Μπέτι Ντέιβις: Η εκκεντρική αθυρόστομη του Χόλιγουντ και η αιώνια βεντέτα της με τη Τζόαν Κρόφορντ
Την έχουν αποκαλέσει «ιερό τέρας της υποκριτικής», θρύλο, αθυρόστομη εκκεντρική, μεγάλη ηθοποιό, σκύλα, η ίδια όμως προτιμούσε να λέει ότι ήταν «bigger than life». Και μάλλον είχε δίκιο γιατί αυτή η εκρηκτική κυρία του Χόλιγουντ με τα θλιμμένα μάτια κατάφερε να σπάσει όλα τα στερεότυπα, να συγκρουστεί με τα μεγάλα στούντιο, να παντρευτεί τρεις φορές, να ζήσει στο έπακρο και τελικά να πεθάνει «με τα ψηλά τακούνια μου σε δράση», όπως ακριβώς ήθελε.
Η Ρουθ Ελίζαμπεθ Ντέιβις γεννήθηκε στο Λόουελ της Μασαχουσέτης στις 5 Απριλίου του 1908. Ο πατέρας της ήταν δικηγόρος και η μητέρα της φωτογράφος. Όταν όμως ήταν επτά χρόνων πήραν διαζύγιο κι έτσι με τη μητέρα και την αδερφή της, Μπάρμπαρα, εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη. Εκεί στην εφηβεία, επηρεασμένη από το μυθιστόρημα του Εμίλ Ζολά «Η εξαδέρφη Μπέτι» αποφάσισε ότι αυτό το όνομα της ταίριαζε και το υιοθέτησε.
Κάποια μέρα η μοίρα την έφερε σε ένα θέατρο για να δει την «Αγριόπαπια» του Ίψεν. Τότε η νεαρή Μπέτι βρήκε τι ήθελε να κάνει στη ζωή της. Σπουδάζει χορό και υποκριτική έχοντας για συμμαθήτριες την Κάθριν Χέπμπορν και την Λούσιλ Μπολ και το 1929 κερδίζει τον πρώτο της ρόλο στο θέατρο. Το έργο ήταν η «Αγριόπαπια»!
Τον επόμενο χρόνο την καλούν στην Universal για ένα δοκιμαστικό και υπογράφει αμέσως συμβόλαιο. Η πρώτη ταινία που έπαιξε λεγόταν «Η κακιά αδερφή» (1931) και ακολούθησαν ακόμα πέντε που όμως δεν είχαν επιτυχία. Έτσι η Universal την έδιωξε, για να την πάρει τελικά η Warner.
Ο Τζακ Γουόρνερ όμως αρνείται να τη «δανείσει» στην Columbia για το φιλμ του Φραν Κάπρα «Συνέβη τη νύχτα» στο οποίο τελικά πρωταγωνίστησε η Κλοντέτ Κολμπέρ. Η Ντέιβις απογοητεύεται, όταν όμως φτάνει στα χέρια της το σενάριο για την «Ανθρώπινη Δουλεία» δέχεται τον ρόλο μιας χειριστικής και αδίστακτης γυναίκας, που την απογειώνει. Οι κριτικοί χαρακτήρισαν την ερμηνεία της ως την καλύτερη που έχει κάνει ποτέ γυναίκα ηθοποιός, όμως εκείνη θα χάσει το Όσκαρ από την Κολμπέρ!
Το 1935 παίζει στο φιλμ «Μια επικίνδυνη γυναίκα» με συμπρωταγωνιστή τον Φράντσο Τόουν. Με αυτό η Ακαδημία της χάρισε το πρώτο της χρυσό αγαλματίδιο -θα ακολουθήσει άλλο ένα και 11 υποψηφιότητες- ενώ στα γυρίσματα θα ερωτευτεί τον Τόουν. Όμως εκείνος τελικά θα παντρευτεί την Τζόαν Κρόφορντ και μια μεγάλη κόντρα στο Χόλιγουντ θα γεννηθεί. Οι βιτριολικές ατάκες που εξακόντιζαν η μια για την άλλη έχουν μείνει στην Ιστορία, και η τεταμένη σχέση τους που κορυφώθηκε στα γυρίσματα της ταινίας «Τι απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν» όπου για πρώτη φορά βρέθηκαν μαζί στο πλατό έχει αποτυπωθεί εξαιρετικά στην τηλεοπτική σειρά «Feud», με πρωταγωνίστριες τις Σούζαν Σάραντον (υποδύεται τη Ντέιβις) και Τζέσικα Λανγκ (υποδύεται την Κρόφορντ). Ακόμα κι όταν η Κρόφορντ πέθανε, εκείνη δεν της χαρίστηκε. Δήλωσε με κυνισμό: «Δεν πρέπει ποτέ να μιλάς άσχημα για τους νεκρούς, συνήθως πρέπει να λες ωραία πράγματα. Η Τζόαν Κρόφορντ πέθανε. Ωραία λοιπόν!» αφήνοντας άφωνους τους πάντες.
