Πρίγκιπας Φίλιππος: Οι ελληνικές ρίζες, ο γάμος του με την Ελισάβετ και η ζωή στο Παλάτι
Έφυγε από τη ζωή σήμερα ο πρίγκιπας Φίλιππος, σύζυγος της βασίλισσας Ελισάβετ, σε ηλικία 99 ετών.
Την ανακοίνωση έκανε το παλάτι του Μπάκιγχαμ, αναφέροντας: «Με βαθιά θλίψη, η αυτού Μεγαλειότητα, η βασίλισσα ανακοίνωσε τον θάνατο του αγαπημένου της συζύγου, του αυτού μεγαλειότατου, πρίγκιπα Φίλιππου, δούκα του Εδιμβούργου. Ο αυτού Μεγαλειότατος πέθανε ειρηνικά σήμερα το πρωί στο κάστρο Γουίνδσορ».
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Φεβρουάριο είχε νοσηλευτεί για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, λόγω συμπτωμάτων «λοίμωξης», πριν μετακινηθεί δυο εβδομάδες μετά στο St Bartholomew, για να υποβληθεί σε εξετάσεις και, αργότερα, σε επέμβαση στην καρδιά του.
Η ελληνική ρίζα
Ο πρίγκιπας Φίλιππος γεννήθηκε στις 10 Ιουνίου 1921 στην έπαυλη Μον Ρεπό της Κέρκυρας. Είναι ο μόνος γιος και το πέμπτο παιδί του πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδας και της πριγκίπισσας Αλίκης του Battenberg. Οι τέσσερις μεγαλύτερες αδελφές του Φίλιππου ήταν οι Μαργαρίτα, Θεοδώρα, Καικιλία και Σοφία. Βαπτίσθηκε ως Ελληνορθόδοξος με αναδόχους τη γιαγιά του, βασίλισσα Όλγα της Ελλάδας, και τον δήμαρχο της Κέρκυρας Αλέξανδρο Κοκοτό. Η οικογένειά του όμως εξορίστηκε από τη χώρα, ενώ ο Φίλιππος ήταν ακόμα βρέφος.
Μετά από τη γέννηση του Φιλίππου, ο παππούς του από την πλευρά της μητέρας του, πρίγκιπας Λουδοβίκος του Battenberg, μετέπειτα γνωστός ως Λουδοβίκος Mountbatten, Μαρκήσιος του Milford Haven, πέθανε στο Λονδίνο. Ο Λουδοβίκος ήταν πολιτογραφημένος ως Βρετανός υπήκοος, ο οποίος είχε αρνηθεί τους γερμανικούς τίτλους του και είχε υιοθετήσει το επώνυμο Mountbatten, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Ο Φίλιππος και η μητέρα του μετέβησαν στο Λονδίνο για την κηδεία, όμως ο πατέρας του Ανδρέας δεν παρέστη, καθώς βρισκόταν στο Μικρασιατικό μέτωπο.
Ο πόλεμος τελείωσε με την ήττα της Ελλάδας και στις 21 Σεπτεμβρίου 1922 ο θείος του Φιλίππου, βασιλιάς Κωνσταντίνος Α΄, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το θρόνο, ενώ ο πατέρας του συνελήφθη από το στρατιωτικό καθεστώς που είχε επιβληθεί στην Αθήνα. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, αποφασίστηκε η εξορία του πρίγκιπα Ανδρέα από την Ελλάδα. Το βρετανικό πολεμικό πλοίο HMS Calypso παρέλαβε την οικογένεια του Ανδρέα, με τον Φίλιππο να μεταφέρεται μέσα από ένα αυτοσχέδιο κρεβατάκι φτιαγμένο από κουτιά φρούτων. Αρχικά η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι σε ένα σπίτι που τους παραχωρήθηκε από την πλούσια θεία του Φιλίππου, πριγκίπισσα Μαρία.
Επειδή έφυγε από την Ελλάδα στη βρεφική του ηλικία, δεν απέκτησε καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας. Το 1992 είχε δηλώσει ότι μπορούσε να καταλάβει ένα συγκεκριμένο ποσοστό της γλώσσας.
