να κατασκευάσει παντελόνια και σαλοπέτες για τους εργάτες, ανθεκτικά δηλαδή ρούχα για τη δύσκολη αποστολή τους. Στις 6 Ιουνίου παρουσίασε το πρώτο μοντέλο. Οι χρυσοθήρες φαίνεται πως εκτίμησαν την ανακάλυψή του, όμως άρχισαν να έχουν ερεθισμούς εξαιτίας του υφάσματος, οπότε ο Strauss το αντικατέστησε με ένα άλλο, βαμβακερό αυτή τη φορά, που σήμερα πια το ονομάζουμε denim. Η δερμάτινη ετικέτα, που απεικονίζει δύο άλογα να τραβούν ένα τζιν, προστέθηκε στο πίσω μέρος του παντελονιού το 1886, δηλώνοντας την ανθεκτικότητα του ρούχου στις πολλές πλύσεις. Και κάπως έτσι γεννήθηκε η εταιρία Levi Strauss & Co.

Η αλήθεια είναι βέβαια πως ήδη από τον 18ο αιώνα ναύτες από τη Γένοβα φορούσαν κομψά και ανθεκτικά ρούχα από denim. Άλλωστε η λέξη τζιν αποτελεί μια παράφραση της αγγλική λέξης Τζένοα, ενώ το denim αναφέρεται σε ένα βαμβακερό ρούχο γνωστό ως «Serge de Nimes», που σημαίνει «ύφασμα από τη Nimes», μια πόλη στη νότια Γαλλία.

Ο Strauss όμως ήταν ο πρώτος που αποφάσισε να το εμπορευτεί. Στη συνέχεια διαπίστωσε πως οι τσέπες σκίζονταν εύκολα, οπότε τους έβαλε από κάτω μεταλλικές κόπιτσες, με τη συνδρομή ενός Λετονού ράφτη, του Jacob Davis, που έγινε συνέταιρός του. Οι δύο έμποροι κατοχύρωσαν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τη «νέα μορφή παντελονιών εργασίας» το 1873. To πρώτο τζιν στην μορφή που το ξέρουμε σήμερα, πουλήθηκε στις 20 Μαΐου του 1874, προς 13 δολάρια η δωδεκάδα.

Στην αρχή βέβαια τα τζιν ήταν μπεζ, αφού φτιάχνονταν από καραβόπανα, επειδή όμως τα φορούσαν κυρίως στη δουλειά και λερώνονταν εύκολα, γρήγορα έγιναν μπλε. Το χρώμα αυτό οφείλεται σε μια φυσική χρωστική ουσία (indigo blue), που παράγεται από φυτά του γένους Indigofera. Αργότερα όμως η βαφή άρχισε να γίνεται με χημικό τρόπο.

Όταν όμως το 1890 η πατέντα των Davis και Strauss έληξε, άλλοι βιοτέχνες εκμεταλλεύθηκαν την ευκαιρία. Η OshKosh B’Gosh μπήκε στην αγορά το 1895, η Blue Bell (αργότερα γνωστή ως Wrangler) το 1904, και η Lee Mercantile το 1911. Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου η Lee Union-Alls jeans προμήθευε σχεδόν αποκλειστικά όλους τους εργάτες. Το 1922 προστέθηκαν οι θηλιές για τη ζώνη και το 1954 το φερμουάρ αντικατέστησε τα κουμπιά σε κάποια από τα μοντέλα.

Από τη δεκαετία του ‘60 και μετά το τζιν αποκτάει μεγάλη δημοτικότητα. Σε αυτό βέβαια μεγάλο ρόλο έπαιξαν και οι διαφημίσεις της εποχής -στις διαφημίσεις της Marlboro για παράδειγμα, οι άντρες φορούν πάντα τζιν- αλλά και διάσημοι αστέρες, όπως οι Jefferson Airplane οι οποίοι ηχογραφούν ραδιοφωνικές διαφημίσεις για τα τζιν Levi’s, ο Paul Newman αλλά και ο Marlon Brando που ενθουσίασαν το κοινό με το total denim look τους ή οι Ramones που εισάγουν για πρώτη φορά τα skinny jeans.

Η ταινία όμως που πραγματικά απογείωσε το τζιν ήταν ο «Επαναστάτης χωρίς αιτία». Εκεί ο Τζέιμς Ντιν φορώντας ένα μπλε τζιν, με λευκή μπλούζα και δερμάτινο μπουφάν, γίνεται ίνδαλμα της νεολαίας και απόλυτη φαντασίωση, καθιερώνοντας αυτή την εμφάνιση ως την πλέον αντισυμβατική και σέξι.

Με τη σειρά τους, πανέμορφες κυρίες της εποχής όπως η Ginger Rogers, η Merilyn Monroe και η Carole Lombard έδειξαν στις γυναίκες πως μπορούν να τα εντάξουν και εκείνες στην καθημερινότητά τους τα τζιν, που πλέον γίνονται unisex. Αργότερα και το φεμινιστικό κίνημα στους αγώνες του για την ισότητα των δυο φύλων, υιοθέτησε αυτό το outfit.

Ακολουθεί το κίνημα των χίπις και το 1969 στο Woodstock όλοι πια φορούσαν τζιν, δηλώνοντας ότι είναι διαφορετικοί, ότι δεν ήθελαν να συμβιβαστούν με μια «κανονική» δουλειά γραφείου και μια συμβατική ζωή.

Στην Ευρώπη, το τζιν αποκτά για πρώτη φορά δημοσιότητα στα ντεφιλέ του Yves Saint Laurent το ’70. Μάλιστα ο μεγάλος σχεδιαστής είχε πει se συνέντευξή του στο «New York Magazine» το 1983: «Συχνά εύχομαι να είχα ανακαλύψει το blue jean… Διαθέτει έκφραση, σεμνότητα, sex appeal, απλότητα -ό,τι ελπίζω να έχουν και τα δικά μου ρούχα». Ακολούθησαν τα all time classic τζιν του Calvin Klein και από τη δεκαετία του ‘80 και μετά πλέον το τζιν μπορεί να φορεθεί και ως επίσημο ένδυμα. Μεγάλοι οίκοι μόδας μπήκαν δυναμικά στον χώρο του demin, ενώ οι διαφημιστικές καμπάνιες τους συχνά χαρακτηρίζονται για τη πρωτοτυπία τους αλλά και την προκλητικότητά τους. Έτσι φτάνουμε στο 2000, οπότε το περιοδικό Time ονόμασε τα Levi’s 501 τζιν το αντικείμενο μόδας του 20ού αιώνα.

Όπως λοιπόν απέδειξε η Ιστορία, η καινοτομία του Strauss είχε όλα τα φόντα να γίνει διαχρονική, οπότε πραγματικά εκείνος ο πανέξυπνος Βαυαρός κατάφερε να βρει το δικό του «χρυσάφι».