Γυναίκες που ντύνουν άλλες γυναίκες ή μια μέρα στο ατελιέ της σχεδιάστριας Λιάνας Καμπά
Η κίνηση στην οδό Καλυψούς, στο Παλαιό Φάληρο είναι ζωηρή αλλά όχι θορυβώδης. Ο κόσμος μπαινοβγαίνει στα καφέ, ο δρόμος στολίζεται από δέντρα δεξιά και αριστερά -η ζωή κυλά σε μια σταθερή αλλά νηφάλια ροή μακριά από τα φώτα και τα κορναρίσματα της παραλιακής.
Στον πρώτο όροφο ενός κτιρίου που «δεν το πιάνει το μάτι», βελόνες διαπερνούν ευγενικά το μαλακό βελούδο. Εκλεκτά υφάσματα απλώνονται ευλαβικά στο μεγάλο πάγκο κοψίματος, διαστάσεις σημειώνονται προσεκτικά με μολύβι σε λευκά χαρτιά. Γυναίκες δημιουργούν, με αγάπη και αφοσίωση ρούχα για άλλες γυναίκες. Η μόδα όπως θα έπρεπε να είναι.
Στο ατελιέ της Λιάνας Καμπά, η αγάπη για το ρούχο, το ύφασμα και το γυναικείο σώμα είναι τρόπος ζωής και δουλειάς, τα τελευταία 30 χρόνια.
Οι γυναίκες που έντυσε και ντύνει, ξεχωρίζουν αυτό το χαρακτηριστικό -μαζί με τα ντελικάτα κομμάτια, αγοράζουν και τις καλές προθέσεις. Οι εποχή δεν έχει πολλά κοινά με τα mid 90s, όταν η σχεδιάστρια άνοιξε τη μπουτίκ που διατηρεί μέχρι σήμερα στο Κολωνάκι.
Η Λίνα, βοηθός, γραμματέας, «δεξί χέρι» της Λιάνας με ξεναγεί στο αρχείο που βρίσκεται στο ισόγειο. Αμέτρητα δημοσιεύματα, αποκόμματα και «σαλόνια» περιοδικών αφιερωμένα στην «ταλαντούχα, ανερχόμενη» σχεδιάστρια Λιάνα Καμπά και αργότερα στο «μυστήριο και την πολυτέλεια» των φορεμάτων της, στις επιτυχημένες επιδείξεις μόδας με την παρουσία όλης της κοσμικής Αθήναςκαι στα «πιο θηλυκά ρούχα που έχουμε δει ποτέ».
Μεγάλες δόξες, που έθεσαν μια γερή βάση για την πορεία του brand Liana Camba στην Ελλάδα του 2020. «Είχα πελάτισσες που έφτιαχναν όλη τους την γκαρνταρόμπα σε μένα -πρωινά και βραδινά. Σήμερα έχω τις γυναίκες που με ακολουθούν χρόνια και εμπιστεύονται την ποιότητα και την αισθητική μου αλλά και αρκετό νέο κοινό».
Φορά ένα λευκό, καλοραμμένο πουκάμισο, ένα καφέ μάλλινο πουλόβερ, λευκό παντελόνι και sneakers -δικά της κομμάτια που συνοψίζουν ο,τι είναι επίκαιρο στη μόδα αυτή τη στιγμή. Αλλά και οι φωτογραφίες στους τοίχους του ατελιέ, από παλαιότερα show αποκαλύπτουν ρούχα που θα φοριούνταν άνετα και σήμερα. Τα υφάσματα αγκαλιάζουν ευγενικά το σώμα, το αναδεικνύουν, δεν το καπελώνουν.
Απέναντι από το γραφείο της, γεμάτο σημειώσεις, προσχέδια, δείγματα υφασμάτων και ένα βάζο με λευκά λουλούδια, η Κατερίνα φτιάχνει τα πατρόν. Σημειώνει με ακρίβεια χιλιοστού και στερεώνει με καρφίτσες κάτι που μοιάζει με αμάνικο, χάρτινο τοπ. Ο «σκελετός» του ρούχου.
Μπροστά από την Κατερίνα, η Ιωάννα περνά ένα ζέρσεϊ ύφασμα στη ραπτομηχανή. «Κάνω αυτή τη δουλειά από 14 χρονών, σχεδόν. Είμαι σε αυτό το ατελιέ από την αρχή του. Το αγαπημένο μου ύφασμα να δουλεύω είναι το ελαστικό, το έχω συνηθίσει». Δίπλα είναι ακουμπισμένο ένα κομμάτι από το περίφημο «νερό», ένα λεπτεπίλεπτο γαλαζοπράσινο ύφασμα με διακριτική λάμψη στην κίνηση που έγινε από τα best sellers της καλοκαιρινής της συλλογής. Αυτό είναι το πιο απαιτητικό ύφασμα από όλα.
