«Η αναπηρία είναι κουλ» και βρίσκεται σε μια σελίδα στο Facebook

Το 2006 είχα τη μεγάλη τύχη να δουλέψω στο πλευρό ενός εκπληκτικού ανθρώπου με αναπηρία -που οραματιζόταν πάντα μια άλλη αναπηρία- του Νίκου Βουλγαρόπουλου. Ήταν η εποχή που η κρατική τηλεόραση είχε αποφασίσει να γίνει πιο ανοιχτή, πιο προσβάσιμη, σχεδόν Βορειοευρωπαία.

Εκείνη τη χρονιά έμαθα πώς είναι να σε αποκλείουν χωρίς πολλές εξηγήσεις από τους περισσότερους τομείς της ζωής, αλλά και πώς είναι να είσαι αόρατος για μια ολόκληρη κοινωνία -παρά το γεγονός ότι αποτελείς πάνω από το 15% του πληθυσμού. Δεκαπέντε χρόνια και αρκετές κυβερνήσεις μετά, λίγα πράγματα έχουν αλλάξει. Και όχι όλα προς το καλό.

Στη σελίδα «Η αναπηρία είναι κουλ», με οδήγησε μια χιουμοριστική ανάρτηση που μοιράστηκε ένας φίλος στο Facebook. Ήταν ένα meme που δείχνει, αν θυμάμαι καλά, την αντίδραση του Captain James Kirk, από το Star Trek, όταν βλέπει παρκαρισμένο όχημα πάνω σε ράμπα. Μπαίνοντας στη σελίδα διάβασα το εξής:

«Καταρχάς δεν είμαστε "πολύ κουλ" σαν κάτι άλλους γιατί είμαστε ταπεινοι. Κατά δεύτερον ο τίτλος είναι καθαρά σαρκαστικός. Η αναπηρία είναι ο περιορισμός που μας επιβάλλεται κατά κύριο λόγο από την κοινωνία και το περιβάλλον που ζούμε και όχι από την βλάβη του σώματος μας. Οπότε θα έπρεπε να είναι ένα ζήτημα που να μας προβληματίζει ως σύνολο. Περισσότερες απαντήσεις θα πάρετε μέσα από το περιεχόμενο που θα αναρτηθεί στο μέλλον
Υ.Γ Είμαστε και μεις ανάπηρα άτομα οπότε μην σας σοκάρει αν δείτε λίγη αυτοκριτική και αυτοσαρκασμό»

Πίσω από την κουλ αναπηρία βρίσκεται ο ο Σ. και ο Γ. δύο νέοι ανάπηροι από την Βόρεια και Νότια Ελλάδα αντίστοιχα. Τους άκουσα με προσοχή, ελπίζω να κάνετε κι εσείς το ίδιο.

Πότε ξεκινήσατε τη σελίδα «Η αναπηρία είναι κουλ», ποιος είναι ο σκοπός της; Σε ποιούς απευθύνεται;

Κυρία Κολοβού θα σας απαντήσουμε ανάποδα. Απευθύνεται σε όλ@ αλλά ίσως να ενδιαφέρονται περισσότερο άνθρωποι από τον χώρο της αναπηρίας μιας και έχουμε αρκετά inside jokes. Εμείς όμως, για να απαντήσουμε και ποιος είναι ο στόχος της σελίδας μας, θελουμε να απευθυνθούμε και σε άσχετο κόσμο. Δηλαδή να κάνουμε την αναπηρία Mainstream μέσω μιας «χιουμοριστικής κατήχησης». Και με μια γενναία δόση αυτοσαρκασμού.
Την προσπάθεια αυτήν την ξεκινήσαμε λίγο πριν τα Χριστούγεννα· πολύ αυθορμητα με τρια μηνύματα στο τσατ και δανειζόμενοι χωρίς να ρωτήσουμε, το όνομα μιας πιο κουλ σελίδας (ίσως έχει σχέση με την γεωγραφία…).

