Στο παραμύθι της Μαίριλυν ένα αγοράκι έχει δύο μπαμπάδες
Η Μαίριλυν Ζαννέτου είναι η συγγραφέας του πρώτου ελληνόφωνου παραμυθιού όπου ο κεντρικός ήρωας έχει δύο μπαμπάδες, με τίτλο «Το αλλιώτικο μυαλοκούτι του Αλέξανδρου». Σε μια κοινωνία όπου γίνεται ακόμα λόγος για το τι είναι κανονικό και τι φυσιολογικό, που πολλοί αρνούνται ακόμα να δεχτούν ότι οικογένεια δεν είναι μόνο αυτή με έναν μπαμπά και μια μαμά και το bullying αποτελεί δυστυχώς ακόμα πραγματικότητα σε πολλά σχολεία (και όχι μόνο) τέτοια διαμαντάκια αξίζει να ακούγονται λίγο πιο δυνατά, μήπως και αλλάξουν τα μυαλοκούτια πολλών ακόμα. Δεν είμαστε απόλυτοι, υπάρχει τεράστια πρόοδος σε σχέση με το παρελθόν, αλλά για να μιλάμε για μια απόλυτη κοινωνία ισότητας, χρειάζεται ακόμα (ελπίζουμε λίγη) δουλίτσα.
Ως δασκάλα, είχα την ευκαιρία στο πέρασμα των χρόνων να γνωρίσω πολλά παιδιά. Πριν από δώδεκα χρόνια, γνώρισα ένα παιδί που ήταν και το ερέθισμά μου για το συγκεκριμένο παραμύθι. Στην πορεία του χρόνου ακολούθησαν πολλά τέτοια παιδιά των οποίων οι αληθινές ιστορίες απέκλιναν από την πεπατημένη, χαράχτηκαν στο μυαλό μου. Για χρόνια σκεφτόμουν τις εξομολογήσεις τους. Έτσι γεννήθηκε αυτό το παραμύθι, μέσα από τους εκάστοτε Αλέξανδρους, τα αλλιώτικα μυαλοκούτια τους και τις αληθινές τους ιστορίες.
Το παραμύθι εξελίσσεται στην πόλη του Ουράνιου τόξου, που είναι και συμβολικό στοιχείο για τη θεματική του. Όλοι οι ήρωες, φέρουν στο κεφάλι τους ένα κουτί, το οποίο ονόμασα μυαλοκούτι, εξού και ο τίτλος του. Το μυαλοκούτι αυτό, οπτικοποιεί τις αρέσκειες, τα θέλω και τις πεποιθήσεις του κάθε ήρωα.
Ο κύριος ήρωας είναι ο Αλέξανδρος, του οποίου παρακολουθούμε τις περιπέτειες τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι. Ο Αλέξανδρος, είναι θύμα κοροϊδίας και εκφοβισμού από τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές του και προσπαθεί μέσα από διάφορους τρόπους να το αντιμετωπίσει αλλά χωρίς επιτυχία. Μέχρι που έρχεται στην πόλη του Ουράνιου τόξου, ο Έκτορας, ο οποίος είναι παιδί δύο μπαμπάδων. Τότε, τα πράγματα αλλάζουν για όλους.
Η έμπνευσή μου για να δημιουργηθεί ο Αλέξανδρος, ο κεντρικός ήρωας του παραμυθιού, ήταν ένα παιδάκι, τότε, 8 ετών. Το αγοράκι αυτό, δεν είχε τα τυπικά χαρακτηριστικά των υπόλοιπων συμμαθητών του. Του άρεσε να φτιάχνει μαθηματικά προβλήματα με μοβ και ροζ περούκες και χόρευε ασταμάτητα.
Ήταν πολύ γλυκός και δημιουργικός. Είχαμε, τότε, συνδεθεί πάρα πολύ. Με την πάροδο του χρόνου, μου είχε αποκαλύψει ότι στο σπίτι υπήρχε μια κόντρα με τους γονείς του και κυρίως με τον μπαμπά του, γιατί αυτός ήθελε να ασχολείται με θέματα που στερεοτυπικά τον καθιστούσαν πιο «θηλυπρεπή» και οι γονείς του αντιδρούσαν αρνητικά, θύμωναν και τον απέτρεπαν. Το αγοράκι αυτό μαζί με άλλα παιδιά που ακολούθησαν στην πορεία της καριέρας μου, μου έδωσαν το κίνητρο να γράψω το παραμύθι αυτό, με τη συγκεκριμένη θεματική.
Στόχος μου είναι να δώσω τα κατάλληλα ερεθίσματα τόσο στις νεότερες γενιές αλλά και στις μεταγενέστερες, για να αποδεχτούν τις νέες πραγματικότητες. Η ομοφυλοφιλία και οι διάφορες μορφές οικογένειας είναι πλέον γεγονός και ως τέτοιο, ιδανικά, πρέπει να εκλαμβάνονται. Επίσης, ήθελα να κάνω κάποια παιδιά να νιώσουν ότι ανήκουν κάπου, ότι ταυτίζονται.
Η ομοφυλοφιλία και οι διάφορες μορφές οικογένειας είναι πλέον γεγονός και ως τέτοιο, ιδανικά, πρέπει να εκλαμβάνονται.
Αρκετοί δικοί μου άνθρωποι, όταν έμαθαν για τη θεματική του παραμυθιού, θεώρησαν ότι θα είχε πολλούς πολέμιους και θα επηρεαζόμουν αρνητικά, τόσο εγώ ως άτομο αλλά και ως δασκάλα. Στην προσπάθειά τους να με προστατεύσουν, ενδεχομένως, επιχείρησαν να με αποτρέψουν από το να το εκδώσω. Άλλοι ήταν θετικοί απέναντι στη διαφορετικότητα του Αλέξανδρου, ωστόσο δεν συμφωνούσαν να συμπεριληφθεί στο παραμύθι η οικογένεια με τους δύο μπαμπάδες. Το χαρακτήρισαν ως πολύ «βαρύ» για να το αντέξει/ανεχτεί, αν θέλεις, η κοινωνία όπως είναι σήμερα.
Από τη μέρα που πήρα απόφαση να το εκδώσω, ήμουν έτοιμη για κάθε μορφής αντίδραση. Ομολογώ, βεβαίως, ότι στεναχωρήθηκα, όταν γονείς μαθητών μου, που μέχρι πριν την έκδοση του παραμυθιού με συμπαθούσαν και με εκτιμούσαν, ξαφνικά άλλαξαν στάση απέναντί μου.
Πικράθηκα επίσης και με τη στάση διαφόρων ανθρώπων που ήταν πολύ έντονοι σε συζητήσεις και καταντούσαν πολλές φορές προσβλητικοί και απρεπείς με τη διαφωνία τους.
Δεν μετάνιωσα ποτέ όμως γιατί γνωρίζω πως οι φορείς της αλλαγής, βάλλονταν ανέκαθεν αλλά κάποτε δικαιώνονταν. Εάν το παραμύθι μου καταφέρει να αγγίξει έστω και ένα άτομο παγκοσμίως, τότε έχω πετύχει τον στόχο μου και αυτό μου αρκεί.
Κατάγομαι από και διαμένω Κύπρο. Η ομοφυλοφιλία στην Κύπρο, έχει αρχίσει να γίνεται πιο αποδεκτή την τελευταία 5ετία. Είδαμε μεγάλη συγκέντρωση κόσμου στο Cyprus Pride τα τελευταία χρόνια καθώς και αρκετές δράσεις της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Ακόμη, υπάρχουν πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν, όμως επιλέγω να κρατήσω το θετικό κομμάτι με την ελπίδα ότι τα πράγματα θα αλλάξουν περαιτέρω.
Δυστυχώς, στην Κύπρο, όσο και στην Ελλάδα, η Εκκλησία, επεμβαίνει τόσο στην πολιτική σκηνή όσο και στο εκπαιδευτικό σύστημα. Από τη στιγμή που υπάρχει αυτή η επέμβαση, χωρίς ουσιαστικές προσπάθειες εκκοσμίκευσης, παραμένουμε στάσιμοι στα θέματα αποδοχής τόσο της ομοφυλοφιλίας όσο και της οικογένειας με δύο ομόφυλα άτομα ως γονείς. Από προσωπική εμπειρία, παρόλο που μερικοί δείχνουν μια ανεκτική στάση απέναντι στους ομοφυλόφιλους, είναι κάθετα εναντίον στην υιοθεσία ή τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια. Υπάρχουν, δυστυχώς έντονες απόψεις που αφορούν στην ποιότητα της γονεϊκότητας και στην έλλειψη του προτύπου της μάνας ή του πατέρα στην εκάστοτε περίπτωση.
Αργήσαμε να δούμε το πρώτο ελληνόφωνο παραμύθι για ένα παιδί με ομοφυλόφιλους γονείς γιατί ομολογουμένων δεν είναι εύκολο εγχείρημα. Εγώ το επεξεργαζόμουν για χρόνια γιατί ήξερα τον πόλεμο που θα βίωνα. Σε κλειστές κοινωνίες, όπως της Κύπρου, τα όποια βήματα προς αποδοχή της διαφορετικότητας είναι πολύ μικρά και οι ρυθμοί απίστευτα αργοί.
Επιπλέον, εγώ έχω και την «ασπίδα προστασίας», αν θέλεις, του ετεροφυλόφιλου ατόμου. Είμαι σίγουρη πως πολλά ομοφυλόφιλα άτομα θα ήθελαν να γράψουν κάτι αντίστοιχο, αλλά θα ήταν ακόμη πιο εκτεθειμένα σε σύγκριση με μένα γιατί, πιθανότατα, θα εκλαμβανόταν από πολλούς, ως προώθηση ιδίων συμφερόντων.