Η γνωριμία με την Ελισάβετ
Έχοντας εκπαιδευτεί στη Γαλλία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, κατετάγη σε ηλικία 18 ετών στο Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό, το 1939. Την ίδια χρονιά, ο βασιλιάς Γεώργιος ΣΤ΄ και η σύζυγός του βασίλισσα Ελισάβετ επισκέφθηκαν το Βασιλικό Ναυτικό Κολέγιο Μπριτάνια. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, η βασίλισσα και ο θείος του Φιλίππου, Λουδοβίκος, ζήτησαν από εκείνον να συνοδεύσει τις δύο κόρες του βασιλιά, την πριγκίπισσα Ελισάβετ και την πριγκίπισσα Μαργαρίτα, οι οποίες ήταν μακρινές ξαδέλφες του. Η Ελισάβετ, δεκατριών ετών τότε, ερωτεύθηκε τον Φίλιππο και ξεκίνησε να αλληλογραφεί μαζί του.
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Φίλιππος υπηρέτησε στο Βρετανικό Στόλο Μεσογείου και στο Βρετανικό Στόλο Ειρηνικού.
Τελικά, το καλοκαίρι του 1946, ο Φίλιππος ζήτησε και πήρε την άδεια από το βασιλιά Γεώργιο προκειμένου να παντρευτεί την κόρη του. Πριν από την επίσημη ανακοίνωση του αρραβώνα που έγινε επίσημα στις 10 Ιουλίου 1947.τους, εγκατέλειψε τους ελληνικούς και δανικούς βασιλικούς του τίτλους και πολιτογραφήθηκε Βρετανός υπήκοος, υιοθετώντας το επώνυμο Μαουντμπάττεν .
Αν και ο Φίλιππος θεωρούταν πάντοτε Αγγλικανός και συμμετείχε στις αγγλικανικές λειτουργίες, ο Αρχιεπίσκοπος του Canterbury, Geoffrey Fisher, ήθελε να τοποθετήσει επίσημα τον Φίλιππο στην Εκκλησία της Αγγλίας, κάτι που το πέτυχε τον Οκτώβριο του 1947. Μία ημέρα πριν από το γάμο ο βασιλιάς Γεώργιος έδωσε στον Φίλιππο τον τίτλο « Βασιλική Υψηλότητα» και την ημέρα του γάμου, στις 20 Νοεμβρίου 1947, τον ονόμασε Δούκα του Εδιμβούργου, Κόμη του Merioneth και Βαρόνο του Greenwich.
Ο Φίλιππος και η Ελισάβετ παντρεύτηκαν στις 20 Νοεμβρίου 1947 στο Αβαείο του Westminster. Η τελετή μεταδόθηκε τηλεοπτικά από το BBC και υπολογίζεται ότι την παρακολούθησαν πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι.
Στις 6 Φεβρουαρίου του 1952, ενώ το ζευγάρι βρισκόταν στην Κένυα, ο πατέρας της Ελισάβετ απεβίωσε, οπότε η Ελισάβετ έγινε βασίλισσα- η νεότερη στην Ιστορία. Ο Φίλιππος τής ανακοίνωσε την τραγική είδηση.Έκτοτε αποφάσισε να αποστρατευτεί, έχοντας φθάσει μέχρι τον βαθμό του αντιπλοιάρχου και να σταθεί στο πλευρό της , εγκαταλείποντας τις προσωπικές του φιλοδοξίες. Η σύζυγός του τον ονόμασε Πρίγκιπα του Ηνωμένου Βασιλείου το 1957.
Με την Ελισάβετ απέκτησε τέσσερα παιδιά: τον Κάρολο, την Άννα, τον Ανδρέα και τον Εδουάρδο. Έχει οκτώ εγγόνια και δέκα δισέγγονα και θεωρείται το μακροβιότερο μέλος της βασιλικής οικογένειας. Μέσω διατάγματος, το 1960, δόθηκε η δυνατότητα στους απογόνους τους που δεν έφεραν τίτλους να χρησιμοποιούν το επώνυμο Μαουντμπάττεν-Ουίνδσορ.
