Λένα Παπαληγούρα: «Από τότε που έγινα μαμά εκτίμησα πιο πολύ την αξία της ζωής»

Η Λένα Παπαληγούρα μιλάει στη Bovary για τη μητρότητα, το θέατρο και το νέο της τηλεοπτικό ρόλο στη σειρά «Φλόγα και Άνεμος».

Το ταλαντούχο και πολύ ευγενικό κορίτσι που είχα γνωρίσει το 2015, τότε που έπαιξε για πρώτη φορά την «Κατερίνα», μια παράσταση σταθμό στην επαγγελματική της διαδρομή, δεν έχει αλλάξει καθόλου. Ωρίμασε, αναμετρήθηκε με σημαντικούς ρόλους, έγινε μαμά, αλλά πίσω από τα διάφανα γαλάζια μάτια της βλέπεις ακόμα το ίδιο κορίτσι -με το οποίο απολαμβάνεις συζητήσεις που πάντα καταλήγουν σε πολλά γέλια.

Η Λένα είναι αυθόρμητη, έχει πάντα ένα καλό λόγο να σου πει και το τελευταίο διάστημα ισορροπεί αρμονικά στους ρόλους της «μαμάς», της «Λόρας», της «Κατερίνας» και της «Όλγας».

Συναντιόμαστε στο Manouka και με θέα την Ακρόπολη πίνουμε ένα ζεστό καφέ. Έχουμε συγκεκριμένη ώρα στη διάθεση μας γιατί πλέον προτεραιότητα έχουν τα παιδιά και η επιστροφή τους από το σχολείο στο σπίτι.

Πόσο έχει αλλάξει η ζωή σου τα τελευταία χρόνια;

Άρδην! Όταν φέρνεις ένα παιδί στον κόσμο, πέρα από το πρακτικό κομμάτι, υπάρχει μια τεράστια υπαρξιακή μετατόπιση μέσα σου. Ειδικότερα αυτές τις δύσκολες εποχές για την ανθρωπότητα. Προσωπικά, με έκανε να θέλω να περνάω πολύ χρόνο με τα παιδιά μου, έγιναν η πρώτη μου προτεραιότητα -χωρίς να λέω πως όλα τα άλλα μπήκαν σε δεύτερη μοίρα. Απλώς με έναν τρόπο φωτίστηκαν διαφορετικά.

Έχεις αναθεωρήσει πράγματα από τότε που έγινες μαμά;

Εκτίμησα πιο πολύ την αξία της ζωής. Πολλές φορές συμβαίνουν πράγματα, αλλά επειδή η ζωή τρέχει, δεν τα εκτιμάς. Βλέποντας τα παιδιά μου να μεγαλώνουν με καταιγιστικά γρήγορους ρυθμούς, αντιλαμβάνομαι το αμείλικτο του χρόνου και πως δεν θέλω με τίποτα να χάσω αυτές τις στιγμές. Ήταν κάτι που το ένιωσα έντονα.

Και στις δύο εγκυμοσύνες σου έπαιζες κανονικά στο θέατρο. Ήταν εύκολο; Είχες δεύτερες σκέψεις;

Ήμουν τυχερή και μπορούσα να παίξω κανονικά μέχρι τον έβδομο μήνα. Την πρώτη μου εγκυμοσύνη την έμαθα κατά την περίοδο των προβών για την παράσταση «Ηλέκτρα». Ενημέρωσα τον σκηνοθέτη μου, Θέμη Μουμουλίδη, και του εξήγησα πως καταλαβαίνω απόλυτα αν θέλει να με αντικαταστήσει, λόγω και της επερχόμενης περιοδείας. Προς τιμήν του μου απάντησε πως δεν θέλει να φύγω και το θεωρεί γούρι για τη παράσταση. Πήρε ένα μεγάλο συγκινητικό ρίσκο. Τέτοιες συμπεριφορές πρέπει να βγαίνουν προς τα έξω και να γίνονται παραδείγματα.

Στη δεύτερη εγκυμοσύνη μου έπαιζα την «Κατερίνα» και τη «Δασκάλα με τα χρυσά μάτια», ενώ με τον Γιώργο Νανούρη είχαμε καταθέσει πρόταση στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου για την «Ιφιγένεια». Όταν του τηλεφώνησα για να τον ενημερώσω πως είμαι έγκυος και αν θέλει μπορεί να με αντικαταστήσει, η απάντηση του ήταν πως, η πρόταση για την «Ιφιγένεια» ήταν απόλυτα συνδεδεμένη μαζί μου και τον Μιχάλη Σαράντη και θα βρει τρόπο έτσι ώστε να γίνει. Ένιωσα τεράστια ευγνωμοσύνη. Ήταν σύμφωνη και η Κατερίνα Ευαγγελάτου. Θα κάναμε πρόβες, θα γεννούσα, πριν την καραντίνα, και στις 40 ημέρες θα παίζαμε Επίδαυρο! Τελικά, δεν συνέβη λόγω του κορωνοϊού, η παράσταση ανέβηκε τον επόμενο χρόνο.

Το περσινό καλοκαίρι έπαιξες στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Αλήθεια, το απόλαυσες;

Η παράσταση στην Επίδαυρο ήρθε μετά από μια περίοδο μακράς σιωπής, όπου τα θέατρα ήταν κλειστά και ξαφνικά ήταν η απόλυτη αποκάλυψη να παίζουμε μπροστά σε ένα τόσο μεγάλο κοινό. Ήλπιζα να παίξω στην Επίδαυρο χωρίς άγχος για να μπορέσω να βιώσω απόλυτα την εμπειρία -δεν ξέρω αν τα κατάφερα, δε νομίζω. Ονειρευόμουν πάντα πως όταν βρεθώ σ’ αυτό το θέατρο με ένα μεγάλο ρόλο ευθύνης, θα ήθελα να είμαι με συναδέρφους που, πέρα από καλλιτέχνες, τους εκτιμώ ως ανθρώπους και τελικά πήγα με την καλύτερη συγκυρία. Πίστευα πως λόγω της συγκεκριμένης συνθήκης δεν θα είχα τόσο τρομερά άγχος, θα ήταν πιο εύκολο. Δεν το απόλαυσα, όμως, όπως θα ήθελα. Το απόλαυσα περισσότερο στην πρόβα. Κάνοντας έναν απολογισμό, ήταν μια φανταστική, τεράστια εμπειρία. Κι επειδή ποτέ δεν ξέρεις αν θα ξαναπαίξεις στην Επίδαυρο, χαίρομαι που το έζησα.

Πώς ήταν η συνεργασία σου με τη Χαρούλα Αλεξίου;

Η Χαρούλα δεν είναι μόνο τεράστια ερμηνεύτρια, είναι τεράστια ως άνθρωπος. Η ψυχή και η ενέργεια που έχει την έχουν κάνει εξαιρετική performer. Φοβερά γενναιόδωρη, με μια καλή κουβέντα, να σε βοηθήσει στην πρόβα και να κάθεται δίπλα μας σαν μαθήτρια να ρουφάει την κάθε στιγμή της διαδικασίας.

Φαντάζομαι με τον Γιώργο Νανούρη πλέον είστε κάτι σαν οικογένεια;

Πραγματικά, με τον Γιώργο είμαστε σαν οικογένεια. Που να το φανταζόμουν πολλά χρόνια πριν, όταν με πήρε τηλέφωνο να μου προτείνει να κάνουμε την «Κατερίνα» σε αναλόγιο, για δύο μόνο βραδιές στον Ιανό... Μάλιστα, το σκεφτόμουν τότε, γιατί είχε πολλή δουλειά για να ανέβει για δύο μέρες μόνο. Για μένα, είναι απλά υπέροχο να συνεργάζομαι με έναν άνθρωπο που επικοινωνώ τόσο καλά και τον εκτιμώ πολύ. Δεν υπάρχει τίποτα δύσκολο στη σχέση μας. Ο Γιώργος με εμπνέει, είναι δημιουργικός, ευφυής, πολύ κοντά με τους ηθοποιούς του και έχει ωραία αισθητική. Είναι μεγάλη μου χαρά που η ζωή και η δουλειά μου έφεραν αυτόν τον άνθρωπο στο δρόμο μου και, εκτός από συνεργάτης, είναι ένας αγαπημένος μου φίλος.