Τι σημαίνει να είσαι Άτομο με αναπηρία στην Ελλάδα σήμερα;

Σημαίνει να συναντάς εμπόδια. Κάθε είδους. Αναπηρία σημαίνει έλλειψη ικανότητας στην συμμετοχή. Αλλα πιο ουσιαστικά σημαίνει άρνηση στην συμμετοχή, αποκλεισμός και καταπίεση. Άντε και κανένα αφιέρωμα θαυμασμού στην μεσημεριανή ζώνη της τηλεόρασης.
Για αυτό λέμε πως η αναπηρία είναι κουλ κατ’ ευφημισμό. Το εξηγούμε στην αρχή του page.
Να πούμε όμως πως ο αποκλεισμός προκύπτει κυρίως  από κινήσεις της κοινωνίας και της πολιτείας κι όχι από τα σώματα μας που διαφέρουν από το πρότυπο. Δηλαδή, δεν φταίει το αμαξίδιο που δεν ανεβαίνει σκαλιά, αλλά φταίει το ασανσερ που δεν λειτουργεί (βλ.μετρό Ανθούπολης).
Η αναπηρία (αποκλεισμός) δεν προκαλείται από την βλάβη (κουσούρι στα σώματα μας) αλλά από τις διακρίσεις. Για παράδειγμα, αν κάποιο ομιλόν άτομο τηλεμεταφερθει σε μια κοινωνία που η μόνη γλώσσα που σέβεται η πολιτεία είναι η νοηματική, τότε το ομιλον άτομο θα είναι ανάπηρο.
Αυτή η ιδέα λέγεται κοινωνικό μοντέλο για την αναπηρία (βλ. Τα memes μας) και προτιμά να χρησιμοποιεί τον όρο ανάπηρο άτομο αντί για ΑμεΑ, δηλώνοντας έτσι ότι η αναπηρία είναι ζωσα κατάσταση που επιτελείται.

Πόσο εξοικειωμένη είναι η κοινωνία με ένα ανάπηρο λοιπόν άτομο;

Καθόλου. Εκτός αν έχεις Παραολυμπιακό μετάλλιο.
Βέβαια, η κατάσταση είναι λίγο πιο κουλ από ότι ήταν πριν 20 χρόνια. Ελάχιστα μάλλον
Αυτό δεν σημαίνει πως έχουμε πρόοδο, αλλά απλά πως θυμηθήκαμε ότι ζούμε στον σύγχρονο κόσμο. Ένας από τους λόγους που κάναμε την σελίδα είναι για να μάθουν τα μη ανάπηρα άτομα πως οι ανάπηροι δεν είναι αστικός μύθος και πως καλό θα ήταν να μην τους θεωρούμε κάτι ξένο. Δεν είναι καθόλου κουλ το να απαγορεύεις στο παιδί σου να ρωτήσει τον ανάπηρο της γειτονιάς τις ερωτήσεις που έχει αυθόρμητα ως παιδί. Βασικά κι εσυ θα ήταν καλό να ρωτήσεις κάτι. Δεν είναι χαζό, ούτε προσβλητικό.

Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας τα μεγαλύτερα προβλήματα αυτή τη στιγμή στη χώρα για τα ανάπηρα άτομα; (προσβασιμότητα, εργασία, υποστήριξη) Ποια είναι η δική σας πρόταση;