Η ζωή στον θρόνο
Ο Πρίγκιπας Φίλιππος ήταν γνωστός για το χιούμορ του , που συχνά είχε παρεξηγηθεί, τις πολιτικές του θέσεις αλλά και την αγάπη του για τα αθλήματα. Εκείνος βοήθησε στο να αναπτυχθεί η ιπποδρομία συνδυασμένης οδήγησης. Ήταν προστάτης σε πάνω από 800 οργανώσεις και υπηρετούσε ως πρόεδρος του προγράμματος «Βραβείο του Δούκα του Εδιμβούργου» για νέους ηλικίας 14 έως 24 ετών. Την ίδια χρονιά ίδρυσε το Συνέδριο Μελέτης της Κοινοπολιτείας σχετικά με τις ανθρώπινες πτυχές των βιομηχανικών ζητημάτων.
Ο Δούκας του Εδιμβούργου σχεδόν σε κάθε του ταξίδι διασκέδαζε τον διεθνή Τύπο, ωστόσο υπήρξαν και οι στιγμές όπου τα «αστεία» του θεωρήθηκαν προσβλητικά. Μια φορά, για παράδειγμα, το 1967 σε ερώτηση δημοσιογράφου για το εάν θα ήθελε να επισκεφθεί τη Σοβιετική Ένωση για να βοηθήσει στην εκτόνωση του ψυχροπολεμικού κλίματος, απάντησε: «Θα ήθελα πάρα πολύ να πάω στη Ρωσία, αν και οι μπάσταρδοι δολοφόνησαν τη μισή μου οικογένεια». Η γιαγιά του βασίλισσα Όλγα, που παντρεύτηκε τον Γεώργιο Α΄, ήταν Ρωσίδα του οίκου των Ρομανώφ. Άλλες πάλι φορές, οι δηλώσεις λίγο έλλειψε να προκαλέσουν διπλωματικό επεισόδιο, όπως όταν το 2003 είχε πει στον πρόεδρο της Νιγηρίας ο οποίος φορούσε την τοπική ενδυμασία της χώρας του: «Μου φαίνεται ότι είστε έτοιμος να πάτε για ύπνο!»
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, η νύφη του, Μαργαρίτα, σχεδίαζε να παντρευτεί με τον διαζευγμένο και μεγαλύτερο από εκείνη Πίτερ Τάουντσεντ. Σύμφωνα με τον Τύπο, ο Φίλιππος ήταν αντίθετος σε αυτή την επιλογή, εκείνος όμως αρνήθηκε την ανάμιξή του.
Τα έτη 1956-1957, ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο με το πλοίο HMY Britannia και κήρυξε την έναρξη των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων της Μελβούρνης, ενώ επισκέφθηκε και την Ανταρκτική.
Εκείνη την περίοδο δημοσιεύματα στον τύπο ισχυρίστηκαν ότι η βασίλισσα και ο δούκας απομακρύνονταν ο ένας από τον άλλο, κάτι που και οι δύο διέψευσαν με έντονο ύφος. Σε αντίθεση με τις φήμες που κατά καιρούς κυκλοφορούσαν για τον γάμο τους, φαίνεται πως οι δύο τους είχαν μια ισχυρή σχέση, που βασιζόταν στην εκτίμηση και τον σεβασμό. Μάλιστα η βασίλισσα είχε αναφερθεί στον πρίγκιπα με αφορμή το Διαμαντένιο Ιωβηλαίο το 2012 ως η «σταθερή δύναμή της και ο οδηγός» της.
Το 1969, ενώ βρισκόταν σε περιοδεία στον Καναδά, ο Φίλιππος μίλησε σχετικά με τις απόψεις του για τη δημοκρατία: «Είναι ένα τελείως λανθασμένη αντίληψη να φανταστεί κανείς ότι η μοναρχία υφίσταται προς το συμφέρον του μονάρχη. Αυτό δεν ισχύει. Υπάρχει προς το συμφέρον του λαού. Εάν σε οποιαδήποτε στιγμή οποιοδήποτε έθνος αποφασίσει ότι το σύστημα αυτό δεν είναι αποδεκτό, τότε είναι στο χέρι τους να το αλλάξουν».
Από το 1961 ως το 1982 υπηρέτησε ως επικεφαλής του βρετανικού τμήματος του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση, ενώ την περίοδο 1981 ως 1996 ήταν ο διεθνής πρόεδρος της οργάνωσης. Ήταν προστάτης του think tank Ίδρυμα Εργασίας και έχει υπάρξει πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ιππασίας την περίοδο 1964-1986, πρύτανης των πανεπιστημίων του Κέιμπριτζ, Εδιμβούργου, Σάλφορντ και Ουαλίας.