Πίστευες την επιτυχία που θα έκανε η παράσταση «Κατερίνα»;

Δεν το πίστευα, όχι! Νομίζω κανείς μας δεν είχε διανοηθεί την τόσο μεγάλη αποδοχή του κόσμου. Πίστευα πως είναι μια δουλειά την οποία αγαπάμε εμείς οι δύο πάρα πολύ και για αυτό την κάνουμε. Βέβαια, εκ των υστέρων, τίποτα δεν είναι τυχαίο γιατί βλέπω πώς την αγκάλιασε ο κόσμος. Μέχρι σήμερα, είναι μια παράσταση που δεν μας αφήνει να την τελειώσουμε... Λέγαμε να την ανεβάσουμε για 2 παραστάσεις, τελικά γίνονταν δέκα και μετά πάει ολόκληρη σεζόν. Θα το ξανακάνουμε τώρα. Στο θέατρο Αλκυονίς για πολύ λίγες παραστάσεις. Είναι πολύ δύσκολο για εμένα. Αλλά ταυτόχρονα το αγαπώ και παρά πολύ αυτό το έργο.

Από την πρώτη φορά που ανέβηκε η παράσταση μέχρι σήμερα μεσολάβησαν δύο παιδιά. Προσέγγισες διαφορετικά τον ρόλο από τότε που έγινες μητέρα;

Όντως, ήταν πολύ ενδιαφέρουσα η προσέγγιση του ρόλου, πριν και μετά. Γιατί το υλικό του έργου είναι το ίδιο, δηλαδή ο ίδιος ρόλος, αλλά μετά τα παιδιά βρήκα διαφορετικά πράγματα που με κινητοποιούν. Χωρίς να σημαίνει πως δεν με κινητοποιούν και αυτά που με κινητοποιούσαν αρχικά -απλώς έχουν φωτιστεί διαφορετικά.

Ανήκεις στην κατηγορία των ηθοποιών που διαβάζουν τις κριτικές; Επηρεάζεσαι ή τις αφήνεις πίσω σου;

Ναι, διαβάζω τις κριτικές και δεν γίνεται να μην επηρεαστείς. Προσπαθώ να μην επηρεαστώ σε σημείο να αλλάξει κάτι στην ερμηνεία μου -είτε πρόκειται για θετική ή αρνητική κριτική. Δεν είναι απλό. Έχει τύχει και να στεναχωρηθώ πολύ. Ακόμα όμως και μια καλή κριτική μπορεί να σε μετατοπίσει. Είμαι τυχερή γιατί οι κριτικοί μου έχουν φερθεί ευγενικά, όχι πάντα, αλλά στην πλειοψηφία. Καμιά φορά δεν ξέρεις τι βλέπει ο καθένας που παρακολουθεί μια θεατρική παράσταση.

Ο χώρος του θεάτρου πληγώθηκε πολύ από τον κορωνοϊο. Εσύ πώς το βίωσες;

Ήταν μεγάλη πληγή για το θέατρο. Εγώ ήμουν έγκυος και πολύ ευάλωτη, οπότε προτεραιότητα είχε η υγεία μου. Όπως και όταν γέννησα, η προτεραιότητα ήταν η υγεία της οικογένειάς μου και των κοντινών μας ανθρώπων.

Στη πρώτη καραντίνα, περνούσα πολύ χρόνο με τον γιο μου, τον Αναστάση, και ήμουν έγκυος. Μάλιστα μελετούσα πολύ τον ρόλο της «Ιφιγένειας», γιατί υπήρχε η προοπτική να γίνει, οπότε ήθελα να κερδίσω χρόνο. Στη δεύτερη, ήμουν από τους ελάχιστα τυχερούς ηθοποιούς που δούλεψα, καθώς παίζαμε σε live streaming τον «Γυάλινο κόσμο» στο Εθνικό. Ήταν μια περίεργη συνθήκη, αλλά ήταν μια αναγκαία λύση για τη συγκεκριμένη περίοδο.

