Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης: Οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις ή κακοποιήσεις γίνονται πάντα εν κρυπτώ
Στην εκπομπή «Πάμε Δανάη!» μίλησε ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης το πρωί της Παρασκευής 19 Φεβρουαρίου για τις καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση, αλλά και λεκτική και ψυχολογική βία.
Ακολουθεί απόσπασμα:
«Είναι πολύ μεγάλη η στιγμή που τα θύματα έχουν την γενναιότητα να πάρουν θέση και να πουν τι τους συνέβη, και να μιλήσουν για τις εμπειρίες τους, και ξέρω πού θα οδηγηθεί αυτό το πράγμα, και είμαι σίγουρος και το ελπίζω. Το ένα πολύ βασικό πράγμα για το οποίο θέλω να μιλήσω, και φοβάμαι ότι δεν μπαίνει στην κουβέντα, είναι ότι το θέατρο δεν είναι κυρίως έτσι. Πρέπει να σας πω ότι με στενοχωρεί πάρα πολύ βαθιά να υπάρχει η αίσθηση στους θεατές μας, στους ανθρώπους που μας πιστεύουν κι έρχονται και μας παρακολουθούν, όλους εμάς, γιατί το θέατρο είναι 50.000 ηθοποιοί, και μπορεί και παραπάνω, συντελεστές, τεχνικοί, σκηνοθέτες, συγγραφείς, φωτιστές. Ζουν άπειροι άνθρωποι από αυτή τη δουλειά και την κάνουν με αγάπη και με πάθος. Είναι τρομερό λάθος και τελείως έξω από την πραγματικότητα και την αλήθεια, να πιστέψει ο οποιοσδήποτε, είτε από μας είτε από τους θεατές μας, ότι το θέατρο είναι έτσι.
Το θέατρο, όπως κάθε χώρος εργασίας, όπως κάθε οικογένεια μπορεί να κρύβει τα σκοτεινά της μυστικά, δυστυχώς το θέατρο είναι και έτσι. Αλλά υπάρχουν μέσα στο θέατρο άνθρωποι υπέροχοι, με ταλέντο, με ψυχή, καλόψυχοι και καλόκαρδοι μέχρι αηδίας, οι οποίοι προσφέρουν τα πάντα, πολύ συχνά στερούμενοι τα βασικά, όλα μαζί, για να φτιάξουν μια παράσταση. Σας παρακαλώ, εξηγήστε το στον κόσμο. Στο λόγο της τιμής μου δεν θέλω να καλύψω κανέναν. Και δεν θέλω να καλύψω ούτε τον εαυτό μου, ούτε κανέναν. Αλλά είναι τρομερό λάθος και το λέω στον καθένα από τους συναδέλφους μου που δικαίως βρίσκεται σε μια στιγμή αγανάκτησης, θυμού ή φοβερής αναστάτωσης ή αποτροπιασμού και μιλάει και ξεχνάει να πει το βασικό: αυτή η τέχνη δεν είναι έτσι. Είναι και έτσι. Και αυτό συμβαίνει σε όλη την ελληνική κοινωνία, και αν συνεχίσουμε να ρίχνουμε τόση πολλή λάσπη, μάλλον το «λάσπη» είναι λάθος λέξη γιατί μοιάζει σαν να λες ψέματα, ενώ εδώ δεν μπορώ να πω ότι λέγονται ψέματα. Δεν είμαι καν ο κατάλληλος να το κρίνω. Αν, όμως, τόσο πολύ έντονα, μιλάμε εναντίον του θεάτρου, οι ίδιοι άνθρωποι που το κάνουμε, που το αγαπάμε, θα καταστραφεί. Και έχει ήδη πάθει πολύ μεγάλη ζημιά. Δεν αξίζει να δώσουμε από τον Μάρτη που έχουν κλείσει τα θέατρα, και είμαστε σχεδόν έναν χρόνο κλειστοί, με τρομερά προβλήματα οικονομικής και άλλης φύσης, είναι ένας κλάδος κατηργημένος, δεν αξίζει να δώσουμε την χειρότερη δυνατή παράσταση της ζωής μας. Αξίζει να μιλήσουμε τρομερά γι’αυτό το ελληνικό Metoo, αξίζει να μείνουμε σε αυτό το θέμα, είναι τρομερά σημαντικό. Είναι τρομερά γενναίο που βγαίνουν οι άνθρωποι και μιλάνε.
Όλοι στο θέατρο είμαστε ένα μικρό χωριό. Είμαστε πολύς κόσμος αλλά δεν είμαστε τόσος πολύς, ώστε να μην γνωριζόμαστε καθόλου μεταξύ μας. Να μην έχουμε καμία επαφή μεταξύ μας. Που σημαίνει ότι για κάθε άνθρωπο που κάνει θέατρο πολλά χρόνια, όλοι όσοι μιλούν εναντίον, όλοι όσοι καταγγέλλονται και όλοι όσοι καταγγέλλουν, όλοι, όμως, είναι άνθρωποι με τους οποίους, είτε έχεις συνεργαστεί, είτε έχεις συνάψει φιλικές σχέσεις, είτε έχεις θαυμάσει σε μια παράσταση, εννοώ για και τον καταγγέλλοντα και για τον καταγγελλόμενο. Από την πρώτη στιγμή έλεγα τουλάχιστον ιδιωτικώς ότι «Παιδιά σας παρακαλώ πολύ αυτό το γιατί τώρα, μην το ξαναπείτε». Δεν υπάρχει η ερώτηση γιατί τώρα. Γιατί τώρα ήρθε η στιγμή. Τώρα είναι η στιγμή που μπορεί ξεκινώντας από την Σοφία Μπεκατώρου, να ανοίξει αυτός ο ασκός, και να προχωρήσει αυτό το πράγμα. Ηρθε ένα εργαλείο. Το εργαλείο δεν ήρθε μόνο λόγω της Μπεκατώρου ή λόγω της Δούκα.
