PrEP: Η προφυλακτική αγωγή για τον HIV
Πολλοί είναι οι άνθρωποι που ζουν με τον HIV και νιώθουν την προκατάληψη, την περιθωριοποίηση και τα βλέμματα των γύρω τους.
Το καλό εν έτη 2022 είναι πως, με τη βοήθεια των φορέων, με την ενημέρωση, και όχι μόνο, οι άνθρωποι που έχουν διαγνωστεί με σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες μπορούν και έχουν μια φυσιολογική ζωή, χωρίς φόβο και κίνδυνο. Βέβαια, μέσα σε όλα τα παραπάνω, και μιας και η ιατρική μας πάει σε νέα μονοπάτια, αξίζει να πούμε το αυτονόητο, πως οι κατάλληλες θεραπείες βοηθούν σημαντικά στην καλύτερη ποιότητα ζωής.
Ακόμη μια νέα θεραπεία, η θεραπεία PrEP μπορεί να αλλάξει το ρου της ιστορίας. Η ενημέρωση και η πρόληψη μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο.
Τι είναι η PrEP
H PrEP είναι η φαρμακευτική αγωγή που μπορεί, αφού λαμβάνεται καθημερινά, να προστατέψει από τον HIV σε ποσοστό ελάχιστα μικρότερο του 100%. Προϋπόθεση, να είναι κανείς αρνητικός στον ιό. Όπως αναφέρεται και στο κείμενο ερωτοαπαντήσεων σχετικά με τη θεραπεία στην ιστοσελίδα του My Checkpoint, αν ένα άτομο που βρίσκεται σε θεραπεία PrEP εκτεθεί στον HIV, τα φάρμακα που λαμβάνει εμποδίζουν τον ιό να εισέλθει στα κύτταρα του οργανισμού του. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως η PrEP εμποδίζει τον HIV να εγκατασταθεί στον οργανισμό.
Μέσα στο «πακέτο» της πρόληψης βέβαια οφείλουν να συμπεριληφθούν οι τακτικές εξετάσεις, η χρήση προφυλακτικού και η απρόσκοπτη πρόσβαση στην Προφύλαξη μετά την Έκθεση (θεραπεία PEP). Αφού αυτά επιτευχθούν και δεν υπάρχει έκθεση στον ιό, η θεραπεία PrEP, μπορεί να χορηγείται με σκοπό την πρόληψη πριν την σεξουαλική επαφή.
Η PrEP στην Ελλάδα
Η PrEP διατίθεται ήδη από πολλά δημόσια συστήματα υγείας στην Ευρώπη, όπως της Γαλλίας, της Σκωτίας, της Νορβηγίας, της Πορτογαλίας, καθώς και σε αστικές περιοχές της Γερμανίας. H «Θετική Φωνή» και τo «My Checkpoint» συμμετείχαν στο πρώτο πρόγραμμα χορήγησης PrEP που εφαρμόζεται στην Ελλάδα, σε συνεργασία με το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό». Όπως μας λέει και ο Ηλίας Μυρσινιάς, o οποίος μας έδωσε πολύτιμες πληροφορίες για το θέμα, η Θετική Φωνή και το Checkpoint σε συνεργασία με το Λαϊκό Νοσοκομείο χορήγησαν τη θεραπεία της PrEP σε 100 άτομα, η οποία πήγε
μάλιστα και πολύ καλά. Ήταν η πρώτη φορά που στην Ελλάδα, φυσικά δωρεάν, έγινε κάτι τέτοιο.
Μιλήσαμε με τον Ηλία Μυρσινιά και του ζητήσαμε να μας δώσει μερικές πληροφορίες σχετικά με τη θεραπεία PrEP. Μιλήσαμε με ποσοστά, μας έδωσε τη δική του οπτική, ενώ στην κουβέντα που είχαμε αναφερθήκαμε, μεταξύ άλλων, και στα ταμπού που μπορεί να επηρεάσουν όσους επιθυμούν να λάβουν τη θεραπεία.
«Το πιο σημαντικό από όλα, εκείνο που πρέπει να κρατήσουμε και σαν κοινωνία όταν μιλάμε για πολιτική δημόσιας υγείας, είναι ότι η PrEP συμβάλει σημαντικά στην μείωση διαγνώσεων του ιού» μου λέει ο Ηλίας καθώς ξεκινάμε την κουβέντα μας.
Μιλάμε για μια δυνατή θεραπεία και κατά τη γνώμη μου τη θεωρώ και πιο ισχυρή θεραπεία από το προφυλακτικό πλέον.
«Άνθρωποι που δεν επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν προφυλακτικό -καθαρά και μόνο για τον ιό του HIV- η PrEP θα τους προφυλάξει. Είναι μια θεραπεία που θεωρώ θα χρησιμοποιηθεί από αρκετό κόσμο και όντως θα έχει έναν καλό αντίκτυπο γενικά στον HIV. Η θεραπεία βέβαια δεν αντικαθιστά το προφυλακτικό αλλά είναι γεγονός πως όσοι το αποφεύγουν, με την PrEP θα έχουν ένα εργαλείο πρόληψης, τουλάχιστον όσον αφορά τον ιό του HIV.
Φυσικά και η χρήση της PrEP μπορεί να θεωρηθεί ταμπού. Σκέψου ότι ακόμα είναι πολύ μεγάλο ταμπού να επικοινωνήσει κανείς πως είναι οροθετικός, επομένως το θέμα διαιωνίζεται όταν κανείς μπει σε διαδικασία λήψης PrEP.
Δεν γνωρίζω ακριβώς πότε θα εισαχθεί το πρόγραμμα της PrEP στην Ελλάδα και πώς θα χορηγείται, αλλά φαντάζομαι αρχικά θα γίνεται από τα φαρμακεία των νοσοκομείων.
Γενικά, υπάρχει ένα ταμπού γύρω από το PrEP και το βλέπουμε σε όλες τις εκφάνσεις του. Μάλιστα, χρειάζεται προσοχή γιατί, πολλά άτομα σε εφαρμογές γνωριμιών αναφέρουν ψευδώς πως λαμβάνουν PrEP, διότι με αυτόν τον τρόπο θεωρούν πως εκπέμπουν ασφάλεια.
Ακόμη, πολλές φορές, άτομα που είναι οροθετικά, επειδή φοβούνται να πουν ότι λαμβάνουν θεραπεία, αναφέρουν πως είναι on PrEP. Στο μυαλό τους, η αντιρετροϊκή θεραπεία ισοδυναμεί με τη θεραπεία PrEP. Φυσικά, όμως, κάτι τέτοιο δεν ισχύει.»
Στην Αγγλία υπήρξε μείωση του HIV 60% κατά την περίοδο του 2016-2020 χάρη στη χορήγηση της PrEP
«Αυτό που έχουν δείξει πολλές έρευνες στην Αμερική και στον Καναδά, δύο χώρες που έχουν και τη μεγαλύτερη χρήση της PrEP με βάση τα χρόνια, είναι πως υπήρξε μείωση του HIV κατά 60% κατά την περίοδο του 2016-2020. Αξίζει όμως να πούμε και αυτό. Μετά από 5-6 χρόνια και έπειτα από καθημερινή χρήση της PrEP, μπορεί να προκληθούν προβλήματα υγείας, διότι σαν θεραπεία από μόνη της είναι αρκετά δυνατή. Για αυτό, συνιστάται τρίμηνη αν όχι εξάμηνη παρακολούθηση για να ελέγχει κανείς κατά πόσο λειτουργεί η θεραπεία αλλά και το αν επηρεάζει τα όργανα. Μην ξεχνάμε πως, παραμένει ένα χάπι, μια θεραπεία που ο οργανισμός αναγνωρίζει σαν ουσία.»
Η θεραπεία δεν αφορά μόνο άντρες, μια αντίληψη που γενικότερα κυριαρχεί και σηματοδοτεί ακόμη ένα στερεότυπο
«Η θεραπεία αφορά και τις γυναίκες και αυτό αξίζει να το τονίσουμε. Υπάρχει, όντως, η αντίληψη πως τέτοιες θεραπείες απευθύνονται μόνο σε γκέι άντρες. Παγκοσμίως, τα ποσοστά του ιού σε άντρες είναι όντως μεγαλύτερα, αλλά δεν είναι όλοι γκέι. Ποσοστιαία, από τους λήπτες αυτής της προφυλακτικής θεραπείας οι περισσότεροι είναι άνδρες. Και πάλι, σε αυτήν την περίπτωση κυριαρχεί το ταμπού ότι μια γυναίκα δεν μπορεί να πάρει θεραπεία PrEP. Ακόμη και οι γυναίκες μεταξύ τους έχουν το ταμπού αυτό. Ναι, η PrEP δεν απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο σε άντρες. Ο HIV δεν κοιτά φύλο και ηλικία.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του My Checkpoint μπορούν να κάνουν θεραπεία PrEP
- Οροαρνητικοί άνδρες και γυναίκες που δεν χρησιμοποιούν προφυλακτικό.
- Οροαρνητικοί άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες (ΑΣΑ) και έκαναν πρωκτικό σεξ χωρίς τη χρήση προφυλακτικού τους τελευταίους 3 μήνες.
- Οροαρνητικοί ΑΣΑ που διαγνώστηκαν με ΣΜΝ στον πρωκτό ή με σύφιλη τα προηγούμενα χρόνια.
- Οροαρνητικοί ΑΣΑ που έχουν εμπλακεί σε σεξ με τη χρήση ουσιών τους τελευταίους 3 μήνες.
- Οροδιαφορετικοί (ένας σύντροφος οροθετικός στον HIV, ένας σύντροφος οροαρνητικός στον HIV) ομοφυλόφιλα ή ετεροφυλόφιλα ζευγάρια που επιθυμούν να συνεχίσουν να κάνουν απροφύλακτο σεξ ενώ ο οροθετικός σύντροφος δεν είναι σε αγωγή και επιθυμεί να παραμείνει χωρίς αγωγή.
- Οποιονδήποτε/οποιαδήποτε έλαβε αγωγή PEP δύο φορές τους τελευταίους 12 μήνες.