Τζον Λε Καρέ: Ο συγγραφέας των πιο καθηλωτικών κατασκοπικών θρίλερ όλων των εποχών
Ο πιο δημοφιλής συγγραφέας κατασκοπευτικών ιστοριών είναι αναμφισβήτητα ο Τζον Λε Καρέ, ο οποίος έφυγε χτες εξαιτίας πνευμονίας στα 89 του χρόνια.
Έχοντας υπηρετήσει ο ίδιος ως κατάσκοπος την Μεγάλη Βρετανία, αφού είχε στρατολογηθεί από τον Μ16, και χρησιμοποιώντας ως φόντο των περισσότερων ιστοριών την περίοδο του Ψυχρού πολέμου -οπότε κι έδρασε-, υπέγραψε μερικά από τα πιο καθηλωτικά κατασκοπικά θρίλερ όλων των εποχών. Η ταυτότητά του τελικά αποκαλύφθηκε από τον Βρετανό πρώην πράκτορα, τον Κιμ Φίλμπι, που αυτομόλησε στη Μόσχα. Ο Φίλμπι επίσης μαρτύρησε δεκάδες Βρετανούς πράκτορες, πολλοί από τους οποίους στη συνέχεια δολοφονήθηκαν. Πολλοί μάλιστα ισχυρίζονται ότι στα βιβλία του, ο Λε Καρέ έχει συμπεριλάβει πολλές προσωπικές του εμπειρίες, ο ίδιος, όμως, ποτέ δεν επιβεβαίωσε αυτές τις φήμες.
Οι καλογραμμένοι χαρακτήρες, η σφιχτοδεμένη πλοκή του και η ατμόσφαιρα που ήξερε να δημιουργεί, σε συνδυασμό με το ρεαλιστικό στοιχείο της γραφής του που έρχεται σε αντιπαράθεση με την γκλαμουράτη εικόνα mainstream κατασκόπων τύπου Τζέιμς Μποντ, αλλά και η έντονη πολιτική διάσταση των έργων του, κέντρισαν το ενδιαφέρον των κινηματογραφιστών. Έτσι, πολλά από τα βιβλία μεταφέρθηκαν και στη μεγάλη οθόνη, αυξάνοντας ακόμα περισσότερο τη δημοτικότητά του.
Ο Κατάσκοπος που Γύρισε από το Κρύο (Μάρτιν Ριτ, 1965)
Το τρίτο βιβλίο του κι αυτό που τον έκανε διάσημο, το οποίο το έγραψε στα τριάντα γιατί όπως είχε πει «βαριόταν» τη δουλειά του διπλωμάτη στη βρετανική πρεσβεία στη Βόννη. Εξαιτίας, όμως, της ιδιότητάς του δεν μπορούσε να υπογράψει τα βιβλία του με το δικό του όνομα, το οποίο ήταν Ντέιβιντ Κόρνουελ κι έτσι καταξιώθηκε στον λογοτεχνικό στίβο ως Τζον Λε Καρέ. Το συγκεκριμένο βιβλίo έγινε best seller και πούλησε παγκοσμίως πάνω 20 εκατομμύρια αντίτυπα.
Η ταινία του Ριτ με τον Ρίτσαρντ Μπάρτον στον κεντρικό ρόλο, αφηγείται την ιστορία ενός Βρετανού μυστικού πράκτορα, ο οποίος τη στιγμή που θέλει να αποσυρθεί από την υπηρεσία, αναλαμβάνει μια τελευταία αποστολή: να παρεισφρήσει στο Ανατολικό Βερολίνο και να ξεσκεπάσει έναν διπλό κατάσκοπο. Αυτή ήταν η πρώτη μεταφορά βιβλίου του Λε Καρέ στον κινηματογράφο και σήμανε την αρχή της μακράς συνεργασίας του συγγραφέα με μεγάλες εταιρείες κινηματογραφικών και τηλεοπτικών παραγωγών.
The Deadly Affair (Σίντνεϊ Λιούμετ, 1967)
Το πρώτο μυθιστόρημα του Λε Καρέ που το έγραψε το 1961, με τίτλο «Call for the Dear» κέντρισε τον δεξιοτέχνη Λιούμετ, που αποφάσισε να το σκηνοθετήσει αλλάζοντας όμως το όνομά του κεντρικού ήρωα και μυστικού πράκτορα Τζορτζ Σμάιλι, -ο οποίος ήταν σταθερός χαρακτήρας στα βιβλία του Λε Καρέ- σε Τσαρλς Ντόμπσον, που τον υποδυόταν ο Τζέιμς Μέισον.