Πιστεύω πως, η πολιτεία δεν στάθηκε όπως έπρεπε απέναντι στις τέχνες. Εγώ δεν μπορούσα να διανοηθώ πως το θέατρο ήταν σε παύση. Το θέατρο είναι παρηγοριά, σου κρατάει παρέα και αυτήν την παρέα τη στερηθήκαμε. Από την άλλη, καταλαβαίνω πως όλο αυτό που ζούμε είναι πρωτόγνωρο και κανείς δεν ξέρει πώς μπορούμε να προστατευτούμε. Πάντως, το θέατρο με τα μέτρα που τηρούνται, οι μάσκες δεν βγαίνουν κατά τη διάρκεια της παράστασης, τα εισιτήρια αγοράζονται ηλεκτρονικά, είναι από τους πιο ασφαλείς χώρους. Τώρα διανύουμε και πάλι μια πολύ δύσκολη περίοδο, καθώς παρά πολλοί συνάδελφοι αρρωσταίνουν και παραστάσεις μπαίνουν σε αναγκαστική παύση χωρίς να υπάρχει οργανωμένο σχέδιο για το τι πρέπει να γίνει με τους θιάσους. Εννοώ και από οικονομική και από υγειονομική άποψη.

Είναι σημαντικό πάντως να διεκδικήσουμε μια κανονικότητα, να μάθουμε να ζούμε με αυτό, γιατί δεν το βλέπω να φεύγει. Αλλιώς, μετά, θα μιλάμε για τεράστιες ψυχικές επιπτώσεις που αποτελούν ένα σοβαρό πρόβλημα.

Γνώριζες περιπτώσεις συναδέλφων σου που ζορίστηκαν πολύ οικονομικά;

Πάρα πολλούς! Συναδέλφους που ζορίστηκαν, γιατί έχασαν δικούς τους ανθρώπους από τον ιό, άλλους που δεν μπορούσαν να ανταπεξέλθουν οικονομικά και αυτούς που ζορίστηκαν και υπαρξιακά. Γιατί η δουλειά μας είναι ταυτισμένη με την ύπαρξή μας.

Ο «Γυάλινος κόσμος» παίζεται ξανά στο θέατρο Αλκυονίς. Έχετε κρατήσει τη συνθήκη να μην υπάρχει η επαφή;

Ναι, την έχουμε κρατήσει. Θυμάμαι, όταν πέρυσι μας έδωσαν την οδηγία από το Εθνικό να ανέβει η παράσταση χωρίς να έχουμε καθόλου επαφή μεταξύ μας πάθαμε σοκ -κυρίως ο Νανούρης ως σκηνοθέτης.

Δουλεύοντας με τη συγκεκριμένη συνθήκη καταφέραμε το εμπόδιο να μετατραπεί σε κάτι ευεργετικό και έτσι εστιάσαμε πάρα πολύ στη μοναξιά των πρωταγωνιστών. Εμείς δεν μπορούσαμε να αγγιχτούμε λόγω της πανδημίας και οι ρόλοι δεν μπορούσαν λόγω της ψυχικής απόστασης. Αυτό μας βοήθησε να χτίσουμε 4 μοναξιές που απλά συνυπάρχουν μεταξύ τους, χωρίς να μπορεί ουσιαστικά ο ένας να πλησιάσει τον άλλον. Κι επειδή ένα εμπόδιο μπορεί να σε οδηγήσει σε πιο δημιουργικούς δρόμους, αποφασίσαμε να κρατηθεί έτσι χωρίς να αλλάξει το παραμικρό.

Πώς σου φαίνεται το γεγονός πως δεν υπάρχει επαφή;

Πριν κάποιο χρονικό διάστημα έπαιξα σε μια παράσταση στη μικρή Επίδαυρο σε σκηνοθεσία της Νατάσας Τριανταφύλλη, όπου οι οδηγίες της σκηνοθέτριας ήταν να μην υπάρχει καθόλου άγγιγμα στο έργο. Θυμάμαι, μου είχε φανεί εξωφρενικό. Είχα δυσκολευτεί πάρα πολύ. Πλέον, το έχουμε συνηθίσει και αυτό είναι ακόμα πιο εξωφρενικό γιατί μας οδηγεί σε απόσταση και απομόνωση. Σκηνικά θα βρεθεί ο τρόπος να αποδοθεί, δεν είναι ακατόρθωτο. Το θέμα είναι τι αποτύπωμα θα αφήσει στη ζωή μας.