Στις αρχές του 1981, ο Φίλιππος έγραψε μια επιστολή στον πρωτότοκο γιο του, Κάρολο, συμβουλεύοντάς τον είτε να προχωρήσει σε γάμο με την Νταϊάνα Σπένσερ είτε να διακόψει τη σχέση που είχε μαζί της. Ο Κάρολος αισθάνθηκε πιεσμένος από τον πατέρα του, αλλά τελικά αποφάσισε να κάνει πρόταση στην Νταϊάνα τον Φεβρουάριο. Ο γάμος τους πραγματοποιήθηκε έξι μήνες αργότερα.
Το 1992, ο γάμος του πρίγκιπα και της πριγκίπισσας της Ουαλίας περνούσε κρίση. Η βασίλισσα και ο Φίλιππος παρέθεσαν μια συνάντηση ανάμεσα στον Κάρολο και την Νταϊάνα, προσπαθώντας να πετύχουν ένα συμβιβασμό, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Ο Φίλιππος έγραψε μια επιστολή στη νύφη του, εκφράζοντας την απογοήτευσή του τόσο για τον γιο του όσο και για την ίδια, ζητώντας της να εξετάσει τη συμπεριφορά της και του συζύγου της. Η Νταϊάνα εκτίμησε την πρόθεση του πεθερού της, όμως τελικά το διαζύγιο ήταν αναπόφευκτό.
Ο θάνατος της Νταϊάνα
Η Νταϊάνα σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Παρίσι, στις 31 Αυγούστου 1997. Την εποχή εκείνη, ο δούκας ήταν σε διακοπές στο Κάστρο Μπαλμόραλ με μέλη της βασιλικής οικογένειας.
Οι δύο γιοι της Νταϊάνα, Ουίλλιαμ και Χάρρυ, ήθελαν να μεταβούν στην εκκλησία κι έτσι οι παππούδες τους τους πήγαν εκείνο το πρωί. Για πέντε ημέρες, η βασίλισσα και ο δούκας προστάτευσαν τα εγγόνια τους από τις πιέσεις του Τύπου, κρατώντας τα στο Μπαλμόραλ. Την ημέρα της κηδείας, ο Φίλιππος, ο Ουίλιαμ, ο Χάρρυ, ο Κάρολος και ο αδελφός της Νταϊάνα, Τσαρλς Σπένσερ, περπάτησαν πίσω από τη πομπή που τη μετέφερε στους δρόμους του Λονδίνου.
Κατά τα επόμενα χρόνια, ο Μοχάμεντ Φαγιέντ, του οποίου ο γιος Ντόντι Φαγιέντ σκοτώθηκε επίσης στο δυστύχημα, ισχυρίστηκε ότι ο πρίγκιπας Φίλιππος διέταξε το θάνατο της Νταϊάνα και ότι το ατύχημα ήταν στημένο. Ωστόσο, σύμφωνα με τις δικαστικές αρχές, αποφάνθηκε το 2008 ότι δεν υπήρχε απόδειξη μιας τέτοιας συνωμοσίας.
Το 2017 ο πρίγκιπας Φίλιππος αποσύρθηκε από τα βασιλικά του καθήκοντα σε ηλικία 96 ετών.
Πένθος για το Παλάτι
Η Βασίλισσα Ελισσάβετ θα εισέλθει σε περίοδο πένθους οκτώ ημερών μετά το θάνατο του πρίγκιπα Φιλίππου, οπότε δεν θα εκτελέσει καθήκοντα, ακόμη και ιδιωτικά, ενώ και οι κρατικές υποθέσεις θα τεθούν επίσης σε παύση.
Μετά από αυτές τις οκτώ ημέρες, το Παλάτι θα διατηρήσει μια περαιτέρω περίοδο πένθους για 30 ημέρες. Στο μεταξύ, η κηδεία αναμένεται να γίνει τις επόμενες μέρες, ωστόσο σύμφωνα με βρετανικά Μέσα, ο δούκας του Εδιμβούργου δεν επιθυμούσε να τεθεί η σορός του σε λαϊκό προσκύνημα, καθώς όπως είχε πει πολλές φορές δεν ήθελε την «φασαρία».
