Περάσαμε ένα μεσημέρι με τη Βίκυ Βολιώτη και την Ευσταθία μιλώντας για το καλλιτεχνικό τους πάντρεμα
Η Βίκυ Βολιώτη και η Ευσταθία συστήνουν στο κοινό την αδερφή του Αρθούρου Ρεμπώ, Ιζαμπέλ.
Σ΄ ένα αρχοντικό με κήπο, στο Μαρούσι, από αυτά που σε ταξιδεύουν σε μια άλλη εποχή η Βίκυ Βολιώτη κάθε Κυριακή και Δευτέρα θα καλωσορίζει τους θεατές στο σαλόνι, ως Ιζαμπέλ Ρεμπώ για να τους αφηγηθεί την ιστορία του αδερφού της, Αρθούρου Ρεμπώ, σε ένα κείμενο που έγραψε η Ευσταθία. Η παράσταση «Ιζαμπέλ Ρεμπώ,ο δικός μου Αρθούρος» ανεβαίνει στο Ιδιόμελο-Χώρος Τέχνης την Κυριακή 11 Δεκεμβρίου.
Αλήθεια, ποια είναι η Ιζαμπέλ Ρεμπώ; Ποιος ήταν πραγματικά ο «καταραμένος ποιητής» και πώς είναι να μεγαλώνεις στη σκιά μιας ιδιοφυΐας; Αυτά και πολλά ακόμα ερωτήματα και άγνωστες ιστορίες θα αφηγηθεί η ηθοποιός επί σκηνής σε ένα τρυφερό κείμενο. Τόσο το βασικό πρόσωπο της ιστορίας όσο και η καλλιτεχνική συνύπαρξη των δύο γυναικών μου κίνησαν το ενδιαφέρον για να περάσω ένα μεσημέρι μαζί τους.
Η υπόθεση του έργου
Τι σημαίνει για κάποιον να μεγαλώνει στη σκιά μιας ιδιοφυΐας; Τι σημαίνει να ζεις αφιερώνοντας τη ζωή σου προκειμένου να υπάρξει κάποιος που αγαπάς; Τι σημαίνει να ζεις σαν δορυφόρος γύρω από την γη; Να είσαι ένα ταπεινό λουλούδι κάτω από τη σκιά ενός μεγάλου δένδρου; Η αδελφή του Αρθούρου Ρεμπώ έζησε μια ζωή αφιερωμένη στην αγάπη για τον αδελφό της. Έμοιαζε πάντα μια μικρή πεταλούδα γύρω από το εκτυφλωτικό φως μιας λάμπας. Κι όμως, εκείνη ήταν τελικά αυτή που είχε την τεράστια δύναμη από τους δυο τους. Εκείνη τον στήριξε μέχρι το μαρτυρικό του τέλος αποδεικνύοντας ότι ο ισχυρός δεν είναι πάντα αυτός που φαίνεται..
Η Ιζαμπέλ Ρεμπώ, μια γυναίκα μεγαλωμένη μέσα σε ένα ασφυκτικό, αυστηρό καθολικό περιβάλλον, μάς διηγείται τη δική της ζωή που όμως είναι απόλυτα συνυφασμένη με τη ζωή του αδερφού της. Μια γυναίκα που ταλαιπωρήθηκε ψυχικά έχοντας γνωρίσει τον εκφοβισμό του κόσμου, εξαιτίας του κοινωνικά «απόβλητου» αδερφού της, κάνει την υπέρβασή της υπερασπίζοντάς τον με πάθος που συγκινεί.
Η Ιζαμπέλ δίνει μια σπαρακτική μάχη με τον εσωτερικό της κόσμο και μέσω της αγάπης της σώζει τον εαυτό της και την υστεροφημία εκείνου. Έτσι, αγκαλιάζει τον νεκρό αδερφό της με θρησκευτική ευλάβεια, ως μία άλλη Μυροφόρα.
Τον θεατρικό λόγο της Ιζαμπέλ πλαισιώνουν αποσπάσματα από την ποίηση του Ρεμπώ, από επιστολές καθώς και αποσπάσματα από το βιβλίο της Ιζαμπέλ «ο Αδερφός μου ο Αρθούρος», “Mon frère Arthur”.
Η Βίκυ Βολιώη και η Ευσταθία μιλούν για τη δική τους Ιζαμπέλ Ρεμπή στo Bovary
Διαβάζοντας το δελτίο τύπου που φάνηκε ενδιαφέρουσα η συνεργασία σας. Πώς έγινε αυτό το καλλιτεχνικό πάντρεμα;
Ευσταθία: Ξεκίνησα να γράφω το κείμενο στη πρώτη καραντίνα, το Μάρτιο του 2020 και μόλις το ολοκλήρωσα άρχισα να σκέφτομαι ποια ηθοποιός μπορεί να το αναλάβει. Γνώριζα τη Βίκυ, μέσα από την κοινή μας φίλη την Πέγκυ Τρικαλιώτη όπου είχαμε συναντηθεί κάποιες φορές και ήρθα σε επικοινωνία μαζί της. Φυσικά η εκτίμηση και ο θαυμασμός προϋπήρχε για τη Βίκυ. Έτσι της έστειλα το κείμενο και όταν το διάβασε μου είπε πως θα το αναλάβει και σκηνοθετικά. Το επόμενο βήμα ήταν να να αναζητήσουμε τον κατάλληλο χώρο -ενδιάμεσα μεσολάβησε και η δεύτερη καραντίνα.
Βίκυ Βολιώτη: Υπήρχαν πολλές σκέψεις για τον χώρο που θα φιλοξενούσε την παράσταση. Είδαμε πολλούς χώρους μέχρι που αποφασίσαμε πως θα ανεβάσουμε εδώ τη παράσταση.
Βίκυ διαβάζοντας το κείμενο της Ευσταθίας, το οποίο βασίζεται στην αδερφή του Ρεμπώ, Ιζαμπέλ, τι ήταν αυτό που σου έβγαλε η πρώτη ανάγνωση;
Βίκυ: Το κείμενο από τη πρώτη ανάγνωση μου έβγαλε μια πάρα πολύ έντονη ατμόσφαιρα, την οποία δεν μπορούσα ακριβώς να προσδιορίσω, αλλά άφηνε αποτυπώματα στις αισθήσεις μου. Σαν να άφηνε ευωδιές, σαν να μετέδιδε ήχους. Το διάβαζα και μου ερχόταν ζέστη από τα ταξίδια του Ρεμπώ, από τις χώρες της Αφρικής. Μου έβγαζε κάτι που μου κινητοποιούσε τις αισθήσεις και μου έκανε εντύπωση.
Προσωπικά δεν είχα ιδέα για την αδερφή του. Το κομμάτι που πλησιάζει η Ευσταθία, μάλιστα το συζητήσαμε μεταξύ μας και μας ενδιέφερε πρωτίστως, ήταν το πώς μια γυναίκα έζησε όλη της τη ζωή στη σκιά του αδερφού της. Πόσο εντυπωσιακό είναι που αυτή η γυναίκα που θεωρούσε τον εαυτό της υποδεέστερο του αδερφού της αποδείχτηκε η πιο δυνατή σε αυτή τη σχέση και στην οικογένεια. Ήταν μια ήρεμη δύναμη. Πώς η ίδια ξεπέρασε τον εαυτό της, πώς στάθηκε δίπλα στον αδερφό της και τι δύναμη έδειξε μετά το θάνατο του που τον επέβαλλε, ενώ πήγε κόντρα στην κακή εντύπωση που είχαμε για εκείνον.
Το θεώρησε χρέος της να αποκαταστήσει το όνομα του;
Ευσταθία: Ναι! Έμαθα αργότερα πως παραποίησε κάποια στοιχεία με την πρόθεση της να είναι καλή. Μέσα στον υπερβάλλοντα ζήλο να αποκαταστήσει τη φήμη του κοινωνικά απόβλητου αδερφού της προέβη σε αυτές τις ακρότητες.
Βίκυ προσεγγίζοντας την ηρωίδα πώς είναι να ζεις στη σκιά αυτού του αδερφού;
Λόγω της δουλειάς μου, που έχει ένα κομμάτι πολύ προβεβλημένο, μου είναι απόλυτα οικείο το πώς μπορεί να αισθάνεται ένας άνθρωπος, ο οποίος βρίσκεται σε μια τέτοια κατάσταση. Μπορώ να την νιώσω. Κι αυτό μου κάνει την Ιζαμπέλ αφάνταστα συμπαθή και ταυτόχρονα τη θαυμάζω για τον τρόπο που το αντιμετώπισε. Το κείμενο, δεν ξέρω αν είναι πραγματικότητα ή το έχει φανταστεί η Ευσταθία στα πλαίσια της μυθοπλασίας, λέει πως «δεν ήταν εύκολο, δυσκολεύτηκα, ήταν ένα πράγμα που το πάλεψα» για να καταλάβει πως η σημασία της είναι άλλη και δεν είναι λιγότερο σημαντική από τον αδερφό της- απλά είναι αλλιώς.