Ως μητέρα σε έχει προβληματίσει πώς αποτυπώθηκε η καραντίνα στη ψυχολογία του μεγάλου σου γιου;

Σίγουρα με έχει προβληματίσει. Στη δική μου περίπτωση, ο Αναστάσης ήταν δύο ετών οπότε δεν θα έχει ιδιαίτερες μνήμες. Ο Αντώνης ακόμη πιο μικρός. Τα παιδιά έχουν το καλό πως προσαρμόζονται εύκολα, σε αντίθεση με τους μεγάλους. Βλέπεις τα παιδάκια να επικοινωνούν αμέσως μόλις έρθουν σε επαφή μεταξύ τους. Στα μεγαλύτερα παιδιά που θυμούνται περισσότερο, σίγουρα όλο και κάποιο αποτύπωμα θα αφήσει αυτή η απομόνωση.

Πώς νιώθεις στο ρόλο της μαμάς;

Νιώθω πολύ καλά μέσα στο ρόλο της μαμάς. Είναι κομμάτι του εαυτού μου, αντλώ ικανοποίηση, όπως και από τη δουλειά μου. Δεν αφήνω κάτι, ούτε νιώθω πως θυσιάζω κάτι γιατί όλα αυτά τα κομμάτια είναι οι επιλογές μου. Μου λείπει λίγο ο χρόνος με τον άντρα μου, αλλά εντάξει βρίσκουμε τρόπους -όπως το να φτιάξουμε ένα cocktail και να το απολαύσουμε στο σπίτι μας. Η καθημερινότητα είναι πολύ σκληρή και το σημαντικότερο είναι να έχουμε την υγεία μας. Δεν θέλω να γκρινιάζω αν μου λείπει μια ώρα ύπνος. Αν περάσουμε έξω από ένα νοσοκομείο, εκεί βλέπουμε τα αληθινά προβλήματα.

Στην τηλεόραση έχεις συμμετάσχει μόνο σε αυτοτελή επεισόδια σειρών. Δεν σου αρέσει η τηλεόραση;

Ξεκίνησα παίζοντας στη σειρά «Γ4», την οποία αγάπησα και πέρασα πάρα πολύ ωραία στα γυρίσματα. Μετά τύχαινε να κάνω θέατρο και δεν ήμουν διαθέσιμη, ύστερα ήρθαν τα παιδιά και δεν ήθελα να λείπω το πρωί στο γύρισμα και το βράδυ στο θέατρο. Στο ενδιάμεσο, πριν έρθουν τα παιδιά, θα μπορούσα να είχα κάνει τηλεόραση, όμως ήταν μια περίοδος που έκανα πάρα πολύ θέατρο και δεν γίνονταν παραγωγές. Το καλοκαίρι έκανα γυρίσματα για τη σειρά «Καρτ ποστάλ» και συνειδητοποίησα πόσο μου είχε λείψει το γύρισμα. Το αγάπησα ξανά. Υπήρξε πέρσι μια ωραία πρόταση για καθημερινή σειρά, αλλά είχα Επίδαυρο και περιοδεία. Τώρα συζητάω για δυο σειρές και χαίρομαι πολύ.

Ισχύει πως θα παίξεις στην νέα σειρά της κρατικής τηλεόρασης «Φλόγα και Άνεμος»; Τι ρόλο θα έχεις;

Ισχύει ναι. Η μια από τις δύο σειρές για τις οποίες συζητάω είναι αυτή. Έχω μεγάλη χαρά και ανυπομονησία. Θα κάνω την Όλγα. Μια γυναίκα που προσωποποιεί την απελπισία όλων αυτών που δεν έχουν την εσωτερική δύναμη να απαιτήσουν. Που κλείνονται στον εαυτό τους και παλεύουν με την απέραντη μοναξιά τους. Είναι κάπως αλληγορική περσόνα που εκπροσωπεί την πλειονότητα των ανθρώπων εκείνης της εποχής, που μέσα στη χούντα, προτιμούσαν να ζουν μυστικά τη δυστυχία τους. Είναι αδύναμη, δεν μπορεί να μιλήσει, φοβάται. Είναι έγκυος και αντί να χαίρεται για το παιδί που θα φέρει στον κόσμο, στεναχωριέται σε τι κόσμο θα το φέρει. Περιμένει μια καλύτερη μέρα που δεν έρχεται, υπομένει μια κατάσταση αφόρητη, όπως είναι η έλλειψη αγάπης, έλλειψη επικοινωνίας, μοναξιάς μέσα στο πλήθος.