Έχουν γίνει βήματα, αλλά όχι αρκετά για να είμαστε σε ένα ιδανικό σημείο, όπου όλοι σέβονται τη διαφορετικότητα
Αν μπορούμε να μιλάμε εν έτει 2021 για μια κοινωνία ισότητας; Και πάλι, επειδή θέλω να βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο, θα σου πω ότι είπα και προηγουμένως. Έχουν γίνει βήματα αλλά όχι αρκετά για να είμαστε σε ένα ιδανικό σημείο όπου όλοι σέβονται τη διαφορετικότητα και υπάρχει σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα. Υπάρχει σημαντική μερίδα πληθυσμού που διατηρούν πολύ αρνητικές απόψεις σχετικά με οτιδήποτε διαφέρει. Ανησυχητική και τραγική, είναι και η άνοδος ποσοστών που λαμβάνουν κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο που προωθούν τον φασισμό και τον ναζισμό ποικιλοτρόπως.
Άρα μιλάμε για μια κοινωνία που σε ένα σημαντικό ποσοστό επιθυμεί και προσπαθεί για την ισότητα αλλά δεν βρίσκεται ακόμη στο σημείο που ιδανικά θα έπρεπε να είναι.
Όπου μου δίνεται η ευκαιρία, επιδιώκω να μιλάω στους μαθητές μου για τη διαφορετικότητα. Το παραμύθι μου ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία να δημιουργήσω ημερίδες με στοχευμένες δράσεις οι οποίες έχουν δημιουργικές και χρήσιμες επεκτάσεις.
Προκειμένου τα παιδιά να εξοικειωθούν με οικογένειες διαφορετικές από τη δική τους συμβουλεύω τους γονείς να τα φέρνουν σε επαφή με βιβλία ή με ηλεκτρονικές σελίδες όπου παρουσιάζονται όλες οι μορφές οικογένειας. Τα παιδιά πρέπει να έχουν αυτά τα ερεθίσματα ούτως ώστε στο μέλλον, ένα ζευγάρι ομόφυλων γονέων για παράδειγμα, να είναι απλώς μια μορφή οικογένειας και όχι ένα συνταρακτικό γεγονός που «προσβάλλει» τα «συνηθισμένα».
Μια δραστηριότητα με την οποία μου αρέσει να ξεκινώ τις ημερίδες μου είναι αυτή κατά την οποία ζητώ από τα παιδιά που έχω απέναντί μου να ζωγραφίσουν την οικογένειά τους. Το κάθε παιδί τοποθετεί διαφορετικά άτομα ή ακόμα και ζώα στη ζωγραφιά του. Έτσι όταν τελειώσουν όλοι, μαζεύω τις ζωγραφιές και βλέπουμε πόσες διαφορετικές μορφές οικογένειας υπάρχουν. Κάποια παιδιά επιλέγουν να εντάξουν στην οικογένειά τους τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους, κάποια άλλα και την οικιακή τους βοηθό ενώ υπάρχουν και παιδιά που βάζουν τους γείτονες ή τα ζώα τους.
Μέσω της γνώσης, κομμάτι της οποίας ιδανικά, πρέπει να κατακτάται και στο σχολείο μπορούν να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα bullying που είναι πολύ έντονα ακόμα στα σχολεία. Ο κύριος ένοχος για την ύπαρξη του ρατσισμού και της μη αποδοχής της όποιας διαφορετικότητας είναι η εκάστοτε κοινωνία μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των προτύπων που αναδεικνύονται μέσα από αυτά.
Δηλαδή, τα πρότυπα της κοινωνίας όπως αυτά προβάλλονται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης προάγουν κάποια στερεότυπα που καλλιεργούν τον ρατσισμό. Για παράδειγμα στις περισσότερες διαφημίσεις βλέπουμε την κλασική μορφή πατριαρχικής οικογένειας την ετεροκανονικότητα και περνά στο μυαλό μας ως το μόνο σωστό και ορθόδοξο. Το διάβασμα και σωστή παιδεία βοηθά να εξαλειφτεί ο φανατισμός και η επιμονή στα ετεροκανονικά πρότυπα.
Αυτήν την περίοδο εκμεταλλεύτηκα δημιουργικά την καραντίνα και την όλη κατάσταση που δημιούργησε ο ιός και ξεκίνησα να γράφω το επόμενό μου παραμύθι. Το παραμύθι αυτό το όφειλα, εδώ και χρόνια, κυρίως στον εαυτό μου και στα άτομα που υπέφεραν και υποφέρουν εδώ και χρόνια από μια διαταραχή που είναι και η θεματική του. Ως άνθρωπος απεχθάνομαι τις κοινοτοπίες. Έτσι, θα περιοριστώ στο να πω ότι το επόμενό μου δημιούργημα αφορά σε ένα πολύ λεπτό θέμα που ταλανίζει πολλούς ανθρώπους και θέλω και πάλι να νιώσουν, διαβάζοντάς το μελλοντικά, ότι δεν είναι μόνοι. Τα υπόλοιπα, στο εγγύς μέλλον!