Εριέττα Κούρκουλου Λάτση: «Όταν σέβεσαι τα ζώα σέβεσαι και τους ανθρώπους»

Αν μπορούσε κάποιος να ξεκλειδώσει την πόρτα όπου φυλάσσονται τα μυστικά της κρυφής ζωής των ζώων θα έβρισκε σίγουρα μέσα την Εριέττα Κούρκουλου-Λάτση να συνδιαλέγεται με ημίαιμα τεριέ, νωχελικούς ποιμενικούς, ζωηρά καφετί άλογα και υπερήλικα γαϊδουράκια.

Σε αντίθεση με όσους δηλώνουν ζωόφιλοι αλλά η αγάπη τους εξαντλείται στα ζώα συντροφιάς, η Εριέττα κάνει την υπέρβαση. Μοιράζει απλόχερα την αγάπη και τον σεβασμό της σε όλη τη γκάμα της πανίδας. Από τα μικρόσωμα σκυλάκια με τις παιχνιδιάρικες ουρές και τις φουντωτές, ανεξάρτητες γάτες μέχρι τα γουρουνάκια, τις αγελάδες και όλα τα ζώα παραγωγής. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι έχει υιοθετήσει τον βιγκανισμό στην διατροφή της τον οποίο σταδιακά προσπαθεί να ενσωματώσει σε όλες τις πτυχές της ζωής της.

Στο καταπράσινο κτήμα στον Ωρωπό -το οποίο κάποτε είχε αγοράσει ο Νίκος Κούρκουλος- βρίσκονται οι εγκαταστάσεις της φιλοζωικής οργάνωσης Save a greek stray. Εκεί η Μόνικα, ο Τζέρεμι, ο Χαλικιάς, η Θεοπούλα και ο Δίας, έχουν διαγράψει το δύσκολο και πολλές φορές βαριά κακοποιημένο παρελθόν και περνούν τις μέρες τους περιμένοντας να υιοθετηθούν. Εκεί συνάντησα την Εριέττα και μιλήσαμε για ώρα. Για το καταφύγιο, τον βιγκανισμό, το νέο νομοσχέδιο για τα ζώα, το ελληνικό MeToo και τον Νίκο Κούρκουλο.

Η αγάπη για τα ζώα

«Γεννήθηκα με μια λατρεία για τα ζώα, όσο θυμάμαι τον εαυτό μου είχα αυτόν τον θαυμασμό που συνεχίζω να έχω και σήμερα, παρά το γεγονός ότι οι γονείς μου δεν ήταν πάρα πολύ φιλόζωοι, τουλάχιστον όχι με την έννοια που είμαι εγώ σήμερα. Δεν με εμπόδισαν όμως σε όλο αυτό. Μου επέτρεψαν να μεγαλώσω μαζί με διάφορα ζώα. Όταν ήμουν εκεί γύρω στα 6-7, ο πατέρας μου, αγόρασε αυτό το κτήμα στον Ωρωπό για να κάνουμε μια φάρμα. Ήταν πολύ της φύσης ο μπαμπάς μου. Ήθελε να έχουμε επαφή μαζί της. Ωστόσο δεν επέτρεπε να βρίσκονται τα σκυλιά πάνω στο κρεβάτι, τα ήθελε έξω. Αυτή ήταν η νοοτροπία τότε.

Το πρώτο μου σκυλί; Φυσικά και το θυμάμαι. Ήταν η Ντόλυ, ένα Golden Retriever. Ήμουν υπεύθυνη για τη Ντόλυ, έπρεπε να την ταΐζω, να τη βγάζω βόλτα. Με αυτήν κατάφερα σιγά-σιγά να πείσω τους γονείς μου ότι το βλέπω αλλιώς όλα αυτό και έτσι σταδιακά μου επέτρεψαν να την έχω στο σπίτι και στο δωμάτιό μου».