Έχουμε ωραία κλισέ απάντηση: είναι θέμα νοοτροπίας. 
Η ιδέα του να αποκλείεις τους Κ/κωφούς*, τις τυφλές, τους αυτιστικούς και όλα τα αλλά επειδή σου φαίνονται ξένοι είναι μια επικίνδυνη νοοτροπία. Όταν δεν τους αποκλείεις πάρα πολύ βέβαια, επιλέγεις να τους λες πως σε εμπνέουν επειδή απλά ζουν την ζωή τους ως ανάπηροι. Κι αυτοί συχνά αντί να αντιδράσουν και να ζητήσουν μια ίση θέση στον χώρο· λυπούνται τον εαυτό τους και ζητούν να τους λυπηθείς κι εσύ.
Αυτό το σκεπτικό καταλήγει σε συστηματικά εγκλήματα, όπως ο ιδρυματισμός. Στα ιδρύματα φυλακίζουμε ανάπηρα άτομα μέχρι να χάσουν την ζωή τους, καταδικάζοντας τα επειδή δεν μοιάζουν με το «υγιές» πρότυπο.
Από την παραπάνω νοοτροπία πηγάζουν όλες οι ανισότητες. Η έλλειψη πρόσβασης, η ανισότητα στην αγορά εργασίας, τα δελτία νοηματικής που είναι σε άλλη ζώνη και μόνο για 5 λεπτά και ούτω καθεξής.
Οπότε ο συστηματικός αποκλεισμός αφήνει το ανάπηρο άτομο κλεισμένο στο σπίτι του, κι έτσι δεν γνωρίζει ανθρώπους για να σπάσουν μαζί τα στερεότυπα με αποτέλεσμα να τροφοδοτούμε έναν φαύλο κύκλο περιθωριοποίησης.
Να τονίσουμε εδώ ότι η κοινωνική ομάδα των αναπήρων είναι πολύ μεγαλύτερη από όσους βλέπουμε στον δρόμο (περίπου 15% του πληθυσμού). Και ακόμα να μην ξεχνάμε πως οι περισσότεροι θα βιώσουμε κάποια στιγμή της ζωής μας ως ανάπηροι με κάποια βλάβη, είτε λόγω ατυχήματος, είτε λόγω γήρατος.
Αυτό που προτείνουμε εμείς είναι παγκόσμια Ειρήνη και λευτεριά στον Joe Exotic (αγαπάμε Tiger King!) διασημότερο crip του 2020. Ίσως να χρειαστεί να γκουκλαρεις το κριπ.
Μαζί με αυτά να κλείσουν σταδιακά όλα τα ιδρύματα που έχουν μέσα ανάπηρους ανθρώπους, τα ειδικά σχολεία ώστε να γίνει η εκπαίδευση συμπεριληπτική και να γίνουν οι χώροι και οι δρόμοι καθολικά προσβάσιμοι.
*Κωφοί με κεφάλαιο Κ αυτ@ που γεννήθηκαν χωρίς ακοή, κωφοί αυτ@ που ήταν ακούοντες.

Ποια είναι η αντίληψη στην Ελλάδα για την αναπηρία και την σεξουαλικότητα;

Οι ανάπηρ@ δεν κάνουν σεξ. Και θα σταματούσαμε εδώ άμα θέλαμε να πούμε ψέματα.
Για να καταλάβετε όμως πόσο απίθανο θεωρεί ο κόσμος και η πολιτεία τον συνδυασμό σεξ και αναπηρία, μάθετε πως αν είσαι ανάπηρη και θες να γίνεις μητέρα, δεν υπάρχει καμία υποστήριξη, αυτό συμβαίνει γιατί ο νομοθέτης δεν φαντάστηκε ότι μπορεί να μείνει έγκυος μια ανάπηρη.
Φυσικά, να σπάσουμε και δυο ακόμα ταμπού:
Α) οι αναπηρ@ δεν κάνουμε μόνο σεξ μεταξύ μας.
Β) και κάνουμε σεξ για να το απολαύσουμε όχι μόνο αν θέλουμε να γίνουμε γονείς. Ναι, το απολαμβάνουμε κι εμείς κι οι παρτενέρ.