Πώς σου φαίνεται που η τηλεόραση έχει δώσει προτεραιότητα στη μυθοπλασία και πλέον έχουμε αρκετές σειρές;

Είναι μια ωραία χρονιά για τη μυθοπλασία και αυτό το χρωστάμε στις «Άγριες Μέλισσες», που απέδειξαν πως ο κόσμος θέλει να βλέπει ελληνικές σειρές. Αυτό που ακουγόταν πως ο κόσμος δεν βλέπει σειρές ήταν άστοχο. Το κοινό, όταν δει κάτι προσεγμένο, το ακολουθεί και επιβεβαιώθηκε. Η συγκεκριμένη σειρά που άνοιξε ξανά το δρόμο για τη μυθοπλασία έκανε καλό και στους τηλεθεατές και στους ηθοποιούς, καθώς άνοιξαν δουλειές με προσεγμένα σενάρια και προσοχή στη λεπτομέρεια. Επιπλέον, έγινε ένα πολύ ενδιαφέρον ανακάτεμα στους ηθοποιούς κι αυτό μόνο όφελος φέρνει, τόσο στα κανάλια όσο και στους τηλεθεατές.

Ο χώρος του θεάτρου και της τηλεόρασης πέρασε δύσκολες στιγμές την περσινή σεζόν με τις κακοποιητικές συμπεριφορές των συναδέλφων σου, που είδαν το φως της δημοσιότητας. Προσπάθησες να το δεις απ' έξω;

Είναι δύσκολο να το δω απ΄ έξω γιατί αφορά τον κλάδο μου. Οι ιστορίες που βγήκαν προς τα έξω είναι σοκαριστικές και φριχτές, όμως σίγουρα δεν γίνονται μόνο στον συγκεκριμένο χώρο. Δυστυχώς, όποιος έχει εξουσία είναι πολύ εύκολο να κακοποιήσει ανθρώπους που εξαρτώνται από αυτόν. Θέλω να πιστεύω πως η δικαιοσύνη θα λάβει τα μέτρα της γιατί κανείς δεν θέλει κακοποιητικές συμπεριφορές στον χώρο της εργασίας του. Mας δίνεται μια ευκαιρία να είμαστε όλοι μαζί ενωμένοι και να το χρησιμοποιήσουμε όλο αυτό για να εξυγιάνουμε το χώρο μας. Διαφωνώ όμως με το να γινόμαστε όλοι δικαστές των social media.

Οι γυναικοκτονίες απασχόλησαν έντονα την επικαιρότητα την περσινή χρονιά.

Διανύουμε μια πολύ βίαιη περίοδο, χωρίς να πιστεύω πως δεν γίνονταν αυτά και στο παρελθόν. Ίσως να μη γίνονταν τόσες πολλές γυναικοκοτονίες, αλλά είχαμε πάντα μεγάλο αριθμό σε κακοποιήσεις. Ίσως η κοινωνία είχε πιο κλειστά μάτια. Ευτυχώς, τα πράγματα άλλαξαν και πλέον πρέπει να φωνάζουμε όλοι ότι δεν υπάρχει καμία ανοχή στην κακοποίηση, έτσι ώστε να υπάρχει το κατάλληλο έδαφος για τις γυναίκες να μιλάνε και να προστατεύονται.

Προσωπικά, από τα θέματα που με συγκλόνισαν ήταν και το περιστατικό με το 8χρονο κοριτσάκι που δεν το βοήθησε κανείς και βρήκε φριχτό θάνατο από μια σιδερένια πόρτα. Αναρωτιέμαι πώς γίνεται να βλέπεις ένα μικρό παιδί και να μην τρέχεις να το βοηθήσεις.

Η κοινωνία είναι πολύ αδιάφορη. Θέλω να πιστεύω πως σιγά σιγά θα είμαστε πιο ευαισθητοποιημένοι. Είναι καθήκον της πολιτείας να θεσπίσει νόμους για να προστατεύονται τα θύματα και της κοινωνίας να τα στηρίζει για να μπορούν να μιλάνε και όχι να ανέχονται τέτοιες καταστάσεις.