Ευσταθία: Το συγκεκριμένο κομμάτι το υπέθεσα. Το φαντάστηκα πώς θα το έλεγε ένας άνθρωπος στη θέση της Ιζαμπέλ γιατί σίγουρα είναι ένα φαινόμενο που επαναλαμβάνεται. Οπότε ο άνθρωπος που είναι υπό τη σκιά κάποιου άλλου πρέπει να ασκήσει πολύ το εγώ του και επειδή κάθε δυσκολία κρύβει και τα δώρα της πρέπει μέσα από αυτό να γίνει καλύτερος. Είναι ένας τρόπος να εξελιχτεί έχοντας τον έλεγχο του εγώ του γιατί αυτό είναι που μας δυσκολεύει.
Έχουμε κοινή συμπάθεια με τη Βίκυ για αυτό το πλάσμα. Για να προχωρήσω κι λίγο παραπέρα την σκέψη μου θα σου πω πως κάποιες φορές βλέπουμε ένα άτομο το οποίο δεν είναι στη πρώτη γραμμή, δεν είναι η σταρ, αυτή που λάμπει, αλλά τελικά είναι αυτή που κάνει τη «βρωμοδουλειά». Αυτά τα άτομα, όπως για παράδειγμα οι αποκλειστικές στα νοσοκομεία είναι άτομα με τεράστια κοινωνική συνεισφορά που δεν τους δίνεται η πρέπουσα σημασία κι αναγνώριση, ενώ στην ουσία αυτοί κρατάνε τις κοινωνίες. Θα ήθελα να δοθεί περισσότερη σημασία και να αγαπήσουμε περισσότερο αυτή την κατηγορία ανθρώπων. Με αφορμή ένα πολύ δικό μου άτομο που νοσηλεύτηκε θα σου πω πως αν δεν σταθείς στο προσκέφαλο κάποιου ανθρώπου σε νοσοκομείο δεν έχεις καταλάβει πολύ τη ζωή.
Ευσταθία πώς επέλεξες να γράψεις ένα θεατρικό κείμενο με ηρωίδα τη συγκεκριμένη γυναίκα;
Γιατί όπως ξανά είπα αυτή η προσωπικότητα πρεσβεύει μια συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων. Δεν είχα ιδέα για την Ιζαμπέλ. Μελετούσα τον Ρεμπώ και ψάχνοντας στο διαδίκτυο έπεσα πάνω στο βιβλίο της Ιζαμπέλ, το οποίο ξεκινούσε περιγράφοντας τις τελευταίες στιγμές του αδερφού της στο νοσοκομείο και πώς βίωσε η ίδια όλο αυτόν τον Γολγοθά. Εκείνος πέθανε με μαρτυρικό θάνατο σε νοσοκομείο στη Μασσαλία και σε νεαρή ηλικία.
Έχεις βιογραφικά στοιχεία της Ιζαμπέλ;
Ευσταθία: Το βιβλίο που διάβασα δεν μιλάει τόσο για την ίδια όσο για τη σχέση της με τον αδερφό της. Δηλαδή περιγράφει τις στιγμές μέσα στο νοσοκομείο και αρχίζει μετά ένα αγιογράφημα θα έλεγα για τον αδερφό της που ήταν άγιος και τον εκτιμούσαν οι ξένοι. Τον επαινούσε πάρα πολύ. Αυτά είναι τα στοιχεία που πήρα. Δεν έγραφε μέσα για τον εαυτό της και αυτό μου έκανε εντύπωση. Προσωπικά, αυτή η παράσταση που κάνουμε μαζί με τη Βίκυ τη βλέπω σαν μια αποστολή να αποκαταστήσουμε μια ψυχή και όχι σαν δουλειά.
Βίκυ Βολιώτη: Παρακολουθείς το πώς προσφέρει τον εαυτό της στην απόλυτη αγάπη. Το κάνει τόσο απλόχερα, με τόσο μεγαλοσύνη που είναι αφάνταστα συγκινητικό. Η ίδια πιστεύει πολύ στη σωτηρία της αγάπης. Έχει μεγαλώσει σε δύσκολες οικογενειακές συνθήκες με μια μητέρα αφάνταστα σκληρή, μέσα σε ένα φοβερά θρησκόληπτο περιβάλλον όπου κατάφερε να ξεφύγει προχωρώντας σε μια ορθόδοξη πλευρά του χριστιανισμού. Έκανε ένα πολύ μεγάλο βήμα για την κοινωνική της θέση και την ανατροφή της.
Όταν θα έρθει ο ο θεατής πώς βρίσκει την Ιζαμπέλ;
Βίκυ Βολιώτη: Καλεί τους θεατές στο χώρο της, στο σπίτι της και θέλει να τους διηγηθεί την ιστορία του αδερφού της, όπως εκείνη την έχει ζήσει. Το κάνει ανοίγοντας την πόρτα της όπου προσφέρει τα φιλέματα της δημιουργώντας μια ζεστή ατμόσφαιρα. Γιατί όπως σου είπα από την αρχή αυτό ακριβώς μου έβγαλε το κείμενο.
