Η ιστορία του «Le Smoking»: Το θρυλικό κοστούμι YSL που έφερε την επανάσταση στη γυναικεία ένδυση
«Oι τάσεις ξεθωριάζουν, το στυλ είναι αιώνιο», είπε κάποτε ο εμβληματικός Yves Saint Laurent εσωκλείοντας μέσα σε λίγες λέξεις τη σχεδιαστική του φιλοσοφία.
Πιθανόν να έχετε ακούσει την συγκεκριμένη φράση, ξέρατε όμως πως ο αείμνηστος Γάλλος σχεδιαστής αναφερόταν σε μία από τις πιο επιδραστικές δημιουργίες του -το εμβληματικό «Le Smoking»; «Για μια γυναίκα, το σμόκιν είναι ένα απαραίτητο ρούχο με το οποίο θα νιώθει πάντα στιλάτη», είχε δηλώσει ο Saint Laurent και 60 χρόνια μετά τη δημιουργία του staple κομματιού, όλα δείχνουν πως είχε δίκιο.
Το iconic κοστούμι του Yves Saint Laurent δεν έκανε επίσημα το ντεμπούτο του μέχρι το 1966, αλλά η ιδέα ήταν «στα σκαριά» πολλά χρόνια νωρίτερα. Αντλώντας έμπνευση από μια παράσταση του «Σχολείου για συζύγους» του Μολιέρου, ο μόλις 13 χρονών Yves δημιούργησε το δικό του Illustre Petit Théâtre - ένα μικροσκοπικό, ζωγραφισμένο στο χέρι σκηνικό με 11 χάρτινες κούκλες. Στον κόσμο που δημιούργησε, υπήρχε ακόμη και ένας φανταστικός οίκος μόδας με την ονομασία «Yves Mathieu Saint Laurent Haute Couture Place Vendôme», με ρούχα και αξεσουάρ που σχεδίασε και συναρμολόγησε ο Yves - μερικά από τα οποία περιλάμβαναν υφάσματα που είχε κόψει κρυφά από τα ρούχα της μητέρας του.
Ο Yves Saint Laurent με μοντέλο που φοράει το Le Smoking το 1966:
Μέχρι το 1955, ο Saint Laurent ζούσε στο Παρίσι και εργαζόταν για τον Christian Dior και οι χάρτινες κούκλες του νεαρού σχεδιαστή είχαν αποκτήσει μια ντουλάπα με 443 μικροσκοπικά ρούχα -συμπεριλαμβανομένων των πρώτων επανεκδόσεων του διάσημου Le Smoking- και ο. Υπό την καθοδήγηση του μόδιστρου ο Saint Laurent έμαθε τα μυστικά της υψηλής ραπτικής, ενώ μετά το θάνατο του Dior έγινε επικεφαλής σχεδιαστής του εμβληματικού οίκου.
Ο χάρτινος οίκος μόδας που δημιούργησε ο μικρός Yves ήταν προφητικός, καθώς το 1961 ο σχεδιαστής λάνσαρε το ομώνυμο brand του και μόλις πέντε χρόνια αργότερα, μεταμόρφωσε ένα από τα μικροσκοπικά του σχέδια σε ένα κανονικό ρούχο υψηλής ραπτικής. Το Le Smoking - ένα κοστούμι για γυναίκες - λανσαρίστηκε ως μέρος της συλλογής «Pop Art» του Yves Saint Laurent το 1966. Το όνομά του, το οποίο αποτίνει φόρο τιμής στον πρόδρομο της σύγχρονης μαύρης γραβάτας - το σακάκι σμόκιν με τις μεταξωτές λωρίδες, το οποίο σχεδιάστηκε για να προστατεύει τα ρούχα των ανδρών από την στάχτη των τσιγάρων στα τέλη του 1800.
Το Le Smoking του YSL είναι μεν εμπνευσμένο από ένα ανδρικό σμόκιν, αλλά κομμένο με πιο κομψό γιακά και στενότερη, μεσάτη γραμμή. «Μια γυναίκα που φοράει κοστούμι κάθε άλλο παρά αρρενωπή είναι», δήλωσε ο Saint Laurent. «Ένα αυστηρό, καθαρό κόψιμο τονίζει τη θηλυκότητά της, τη σαγηνευτικότητά της, την αμφισημία της».
Όπως και με τα περισσότερα θρυλικά κομμάτια στην ιστορία της μόδας, η προέλευση του Le Smoking δεν είναι παντελώς ξεκάθαρη. Κάποιοι λένε ότι ο YSL επηρεάστηκε από το ανδρόγυνο στυλ του μοντέλου Danielle Luquet de Saint Germain - της μακροχρόνιας μούσας του. Άλλοι υποστηρίζουν ότι εμπνεύστηκε από τη γαλλίδα καλλιτέχνιδα Niki de Saint Phalle, της οποίας σήμα κατατεθέν ήταν ένα ανδρικό κοστούμι με τακούνια. Και φυσικά, πρέπει επίσης να ευχαριστήσουμε τη Marlene Dietrich, τουλάχιστον εν μέρει, για τη δημιουργία του Le Smoking.
«Μου έκανε τεράστια εντύπωση μια φωτογραφία της Marlene Dietrich που φορούσε ανδρικά ρούχα», δήλωσε ο σχεδιαστής. «Ένα σμόκιν, ένα σακάκι ή μια στολή ναυτικού αξιωματικού -μια γυναίκα ντυμένη ως άντρας πρέπει να έχει συγκλονιστική αυτοπεποίθηση με τη θηλυκότητά της για να κάνει pull off ένα κοστούμι που δεν είναι δικό της».
Το Le Smoking ήταν ένα ρούχο πρωτοφανώς ριζοσπαστικό -μέχρι πρότινος ήταν ανήκουστο για τις γυναίκες να φορούν παντελόνια ως βραδινό ένδυμα, και το high class πελατολόγιο του σχεδιαστή δεν υποδέχτηκε την ιδέα πολύ ένθερμα. Ωστόσο YSL δεν πτοήθηκε. Δύο μήνες αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 1966, άνοιξε μια μπουτίκ έτοιμων ενδυμάτων στην αριστερή όχθη του Παρισιού και παρουσίασε την πιο προσιτή σειρά «Rive Gauche», η οποία περιελάμβανε μια φθηνότερη έκδοση του Le Smoking. Αυτή η εκδοχή του κοστουμιού γνώρισε άμεση επιτυχία, καθώς απευθυνόταν στο νεότερο, πιο ανοιχτόμυαλο και πιο «προχωρημένο» κοινό του οίκου.
Αυτό δεν σημαίνει ότι το Le Smoking έγινε αμέσως αποδεκτό από την κοινωνία στο σύνολό της. Το γεγονός ότι υπήρχε ένας γαλλικός νόμος που απαγόρευε στις γυναίκες να φορούν παντελόνια σίγουρα δεν βοηθούσε στη δημοφιλία του εν λόγω συνόλου. Όταν η Danielle Luquet de Saint Germain δανείστηκε το Le Smoking το καλοκαίρι του 1966 - λίγες μόλις εβδομάδες μετά την κυκλοφορία του - το μοντέλο «έφαγε πόρτα» σε ένα γνωστό καζίνο στη Νορμανδία. Εν τω μεταξύ, η Françoise Hardy δέχτηκε επιθέσεις όταν φόρεσε το κοστούμι στην Όπερα του Παρισιού.
Η διάσημη ηθοποιός Catherine Deneuve:
«Ο κόσμος ούρλιαζε και φώναζε», δήλωσε ο Yves Saint Laurent στο WWD το 2005. «Ήταν εξοργιστικό». Ωστόσο, οι έντονες αντιδράσεις δεν αποθάρρυναν τις γυναίκες του YSL που φορούσαν το Le Smoking -τουναντίον, τις πείσμωσαν. Σε μία αξιομνημόνευτη πράξη διαμαρτυρίας, όταν η διάσημη Nan Kemper εμποδίστηκε να εισέλθει στο La Côte Basque του Μανχάταν το 1968, η ίδια επέλεξε να δειπνήσει χωρίς παντελόνι, φορώντας το σακάκι της ως μίνι φόρεμα.
«Αυτή ήταν μια ριζική αλλαγή για τις εργαζόμενες γυναίκες, οι οποίες μπορούσαν πλέον να φορούν ένα πρακτικό κοστούμι που έδειχνε επίσης κομψό», έγραψε η φίλη του σχεδιαστή και μακροχρόνια μούσα του Bianca Jagger, σχολιάζοντας τον αντίκτυπο του εμβληματικού Le Smoking. Ως γνωστόν, ίδια η Jagger ενστερνιζόταν αυτή την αντισυμβατική προσέγγιση στην ένδυση και δεν δίστασε ποτέ να «σπάσει» τους κανόνες της μόδας. Στον γάμο της με τον διάσημο frontman των Rolling Stones, Mick Jagger, η ίδια απέφυγε το παραδοσιακό νυφικό και επέλεξε να φορέσει ένα λευκό σακάκι «Le smoking» με μία ασορτί φούστα.
H Bianca Jagger στον γάμο της φορώντας λευκό «Le Smoking»:
Μέχρι τη δεκαετία του 1970, χάρη στον YSL και τις γυναίκες που υπερασπίστηκαν την πρωτοποριακή δημιουργία του (Betty Catroux, LouLou de la Falaise, Lauren Bacall, κ.ά.), τα γυναικεία παντελόνια είχαν πλέον κανονικοποιηθεί και καταστεί ευρέως αποδεκτά. Το Le Smoking ήταν, όπως δήλωσε ο Saint Laurent, «το απόλυτο σύμβολο της σύγχρονης γυναίκας».
Καθοριστικής σημασίας για την εδράιωση του staple κομματιού στην ποπ κουλτούρα, ήταν φυσικά η περίφημη φωτογράφιση του Helmut Newton για ένα τεύχος της γαλλικής Vogue το 1975. Οι φωτογραφίες απεικονίζουν μια γυναίκα που φοράει ένα «Le Smoking» με ριγέ, μια μπλούζα pussybow και ένα ζευγάρι τακούνια, με τσιγάρο στο χέρι. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή εικόνα που αποτυπώνει πλήρως τον δυναμισμό και την επαναστατικότητα του εμβληματικού κοστουμιού, σκιαγραφώντας το αρχέτυπο της σύγχρονης, ανεξάρτητης γυναίκας.