Η Save a greek stray

«Η Save a greek stray ξεκίνησε σχεδόν 10 χρόνια πριν, ίσως και λίγο παραπάνω.. Ήταν η εποχή που μάζευα ζώα από το δρόμο στο σπίτι. Είχαμε φτάσει στο σημείο ή που θα έφευγαν τα ζώα από το σπίτι ή που θα έφευγα εγώ (γέλια). Κάπως έτσι γεννήθηκε η ανάγκη ενός καταφυγίου. Τότε η μητέρα μου -που της το οφείλω όλο αυτό- μου είπε χαρακτηριστικά "αν θες να το κάνεις δεν έχω αντίρρηση, όμως δεν μπορείς να το κάνεις μέσα στο σπίτι. Πρέπει να ασχοληθείς πιο σοβαρά". Όταν έγινε αυτό ήμουν περίπου 15 χρονών. Στήσαμε λοιπόν έναν χώρο -λιγότερο επίσημο- και ξεκινήσαμε. Το 2012 βγάλαμε άδεια λειτουργίας και το 2015 ολοκληρώθηκε το καταφύγιο στον Ωρωπό όπου και φροντίζουμε σταθερά 120 ζώα.

Στις υιοθεσίες αδέσποτων; Ναι υπάρχει βελτίωση. Παλιά ήταν πολύ πιο δύσκολο. Βλέπω βέβαια πολύ κόσμο που ακόμα επιλέγει να αγοράσει κάποιο ζώο. Όσο όμως γίνεται trend όλο αυτό και βλέπουμε γνωστές προσωπικότητες να υιοθετούν, ναι οφείλω να πω ότι η υιοθεσία κερδίζει έδαφος. Όσο περνάνε τα χρόνια βλέπουμε μεγάλη διαφορά».

Το νέο νομοσχέδιο για τα ζώα

«Όσον αφορά το νομοσχέδιο για τα ζώα θεωρώ ότι έχει πολύ καλές βάσεις και είναι καλογραμμένο. Η εφαρμογή ωστόσο θα είναι δύσκολη. Αυτό που παρατήρησα είναι ότι διατίθενται πολλά κονδύλια για τη δημιουργία δημοτικών καταφυγίων, κυνοκομείων. Αυτό δεν δίνει λύση στο τεράστιο πρόβλημα των 3-4 εκ. αδέσποτων στην Ελλάδα. Θα προτιμούσα όλα αυτά τα κονδύλια να πήγαιναν σε στειρώσεις καθώς αυτή είναι αποδεδειγμένα η μοναδική λύση σε ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα. Από την εμπειρία μου, η λειτουργία ενός κυνοκομείου είναι ιδιαίτερα κοστοβόρα.

Θυμώνω πάρα πολύ όταν βλέπω να κακοποιούνται ζώα, όπως θυμώνει όλος ο κόσμος. Θεωρώ ότι είναι πολύ επικίνδυνο και για άλλους λόγους. Οι άνθρωποι που κακοποιούν τα ζώα έχουν συνδεθεί επιστημονικά και με κακοποιήσεις σε παιδιά, γυναίκες και άλλες, ευάλωτες ομάδες. Βέβαια ας μην ξεχνάμε ότι κακακοποίηση είναι και πιο απλά πράγματα όπως για παράδειγμα ένας σκύλος που μένει στο μπαλκόνι μόνιμα. Μπορεί να μην θεωρείται ακραία κακοποίηση αλλά όταν είναι συστηματική έχει αρνητικές συνέπειες στα ζώα».

Το ελληνικό #MeToo

«Παρακολουθώ όσα συμβαίνουν αυτή την εποχή, ειδικά στο Εθνικό, λόγω του πατέρα μου που ήταν σε αυτή τη θέση για πάρα πολλά χρόνια. Θυμάμαι πόσο τιμούσε το ρόλο του στο Εθνικό και με πόση αγάπη φερόταν στους συναδέλφους του -και ειδικά στους νέους ηθοποιούς οι οποίοι δούλευαν μαζί του. Όλα έχουν να κάνουν με τον σεβασμό.

Θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι οι γυναίκες ξεκίνησαν να μιλάνε γι’ αυτό. Υπάρχει και μία προηγούμενη γενιά ανδρών οι οποίοι έχουν μάθει αλλιώς και νομίζω ότι τώρα έφτασε η ώρα να καταλάβουν ότι ο κόσμος εξελίσσεται και δεν περνούν αυτές οι συμπεριφορές. Η κατάχρηση εξουσίας δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση.

Ο πατέρας μου; Ήταν καταπληκτικός, εγώ είχα την τύχη -επειδή με έπαιρνε συχνά στο γραφείο- να το δω με τα μάτια μου. Ήταν ένας άνθρωπος πολύ ειλικρινής και κάποιες φορές αυστηρός, αλλά πάντα υποστηρικτικός και έτοιμος να βοηθήσει. Αγαπούσε τη δουλειά του και αν αγαπάς τη δουλειά σου αγαπάς και τους ανθρώπους που δουλεύουν μαζί σου. Το να μην φέρεσαι σωστά στη δουλειά σου δείχνει μια ασέβεια προς το έργο που τελείς. Ειδικά όταν μιλάμε για ηθοποιούς και καλλιτέχνες, ανθρώπους του πολιτισμού -έχω και τον αδερφό μου που είναι ηθοποιός. Μου κάνει τεράστια εντύπωση που ακούω γι' αυτές τις συμπεριφορές»

Vegan

«Αν είναι εύκολο να είσαι vegan; Θεωρώ πως ναι. Είναι θέμα συνήθειας. Εγώ ξεκίνησα σταδιακά την μεταφορά μου σ' αυτό τον τρόπο διατροφής. Έκοψα πρώτα το κρέας, μετά το ψάρι, μετά τα γαλακτοκομικά και τα αυγά. Το πήγα σιγά σιγά και μέχρι να φτάσω να γίνω vegan, ήταν σαν να ήμουν πάντα. Δε μπορώ να διανοηθώ άλλο τρόπο διατροφής.

Για κάποιον που θέλει να ξεκινήσει είναι εύκολο, ειδικά οι Έλληνες έχουμε αμέτρητα φαγητά. Σχεδόν όλα τα λαδερά μας -που είναι και αυτά που μαγειρεύω εγώ στο σπίτι- οι φακές τα φασολάκια τα γεμιστά, όλα είναι vegan. Από εκεί και πέρα τόσα λαχανικά υπάρχουν, όσπρια ρύζι, φρούτα, και είναι πολύ απλό να τα βρεις όλα. Εγώ δεν είμαι πολύ φίλος του υποκατάστατου. Άλλωστε τα υποκατάστατα είναι πολύ ακριβά για έναν άνθρωπο που βγάζει ένα μισθό. Αλλά δεν είναι και καλά για την υγεία. Αυτό είναι το junk κομμάτι της δικής μου διατροφής.

Ο βιγκανισμός είναι η φιλοσοφία ότι όσο βρισκόμαστε σε αυτόν τον πλανήτη θα πρέπει να κάνουμε όσο το δυνατόν λιγότερο κακό στους γύρω μας, είτε αυτό αφορά τα ζώα είτε τους ανθρώπους. Στον βιγκανισμό σέβεσαι το περιβάλλον, τους ανθρώπους και τα ζώα. Οπότε υπό αυτή την έννοια είναι πολύ δύσκολο να πει κανείς ότι είναι 100% vegan. Εγώ δεν φοράω δέρμα και οτιδήποτε προέρχεται από τα ζώα αλλά το γεγονός ότι θα ψωνίσω από γνωστές αλυσίδες καταστημάτων ρούχων που έχουν κατηγορηθεί επανειλημμένως για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στους χώρους εργασίας, δεν είναι vegan. Επίσης το γεγονός ότι μπορεί να πάρω στο δρόμο έναν καφέ στο πλαστικό, δεν το θεωρώ vegan. Ναι υπό αυτή την έννοια δεν είμαι vegan. Όσο κινούμαι σε κύκλους με vegan άτομα μαθαίνω όλο και περισσότερα πράγματα. Δεν γνώριζα για παράδειγμα ότι κάποια κρασιά δεν είναι vegan ή ότι το μανό των νυχιών δεν είναι vegan. Αυτά είναι πράγματα που δεν τα ξέρεις στην αρχή αλλά σιγά σιγά τα μαθαίνεις και προσπαθείς να τα αποφύγεις.