Πιο κάτω, στον μεγάλο, μακρόστενο πάγκο, η Δέσποινα απλώνει και κόβει τα υφάσματα -είναι ο συνδετικός κρίκος της Κατερίνας και της Ιωάννας. Τη ρωτάω ποιο είναι το αγαπημένο της κομμάτι από τη νέα συλλογή και προβληματίζεται. «Ποιο είναι το αγαπημένο μου ρε κορίτσια;», ρωτάει. Δε βρίσκουμε ποτέ την απάντηση, αλλά όλες καταλήγουν στο ότι το highlight της δημιουργικής τους διαδικασίας είναι όταν βγαίνουν τα πρώτα δείγματα των ρούχων -η στιγμή που οι επί μέρους δουλειές παίρνουν σάρκα και οστά (ή ύφασμα και κουμπιά).
Η Λιάνα, αρχηγός τους και ταυτόχρονα συνοδοιπόρος κινείται αθόρυβα ανάμεσά τους. Όλες είναι μαζί της πάνω από 20 χρόνια -μια σφιχτοδεμένη ομάδα που δε γνωρίζει τι σημαίνει ανταγωνισμός και τοξικότητα. «Δεν το έχω ζήσει ποτέ αυτό», μου εκμυστηρεύεται αργότερα. «Είμαστε παραπάνω από συνεργάτιδες, είμαστε σαν οικογένεια. Τους έχω εμφυσήσει την ηρεμία μου και όλες οι μέρες μας κυλούν αρμονικά».
Η καλή διάθεση και η θετικότητα εμποτίζουν τα ρούχα. Τα φίνα βραδινά φορέματα, οι αέρινες διαφάνειες με κεντήματα, τα αριστοκρατικά μπροκάρ, τα πουκάμισα και τα μίνιμαλ μαύρα - όλα τα κομμάτια που βγαίνουν από το ατελιέ του Φαλήρου έχουν γύρω τους την ατμόσφαιρα του ατελιέ -την περίφημη «αύρα» που σύμφωνα με τον Βάλτερ Μπένγιαμιν περιβάλλει το αυθεντικό έργο τέχνης. Το πιο ηθικό περιβάλλον παραγωγής ρούχων.
«Το fast fashion άλλαξε τη νοοτροπία των γυναικών. Στα 90s ντυνόμασταν, αλλά πιστεύαμε στο “ένα και καλό». Έχω πελάτισσες που έρχονται φορώντας ρούχα μου πριν 20 χρόνια, τα δίνουν στις κόρες τους και τα φορούν εκείνες. Εγώ πιστεύω σε αυτή την προσωπική σχέση με το ρούχο, το έχεις για χρόνια, σε ακουμπάει, το νιώθεις πάνω σου». «Είναι βέβαια και οι τάσεις που τώρα αλλάζουν γρηγορότερα», λέω. «Αν το καλοσκεφτείς, όλο τα ίδια είναι». Πόσο δίκιο έχει;
Η ώρα περνάει στο ατελιέ. Από το πλαϊνό παράθυρο με τη λευκή κουρτίνα, που θυμίζει λίγο νησί, μπαίνει άπλετο φως που χύνεται πάνω στις πετρόλ ραπτομηχανές, τα σκόρπια κουμπιά και τα πολύχρωμα μασουράκια. Το αρμονικό colour palette και η διαρρύθμιση εμπνέουν -υπάρχει μια αρμονική αναστάτωση, τόσο-όσο.
Όταν έρχεται η ώρα της ομαδικής φωτογραφίας, ο χώρος γεμίζει γέλια. Η αμηχανία των γυναικών που δεν έχουν συνηθίσει να εκτίθενται -εκείνων που βρίσκονται «πίσω από την κάμερα». «Μήπως να χαμογελάω πιο πολύ;»« Εγώ πού να καθίσω;» «Εσύ έλα από εδώ καλύτερα». Τα χέρια που ράβουν τα αέρινα, θηλυκά φορέματα. Τα ωραία χέρια τους.
Ο Χρήστος, γιος της Λιάνας που έχει τo του brand με μίνιμαλ ανδρικά κομμάτια with a twist, το 8clothing, φωτογραφίζεται μαζί τους. Μια οικογένεια, με όλες τις έννοιες της λέξης.
«Ένα section της νέας συλλογής είναι επηρεασμένο από το μπαλέτο», μου λέει η Λιάνα δείχνοντάς μου τα πρώτα κομμάτια σε μαύρο και nude. Λίγο πιο πίσω, στην κρεμάστρα, ένα μπροκάρ σε γλυκό πορτοκαλί και γαλάζιο θέτει υποψηφιότητα για το επόμενο statement κομμάτι της άνοιξης. Statement κομμάτια, από το ατελιέ των 5 γυναικών.
Φεύγοντας, η Δέσποινα μου λέει αυθόρμητα. «Γράψε ότι ερχόμαστε στη δουλειά με χαμόγελο. Και φεύγουμε με αυτό». Το λέει χαμογελώντας, και το εννοεί. Η μόδα όπως θα έπρεπε να είναι.