Ο Νόμπσον, λοιπόν, στο Λονδίνο του ’60 καλείται να διερευνήσει την υπόθεση αυτοκτονίαςενός πρώην κομμουνιστή και νυν υπαλλήλου του Υπουργείου Εξωτερικών, η γυναίκα του οποίου υπήρξε θύμα της ναζιστικής θηριωδίας.
H Μικρή τυμπανίστρια (Τζορτζ Ρόι Χιλ, 1984)
Το Μεσανατολικό ζήτημα απασχολούσε τον Λε Καρέ, και μάλιστα τις απόψεις του δεν είχε διστάσει να τις εκφράσει και στην Μάργκαρετ Θάτσερ μετά από ένα ταξίδι του στον Λίβανο, μιλώντας για το δράμα των ανθρώπων που ζουν χωρίς πατρίδα, πράγμα που δεν άρεσε στην τότε πρωθυπουργό η οποία του απάντησε κυνικά: «Μη μου λέτε δακρύβρεχτες ιστορίες. Κάθε μέρα οι άνθρωποι κάνουν έκκληση στο συναίσθημά μου».
Η υπόθεση περιστρέφεται γύρω από την ισραηλινή Μυστική Υπηρεσία που αποφασίζει να θέσει σε εφαρμογή ένα σχέδιο, για να εξαρθρώσει τον παράνομο μηχανισμό των Παλαιστινίων αγωνιστών και να συλλάβει έναν από τους ηγέτες του Κινήματος για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Πρωταγωνιστούν ο Κλάους Κίνσκι, η Ντάιαν Κίτον και ο δικός μας Γιώργος Βογιατζής.
Ρώσικη Εστία (Φρεντ Σκεπίζι, 1990)
Ο Σον Κόνερι συναντάει την Μισέλ Φάιφερ σε ένα καλογυρισμένο κατασκοπικό love story. Κατά τη διάρκεια μιας συνδιάσκεψης βιβλίου, τρία χειρόγραφα που υποτίθεται ότι περιέχουν ρωσικά στρατιωτικά μυστικά καταλήγουν στα χέρια ενός Βρετανού εκδότη ρωσικής λογοτεχνίας.
Στη συνέχεια, ο εκδότης, που γνωρίζει καλά τη Ρωσική κοινωνία, θα αναγκαστεί να συνεργαστεί με τις αγγλικές μυστικές υπηρεσίες για να πιστοποιήσουν την γνησιότητα των εγγράφων και μέσω μιας όμορφης Ρωσίδας προσπαθεί να έλθει σε επαφή μ'έναν σοβιετικό επιστήμονα.
Ράφτης του Παναμά (Τζον Μπούρμαν, 2001)
Εδώ ο Λε Καρέ εγκαταλείπει τα '60s και μας μεταφέρει στο κοντινό μέλλον και συγκεκριμένα στη Χώρα του Παναμά στην Κεντρική Αμερική, που οι Αμερικανοί έχουν εγκαταλείψει με την επικυριαρχία της Διώρυγας από τα τέλη του 1999, παραδίδοντας την εξουσία στους ντόπιους.
Ένας διεφθαρμένος Βρετανός κατάσκοπος, ο Αντι Όσναρντ (Πιρς Μπρόσναν), εκβιάζει τον Χάρι Πέντελ, (Τζέφρι Ρας), αγαπημένο ράφτη των πλουσίων στον Παναμά, να γίνει πληροφοριοδότης του. Ο Πέντελ επινοεί ψεύτικες πληροφορίες για τη Διώρυγα του Παναμά, που θέτουν σε συναγερμό τις μυστικές υπηρεσίες, παγιδεύεται, όμως, στα ψέματά του. Στην ταινία έχει επίσης κι έναν μικρό ρόλο ο θεατρικός συγγραφέας Χάρολντ Πίντερ.
Επίμονος Κηπουρός (Φερνάντο Μειρέλες, 2005)
Μια από τις καλύτερες κινηματογραφικές στιγμές του Λε Καρέ, που συνδυάζει μια ρομαντική ιστορία αγάπης με το πολιτικό θρίλερ.Η Τέσα (Ρέιτσελ Βάις, που για την ερμηνεία της κέρδισε και το Όσκαρ Β΄ Γυναικείου Ρόλου), είναι μια μαχόμενη ακτιβίστρια, σύζυγος ενός βρετανού διπλωμάτη θα βρεθεί βάναυσα κατακρεουργημένη σε μια επαρχία της Κένυα όπου είχε ταξιδέψει για ανθρωπιστικούς λόγους.
Ο σύζυγός της Τζάστιν Κουέιλ, ανερχόμενο στέλεχος τoυ Foreign Office, θα κινήσει γη και ουρανό προκειμένου να ανακαλύψει την αλήθεια για τον θάνατο της αγαπημένης του και τους πραγματικούς υπεύθυνους. Έτσι, θα μπλεχτεί σε έναν κυκεώνα μηχανορραφιών σχετικά με τον ρόλο των φαρμακοβιομηχανιών στην Αφρική.
Κι ο Κλήρος έπεσε στον Σμάιλι (Τόμας Αλφρεντσον, 2011 )
Ο Σουηδός Τόμας Άλφρεντσον μεταφέρει με σκανδιναβική ψυχρότητα και υπαρξιακή διάθεση το βιβλίο-γρίφο «Tinker Tailor Soldier Spy», χαρίζοντας στον σπουδαίο Γκάρι Όλντμαν την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ. Η συγκεκριμένη ταινία θεωρείται μια από τις καλύτερες που έγιναν ποτέ στην κατηγορία των κατασκοπικών, και το αποτέλεσμα ενθουσίασε τον Λε Καρέ, ο οποίος μάλιστα εμφανίζεται και σε μια σκηνή.
Ο Τζορτζ Σμάιλι, πρώην υπάλληλος της υπηρεσίας πληροφοριών, αναλαμβάνει να ξετρυπώσει έναν «Τυφλοπόντικα» που έχει φωλιάσει στα ανώτερα κλιμάκια της βρετανικής αντικατασκοπείας και πουλάει μυστικά στη Σοβιετική Ένωση.
Για να τον ανακαλύψει, αρχίζει ένα δύσκολο σκακιστικό παιχνίδι με τον Κάρλα, τον Σοβιετικό ομόλογό του. Κινήσεις που στην αρχή φαντάζουν ασύνδετες μεταξύ τους, στο τέλος θα συγκλίνουν και θα αποκαλύψουν την ταυτότητα του «Τυφλοπόντικα», αλλά και το παρασκήνιο ενός αμείλικτου ψυχρού πόλεμου, όπου δεν υπάρχουν καλοί και κακοί.
Ο Νούμερο 1 Καταζητούμενος (Άντον Κόρμπιν, 2014)
Μια από τις τελευταίες ταινίες που πρωταγωνίστησε ο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, μαζί με τις Ρέιτσελ ΜακΆνταμς και Νίνα Χος, που ακολουθεί την παράδοση των κατασκοπικών ταινιών της δεκαετίας του ‘70.
Εδώ ένας Γερμανός μυστικός πράκτορας θα εμπλακεί σε μια υπόθεση πιστοποίησης της πραγματικής ταυτότητας ενός μουσουλμάνου-τσετσένου μετανάστη, ο οποίος καταφθάνει στο Αμβούργο, διεκδικώντας την περιουσία του πατέρα του.
Επίσης στην τηλεόραση, διάσημες παραγωγές που βασίστηκαν σε βιβλία του Τζον Λε Καρέ ήταν η μίνι σειρά «Tinker Tailor Soldier Spy» του 1979, παραγωγής BBC, με τον Αλεκ Γκίνες στον ρόλο του διάσημου ήρωα Τζορτζ Σμάιλι (τον έπαιξε ξανά και στο «Smiley's People» του 1982, πάλι σε παραγωγή BBC), το «The Night Manager» του 2016 με τους Τομ Χίντλστον Χιού Λόρι και Ολίβια Κόλμαν -ο καθένας τους βραβεύτηκε με Χρυσή Σφαίρα για την ερμηνεία του- που θεωρείται από τις καλύτερες μίνι σειρές όλων των εποχών και το «The Little Drummer Girl» του Παρκ Τσαν-γουκ, που έκανε γυρίσματα και στην Ελλάδα.