Τα τραπέζια με φίλους μου που δεν είναι vegan; Όσο περνάει ο καιρός με ενοχλεί περισσότερο δυστυχώς. Στην αρχή δεν είχα κανένα πρόβλημα να βγω για φαγητό με τους φίλους μου και να παραγγείλουν κρέας. Ωστόσο ενημέρωνα πως αν κερνούσα εγώ το τραπέζι, δεν θα πλήρωνα γι’ αυτά τα πιάτα. Όσο μιλάω με τους ανθρώπους που είναι κοντά μου και καταλαβαίνουν πόσο σημαντικό είναι αυτό για εμένα, παρατηρώ ότι αποφεύγουν και οι ίδιοι να παραγγέλνουν. Μέχρι και η μητέρα μου που είναι μεγάλος κρεατοφάγος, φροντίζει όποτε πηγαίνω στο σπίτι της να μην σερβίρει κρέας. Ο άντρας μου, έχει γίνει και αυτός vegan γιατί στο σπίτι δεν υπάρχει άλλη option. Τα παιδιά μας έχουμε αποφασίσει να τα μεγαλώσουμε vegan, αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση. Ευτυχώς στην Ελλάδα υπάρχουν και γιατροί και παιδίατροι που είναι vegan και μπορούν να υποστηρίξουν τους νέους γονείς σε μια τέτοια προσπάθεια. Έχει αποδειχθεί ότι σε όλες τις ηλικίες και φάσεις ζωής μπορεί κανείς να καλύψει όλες τις διατροφικές ανάγκες ακολουθώντας αυτόν τον τρόπο ζωής».

A promise to animals

«Το A promise to animals είναι μια προσπάθεια που ξεκινάει τώρα και έχει να κάνει με τα ζώα παραγωγής και την προαγωγή του βιγκανισμού στην Ελλάδα. Θα οργανώνει κάποιες δράσεις και καμπάνιες που θα έχουν ως στόχο την ευαισθητοποίηση του κόσμου και την ενημέρωση. Θα προσπαθήσουμε να είμαστε μια εύκολα προσεγγίσιμη και προσβάσιμη οργάνωση, γιατί κάποιες υπάρχουσες οργανώσεις είναι αρκετά εχθρικές -και αυτό το καταλαβαίνω απόλυτα γιατί κι εγώ στην επικοινωνία μου έχω μια τέτοια τάση. Όταν είσαι πολύ παθιασμένος με το ζήτημα και έχεις δει τι συμβαίνει και πόσο βασανιστικές είναι οι πρακτικές που υιοθετούνται γι' αυτά τα ζώα είναι δύσκολο να μην παθιάζεσαι, να μην είσαι κάθετος.

Μια οργάνωση ωστόσο έχει άλλον χαρακτήρα και πρέπει να είναι προσβάσιμη για να κάνει το μεγαλύτερο καλό. Ο στόχος δεν είναι να προσεγγίσουμε τους vegan αλλά ανθρώπους που είτε το ψάχνουν είτε έχουν άγνοια. Το καλό με τον βιγκανισμό είναι ότι υπάρχουν πολλές πτυχές. Μπορεί κάποιος να αρχίσει να ασχολείται με τον βιγκανισμό γιατί έχει θέματα υγείας, γιατί σέβεται το περιβάλλον και αναγνωρίζει τις τρομακτικές συνέπειες που έχει η κατανάλωση του κρέατος σε αυτό. Και μετά υπάρχουν κι αυτοί που γίνονται vegan για τα ζώα. Είναι αυτοί που όταν κάνουν την αλλαγή δεν ξαναγυρίζουν ποτέ πίσω γιατί είναι πολύ δυνατός ο λόγος που αποφάσισαν να κάνουν αυτό το βήμα. Άπαξ και ανοίξεις τα μάτια σου για να δεις στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει σημείο επιστροφής. Η σφαγή είναι μια πάρα πολύ βίαιη και άσχημη πρακτική και κανείς από εμάς δεν ευχαριστιέται να βλέπει βίντεο από σφαγεία. Υπάρχει λόγος που δεν αντέχουμε αυτές τις εικόνες, γιατί δεν είναι έμφυτο αυτό μέσα μας. Προσωπικά με φθείρει και με στενοχωρεί».

Το μέλλον

«Όλη μου η ζωή είναι τα ζώα, αυτό είναι το πάθος μου, αυτό θα συνεχίσω να κάνω. Ό,τι κάνω και επιχειρηματικά έχει να κάνει με τα ζώα και με επενδύσεις σε vegan εταιρείες ελπίζω να μπορέσω να βοηθήσω Έλληνες που επιλέγουν να ξεκινήσουν κάτι που συνάδει με τις αξίες του βιγκανισμού και του σεβασμού προς τα ζώα και το περιβάλλον. Γενικά βλέπω μια τάση, ευτυχώς, του κόσμου να πηγαίνει προς τα εκεί, οπότε νομίζω αργά ή γρήγορα οι περισσότεροι θα αρχίσουν να παίρνουν έναν δρόμο πιο ηθικό. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία -και αυτό είναι πολύ ευχάριστο- που κάποιος μπορεί να έχει επαγγελματική επιτυχία κάνοντας πράγματα που δεν είναι βλαβερά προς το περιβάλλον, τα ζώα και τους συνανθρώπους μας».

Η καθημερινότητα στο lockdown

«Πώς είναι η καθημερινότητα εν μέσω lockdown; Ξυπνάμε στο σπίτι γύρω στις 8 κάθε μέρα και κάνουμε κάποιου είδους γυμναστική είτε αυτό είναι γιόγκα είτε είναι τρέξιμο. Λίγο αργότερα μαγειρεύω πρωινό και φεύγουμε για το γραφείο -τώρα πια δεν πάμε κάθε μέρα λόγω covid. Εγώ ήμουν μεταξύ του οικογενειακού μας γραφείου και του Ωροπού. Το απόγευμα γυρίζουμε σπίτι, μαγειρεύουμε, βλέπουμε καμία ταινία και πέφτουμε για ύπνο. Αυτό γινόταν και πριν την καραντίνα, δεν έχουν αλλάξει πολλά για εμάς..
Τι μου έχει λείψει με την καραντίνα; Να πάω να φάω ένα φαγητό έξω με τις φίλες μου και να πιούμε ένα κρασί, να τα πούμε. Έχει πέσει πολύ μαγείρεμα, και όταν τελειώσει όλο αυτό θα κάνει καμία εβδομάδα να με δει το σπίτι (γέλια). Είμαστε από τους τυχερούς γιατί καλώς ή κακώς έχουμε τις ανέσεις που έχουμε, τα σπίτια που έχουμε και δεν είμαστε κλεισμένοι σε ένα διαμέρισμα. Υπάρχει πολύς κόσμος και υποφέρει. Οπότε αν παραπονεθούμε κι εμείς, είμαστε αχάριστοι. Ας κάνουμε υπομονή και θα περάσει κι αυτό».

Διαβάσατε μια επιλογή από τη συνέντευξη με την Εριέττα Κούρκουλου-Λάτση. Η φωτογράφιση έγινε στην Save a greek stray στον Ωρωπό. Ευχαριστώ την Βιβή Χαραλαμπίδη για την πολύτιμη βοήθειά της.