Όταν ο Γουόρνερ αρνείται και πάλι να της δώσει την άδεια να παίξει στη «Μαρία Στιούαρτ» του Τζον Φορντ δίπλα στην παλιά της συμμαθήτρια Κάθριν Χέπμπορν, η Ντέιβις εξαγριώνεται -δεν θέλει να ανήκει σε κανέναν. Αποφασίζει να κάνει λοιπόν αυτό που καμιά άλλη δεν είχε τολμήσει: σπάει το συμβόλαιό της με τη Warner και ξεκινά μια δικαστική διαμάχη που τελικά δικαίωσε την εταιρεία και ανάγκασε την Ντέιβις να δώσει σχεδόν όλη της την περιουσία. Εκείνη δεν πτοείται και παίζει στις «Στιγματισμένες γυναίκες», κερδίζοντας το βραβείο καλύτερης ερμηνείας στο φεστιβάλ Βενετίας.
Το 1938 πλέον έχει καταφέρει να κερδίσει κάποιες ελευθερίες από την εταιρεία της -τα συμβόλαια της Χρυσής εποχής του Χόλιγουντ ήταν εξαιρετικά σκληρά, οι ηθοποιοί ήταν θα έλεγε κανείς όμηροι των στούντιο- και παίζει στη «Ζέζεμπελ» με συμπρωταγωνιστή τον Χένρι Φόντα, ένα φιλμ που θεωρείται προάγγελος του Σέλζνικ «Όσα Παίρνει ο Άνεμος», για το οποίο επίσης κέρδισε Όσκαρ. Δεν θα καταφέρει όμως να πάρει τον ρόλο της Σκάρλετ Ο΄ Χάρα αργότερα καθώς ο Γουόρνερ της βάζει και πάλι εμπόδια. Στα γυρίσματα όμως της «Ζέζεμπελ» θα ερωτευτεί τον σκηνοθέτη Γουίλιαμ Γουάιλερ. Και οι δυο ήταν παντρεμένοι όμως ο Γουάιλερ τον οποίο η Ντέιβις είχε αποκαλέσει στη βιογραφία της τον «έρωτα της ζωής της» δεν τόλμησε ποτέ να αφήσει τη γυναίκα του για εκείνη.
Στα εξήντα χρόνια της καριέρας της έπαιξε σε αμέτρητες ταινίες, όμως αναμφίβολα στο «Όλα για την Εύα» θα δώσει την ερμηνεία της ζωής της. Παρόλο που η ταινία κέρδισε 14 Όσκαρ εκείνη δεν κατάφερε να προσθέσει ακόμα ένα βραβείο στη συλλογή της.
Το 1983 η κόρη της Μπάρμπαρα γράφει ένα βιβλίο με τίτλο «Ο Φύλακας της Μητέρας μου» όπου την περιγράφει ως αλκοολική, αυταρχική και απόλυτα εγωίστρια. Η Ντέιβις την αποκλήρωσε και γι' αυτό τον λόγο οι δυο τους δεν ξαναμίλησαν ποτέ, όμως πολλοί γνωστοί τους έλεγαν ότι όλα αυτά ήταν απλώς υπερβολές της Μπάρμπαρα. Ίσως όμως δεν είχε και τόσο άδικο μιας και η ίδια η Ντέιβις έλεγε: «Επιβίωσα γιατί ήμουν η σκληρότερη όλων». Είναι όμως γνωστό ότι βοηθούσε οικονομικά την οικογένεια της κόρης της κι αυτό ήταν κάτι που αναγνωρίστηκε από όλους τους υποστηρικτές της. Ο γιος της πήρε επίσης το μέρος της μητέρας του και δεν ξαναμίλησε στην αδερφή του. Ως απάντηση στο βιβλίο της Μπάρμπαρα, η Ντέιβις συνέγραψε την δεύτερη αυτοβιογραφία της «This'n'That».
Αξίζει να πούμε ότι πέρα από το γεγονός ότι ήταν από τις πρώτες γυναίκες που μίλησε για το θέμα της ισότητας στον χώρο του κινηματογράφου, είχε και έντονη πολιτική δράση. Μάλιστα, μετά από την επίθεση στο Περλ Χάρμπορ, πέρασε τους πρώτους μήνες του 1942 τρέχοντας παντού για την πώληση ομολόγων του πολέμου. Κατάφερε να πουλήσει ομόλογα αξίας δύο εκατομμυρίων δολαρίων μέσα σε δύο ημέρες, καθώς και μια εικόνα της για 250.000 δολάρια. Για την προσφορά της, το 1980, της απονεμήθηκε το διακεκριμένο Πολιτικό μετάλλιο υπηρεσιών, το United States Department of Defense 's, το υψηλότερο πολιτικό βραβείο.
Η Ντέιβις ήταν μια γυναίκα σύμβολο σε όλες τις εκφάνσεις της. Ο τρόπος που κάπνιζε και η ακραία της συμπεριφορά γινόταν συχνά αντικείμενο μίμησης σε nights clubs, και κάπως έτσι η ίδια έγινε ένα cult σύμβολο, γεγονός που έκανε έξαλλη την Κρόφορντ. «Είναι cult, αλλά τι στο καλό είναι το να είσαι cult; Είναι σαν μία συμμορία από επαναστάτες χωρίς αιτία. Εγώ έχω θαυμαστές. Υπάρχει μία μεγάλη διαφορά», είχε πει κάποτε. Η απάντηση της Ντέιβις δεν άργησε να έρθει: «Έχει κοιμηθεί με κάθε άντρα αστέρα της MGM εκτός από την Λάσι».
Οι σχέσεις της με τους συναδέλφους της γενικώς ήταν πάντα έντονες κι εκρηκτικές, γιατί η Ντέιβις δεν ήταν καθόλου εύκολη. «Δεν έκανα ποτέ φιλίες με τις άλλες ηθοποιούς. Οι συζητήσεις τους συνήθως με έκαναν να βαριέμαι μέχρι δακρύων», έλεγε συχνά δημιουργώντας αντιπάθειες. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας «Η εξαφάνιση της Έιμι» ήρθε σε ρήξη με τη Φέι Ντάναγουεϊ επειδή αισθάνθηκε ότι δεν της έδινε το σεβασμό που άξιζε, και την αποκάλεσε «μη επαγγελματία».
Στα τέλη του 1961 επέστρεψε στο θέατρο, όπου συμμετείχε στην πρώτη θεατρική μεταφορά του έργου του Τένεσι Ουίλιαμς, «Η νύχτα της Ιγκουάνα». Οι κριτικές ήταν και πάλι μέτριες κι οι καυγάδες με τους συμπρωταγωνιστές της ατελείωτοι, τόσο που ώθησαν τη Ντέιβις να αποχωρήσει, επικαλούμενη ασθένεια.
Τελικά η αρρώστια δεν άργησε να χτυπήσει την πόρτα της. Διαγνώστηκε με καρκίνο στο μαστό και υποβλήθηκε σε μαστεκτομή. Για ένα μικρό διάστημα αισθάνθηκε καλύτερα, ταξίδεψε στην Ισπανία για να παραλάβει ακόμη ένα βραβείο για την προσφορά της στον κινηματογράφο, αλλά εκεί η υγεία της επιδεινώθηκε και χωρίς άλλες δυνάμεις πήγε σε κλινική του Παρισιού όπου και πέθανε στις 6 Οκτωβρίου του 1989. Στον τάφο της υπάρχει η φράση: «She did it the hard way «(Έκανε τα πάντα με τον δυσκολότερο τρόπο)…