Αλλοιώνεται η εικόνα ενός ανάπηρου ατόμου από τα Media; Θεωρείτε ότι και τα ανάπηρα άτομα φέρουν ένα μέρος της ευθύνης;

Γιατί το λέτε αυτό κυρία Κολοβού; Δεν μας βλέπετε ως ήρωες της ζωής; Δεν σας προκαλούμε έντονα συναισθήματα έμπνευσης και θαυμασμού;
Είπαμε πως θέλουμε να κάνουμε την αναπηρία Mainstream. Αυτήν την στιγμή όμως, τα Mainstream Media αναπαριστούν τον/την ανάπηρο/η ως αντικείμενο λύπησης ή και θαυμασμού. Το να αποκαλείς κάποιον ήρωα επειδή δεν περπατάει ενώ εσύ περπατάς, δεν αντιμετωπίζει τον αποκλεισμό, δεν του προσφέρει ίσες ευκαιρίες και δεν του δίνει κάτι πέραν από ένα χάιδεμα στο κεφάλι κι ένα friend zone. Ίσα ίσα, ενισχύει τον διαχωρισμό του από το καλούπι που έχουμε δεχτεί ως κανονικό. Δείτε το σαν το Body positivity, δεν λες σε κάποιον πως είναι ήρωας επειδή έχει παραπάνω κιλά από τον Τανιμανίδη. Απλά θέλουμε να τον αποδεχτείς και να τον σέβεσαι.
Όταν βέβαια ο ανάπηρος δέχεται τον ρόλο του υπερήρωα χωρίς να ζει στο Gotham City ενισχύει τον αποκλεισμό προς τον ίδιο και προς όλα τα ανάπηρα άτομα που δεν είναι φωτογενή. 

Ποιες εκφράσεις -σε σχέση με την αναπηρία- σας τη σπάνε;

Θα μας πείτε κομπλεξικούς. Οκ.
Αρχιζει η λίστα. 
• ΤΙ ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ ΡΕ. 
• Το κάρο (καρότσι) είναι για την κοπριά, η άμαξα (αμαξίδιο) είναι για τους ανθρώπους. 
• Εμείς είμαστε οι ανάπηροι και κανένας άλλος, μην μας κλέβετε τον τίτλο. Το γεγονός ότι κάποιος παρκάρει σε ράμπα δεν τον καθιστά ανάπηρο αλλά γαϊδούρι. Δεν πρέπει να αναπαράγουμε το στίγμα για την αναπηρία. Στο κάτω κάτω η αναπηρία είναι κουλ (see what I did there?) 
• Δεν είναι κανείς και καμία καθηλωμένος/η στο αμαξίδιο γιατί έχει ρόδες και κουνιέται. Επίσης δεν είμαστε βιδωμένοι στο κάθισμα. 
• ΚΑΙ ΤΩΡΑ Ο ΝΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΛΙΣΤΑΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ «ΑΧ ΜΩΡΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟ ΚΑΗΜΕΝΟ»: Ούτε ειδικές ανάγκες ούτε ειδικές δεξιότητες ούτε τίποτα το ειδικό. 
Ουφ! Φανταστείτε πως δεν είπαμε ούτε τα μισά. 

Πείτε μας τρεις λόγους για τους οποίους πρέπει να ακολουθήσουμε τη σελίδα σας

Πρώτον, είμαστε οι πιο αστείοι ανάπηροι στην Ελλάδα (Κατερίνα Βρανά σε ψάχνουμε!)
Δεύτερον, γιατί έχουμε την σελίδα όσο πιο προσβάσιμη μπορούμε. Διαβάζοντας τα σχόλια θα καταλάβετε πως διαβάζουν τα κουλ τυφλά τυπακια μας τα memes μας
Τρίτον, γιατί είμαστε μία ευχάριστη γωνίτσα του ελληνικού Ίντερνετ στην οποία μπορείτε να μάθετε από κοινωνιολογία μέχρι και το πώς κατουράμε.

Ακολουθήστε την σελίδα «Η αναπηρία είναι κουλ»