Ως ηθοποιός είναι πιο δύσκολο όταν καλείσαι να παίξεις αληθινά πρόσωπα;
Βίκυ Βολιώτη: Δεν έχω παίξει πολλές φορές αληθινά πρόσωπα και η συγκεκριμένη είναι ένα τόσο άγνωστο πρόσωπο. Για την Ιζαμπέλ δεν έχουμε καμία προσλαμβάνουσα,μια φωτογραφία υπάρχει δική της. Σαφέστατα όταν παίζεις ένα πολύ προβεβλημένο πρόσωπο είναι πολύ πιο δύσκολο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση της Ιζαμπέλ που δεν υπάρχει καν οπτικό υλικό έχεις μια ελευθερία στο πως φέρεται, πως μιλάει, αφήνεις λίγο την φαντασία σου. Αντίθετα όταν υπάρχει οπτικό υλικό είναι πιο δύσκολα γιατί μοιραία υπάρχει το θέμα της σύγκρισης που ο θεατής θα κάνει.
Ποιο μήνυμα θέλετε να δώσετε στον κόσμο μέσα από την παράσταση; Φαντάζομαι ένα από αυτά πρέπει να είναι η δύναμη της αγάπης;
Ευσταθία: Πιστεύω πως είναι ένα διαχρονικό το έργο. Πραγματεύεται αξίες της ύπαρξης μας, τις αλήθεια της ζωής γιατί η Ιζαμπέλ είναι η σημερινή γυναίκα που δεν θα τη δούμε να προβάλλεται στα κανάλια, αλλά κάνει μια ουσιαστική δουλειά μέσω της αγάπης της.
Βίκυ Βολιώτη: Το πώς στεκόμαστε απέναντι στη προσφορά, στη δοτικότητα, στην αφοσίωση, στη συγχώρεση, στη τρυφερότητα. Κακά τα ψέματα, όλες αυτές οι αξίες δοκιμάζονται πολύ στις ημέρες μας και πρέπει να σκεφτούμε λίγο την στάση μας απέναντι στις αξίες μας. Το βασικό που με συγκινεί είναι πως παρόλο που η Ιζαμπέλ έζησε σε ένα πολύ στενό οικογενειακό περιβάλλον, σε αντίθεση με τον αδερφό της που ήταν κοσμογυρισμένος, καλλιεργημένος, ιδιοφυΐα, η ίδια δεν τελείωσε ούτε καν το σχολείο, ήξερε μόνο να διαβάζει και ήταν κλεισμένη μέσα σε ένα σπίτι, μπόρεσε να ανοίξει το μυαλό της στη διαφορετικότητα. Άνοιξε το μυαλό της σε πράγματα που ήταν αδιανόητα εκείνη την εποχή.
Τι έχετε πάρει μέσα από αυτή τη γυναίκα και θέλετε να το κρατήσετε;
Βίκυ Βολιώτη: Το πώς δούλεψε τον εαυτό της. Μάλιστα, λέει μέσα το κείμενο «εγώ είμαι τυχερή γυναίκα σε αντίθεση με τις γυναίκες της κοινωνικής μου τάξης γιατί έκανα ταξίδια μέσα από τον αδερφό μου».
Ευασταθία: Θα κρατήσω σίγουρα την αγάπη, την υπομονή και την αφοσίωση που έδειξε στον αδερφό της μέσα στο νοσοκομείο γιατί οι συνθήκες το 1830 ήταν πάρα πολύ δύσκολες. Η ίδια του η μάνα ήρθε πριν ακρωτηριαστεί το ένα άκρο του Ρεμπώ δεν άντεξε και εκείνος την παρακαλούσε να μην φύγει από κοντά του.
Info: Ημερομηνίες παραστάσεων: 11, 12, 18, 19, 26 Δεκεμβρίου 2022
και 8, 9, 15, 16, 22, 23, 29, 30 Ιανουαρίου 2023
Έναρξη: Την Κυριακή στις 7μμ, τη Δευτέρα στις 9μμ
Χώρος Τέχνης Ιδιόμελο, Ελευθερίου Βενιζέλου 17, Μαρούσι, κοντά στον ΗΣΑΠ
Στον ρόλο του Αρθούρου Ρεμπώ ακούγεται η φωνή του Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου και στο ρόλο του Αββά ακούγεται η φωνή του Μάνου Βακούση.
Σκηνοθεσία: Βίκυ Βιολιώτη