Ήρθε γιατί το ωραίο πράγμα, ετυμολογικά είναι αυτό που είναι στην ώρα του. Ήρθαν στη στιγμή που έπρεπε. Και από τη στιγμή που ήρθαν στη στιγμή, άνοιξε μια πόρτα για να μπορέσουν οι άνθρωποι να μιλήσουν. Το γιατί τώρα είναι μια πολύ άστοχη ερώτηση. Αλλά όπως καταλαβαίνω πλήρως ότι το γιατί τώρα είναι πολύ άστοχη ερώτηση, πρέπει να σας πω ότι «γιατί δεν μιλούσατε μέχρι τώρα», δηλαδή από την ανάποδη η ίδια ερώτηση, στους ανθρώπους που ήταν γύρω γύρω, είναι μια επίσης άστοχη ερώτηση. Δεν μπορεί να αντιλαμβανόμαστε πολύ καλά γιατί δεν μπορούσαν να μιλήσουν μέχρι τώρα τα θύματα των όποιων πράξεων, και να εγκαλούμε όλο τον κόσμο, συλλήβδην τους γύρω γύρω, είτε επειδή ήταν φίλοι, είτε επειδή ήταν συνεργάτες, γιατί εσείς δεν μιλούσατε; Γιατί κανείς δεν είχε τα εργαλεία.
Ο τρόπος με τον οποίο διαχέονται οι πληροφορίες μέσα σε οποιαδήποτε κοινωνική ομάδα, είναι εξής: όπως είπε η Ελλη (Κοκκίνου) είχα ακούσει κάτι για κάτι. Εγώ δεν είχα ακούσει γι’αυτό, είχα ακούσει για κάτι άλλο. Πρέπει να σας πω ότι εγώ προσωπικά από κάποιες ιστορίες που είχα ακούσει, δεν έπεσα από τα σύννεφα. Από κάποιες άλλες, πρέπει να σας πω, έπεσα από τα σύννεφα. Δεν υπάρχει τρόπος να αντιδράσεις. (…) Μου έτυχε περίπτωση μιας συμπεριφοράς κακοποιητικής, όχι σεξουαλικού χαρακτήρα, αλλά έντονα κακοποιητικής από σκηνοθέτη, σε φιλικό μου πρόσωπο, και εγώ με το είδος του χαρακτήρα που έχω, που θέλει να επεμβαίνει, ζήτησα να επέμβω, -δεν ήμουν στην πρόβα αυτή- ήθελα να παρέμβω. Και μου είπε το φιλικό μου πρόσωπο, να σε παρακαλώ «μην επέμβεις, μην το κάνεις, θα το λύσουμε».
Θέλω να διαχωρίσω τις συμπεριφορές. Οχι γιατί δεν είναι πιθανόν άξιες καταγγελίας, αλλά γιατί δεν είναι του ίδιου είδους. Έχουμε, απ’ό,τι έχω καταλάβει κι εγώ, δύο είδους συμπεριφορές, συμπεριφορές που έχουν να κάνουν με κάποιου είδους λεκτική, ψυχική, ή άλλη βία, και μια άλλου τύπου κακοποιητική συμπεριφορά, πάνω στην οποία κουμπώνει ό,τι έχει να κάνει με γενετήσια πράξη, με σεξουαλική παρενόχληση. Το ένα κομμάτι είναι ένα κομμάτι που κανείς μπορεί να το νιώσει, μέσα σε μια πρόβα, εννοώ ένας τρίτος άνθρωπος. Και είτε να μπορέσει να επέμβει, είτε να μην μπορέσει να επέμβει. Το άλλο κομμάτι που έχει να κάνει με σεξουαλικού χαρακτήρα συμπεριφορές, παρενοχλήσεις ή κακοποιήσεις, είναι ένα κομμάτι που όπως καταλαβαίνετε, γίνεται πάντα εν κρυπτώ. Οι άνθρωποι τα πράγματα που κάνουμε και έχουν σχέση με το σεξ, δεν τα κάνουμε στο φως του ήλιου, δεν τα κάνουμε παρουσία τρίτων, ούτε καν των πιο κοντινών μας, Γι’αυτό όταν μαθευτεί για κάποιον, κάτι τρομερό, άλλο, ακούμε στη γειτονιά να λένε, μα αυτός ήταν το καλύτερο παιδί...».
Παρακολουθήστε στο βίντεο που ακολουθεί όλη τη συνέντευξη του ηθοποιού στο Πάμε Δανάη:
