Βασίλης Μπισμπίκης: «Άλλο επάγγελμα κάνει η Δέσποινα, άλλο εγώ. Η ουσία είναι στο μεταξύ μας»

Απ΄τα «Κόκκινα φανάρια» στην «Αντιγόνη», ο Βασίλης Μπισμπίκης δεν φαίνεται να επιλέγει την ευθεία γραμμή ούτε στη δουλειά ούτε στα προσωπικά του. Πορεύεται με βάση την αλήθεια και το συναίσθημά του, έξω από περιορισμούς και καλούπια. Και η τελευταία διετία το επιβεβαιώνει. Ο,τι είναι να ζήσει, θα το ζήσει στα άκρα.

Οσο για τα επαγγελματικά του, αυτό το καλοκαίρι είναι ο Κρέων στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή (περιοδεία) ενώ ετοιμάζεται για τον χειμώνα: «Αυτή η νύχτα μένει» (Alpha) και Ντοστογιέφσκι (Στέγη).

Η διετία των μεγάλων αλλαγών

«Τα δύο τελευταία χρόνια άλλαξαν πολλά πράγματα για μένα και στο επαγγελματικό κομμάτι, και στο προσωπικό και στο φιλικό. Ακόμα και το Cartel, από εκεί που ήταν μια μικρή αποθήκη στον Βοτανικό, μετακόμισε στου Ρέντη, σ΄έναν μεγάλο χώρο, σ΄ένα μεγάλο μηχανουργείο που μας παραχώρησε η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Ηταν μια μεγάλη βοήθεια για εμάς –δεν μπορούσαμε να πληρώνουμε ένα κλειστό θέατρο. Τώρα όμως, πάλι αναζητούμε χώρο γιατί θα φύγουμε από εκεί -θα γίνει ανακατασκευή του κτιρίου. Ισως επιστρέψουμε πάλι αργότερα.

Στα προσωπικά μου χώρισα με την Κωνσταντίνα. Και ήρθε και ο Βόσκαρης, αυτή η δημοφιλία σε σχέση με έναν ρόλο από την τηλεόραση».

Τα «κακά παιδιά» κι εγώ

«Ο πολύς κόσμος με γνώρισε από τον Βόσκαρη. Δεν είχε αφήσει τόσο μεγάλο αποτύπωμα κάποιος άλλος ρόλος, όσο αυτός και μάλιστα σ΄ένα σίριαλ με τόσο μεγάλη τηλεθέαση. Εγραψε αυτός ο ρόλος. Με αναγνώριζαν στον δρόμο. Θεωρώ ότι και ένα κομμάτι του κόσμου που ήρθε στο θέατρο ήταν και λόγω τηλεόρασης, αλλά δεν είχαμε θέμα κόσμου έτσι κι αλλιώς –sold out ήταν τα “Ποντίκια” αλλά και τα “Κόκκινα Φανάρια”. Προφανώς όμως μπήκε κι ένας άλλος κόσμος, κι αυτό είναι το ωραίο της ιστορίας. Γιατί άνοιξε λίγο η βεντάλια του κοινού που πάει σ΄ένα τέτοιου τύπου θέατρο, underground.

Ο Βόσκαρης, από την ώρα που διάβασα το σενάριο, ήταν πρόκληση σαν ρόλος. Να παίξω αυτόν τον τύπο που φαίνεται να μην έχει καμμία ρωγμή συναισθηματική. Είναι ένας κακός, κακός. Είχε ενδιαφέρον αυτός ο τύπος, άσχετα αν εγώ θα μπορούσα να τον δικαιολογήσω για κάποια πράγματα, ως ενός σημείου όμως. Το θέμα ήταν πως τα διαχειριζόταν μετά. Ηταν σαδιστής, ένας άνθρωπος που μέσα απ΄τον πόνο των άλλων ερεθιζόταν. Δύσκολο παιδί.

Το ότι σκέφτηκαν εμένα για έναν τέτοιο ρόλο δεν με προβληματίζει πια, γιατί πάντα με καλούν για κάτι τέτοιους τύπους. Ισως επειδή δεν τους κρίνω, όπως δεν κρίνω και στη ζωή εύκολα ανθρώπους. Κρίνω θεσμούς και όχι ανθρώπους, κι ίσως γι΄αυτό να έχω επιτυχία πάνω σ΄αυτούς τους ρόλους. Εχω παίξει και καλά παιδιά αλλά δεν έχουν τόσο ενδιαφέρον όσο έχουν οι κακοί, οι προβληματικοί άνθρωποι, που έχουν μεγαλύτερες αντιφάσεις, που είναι πιο ακραίοι».

Το κίνημα #metoo

«Ο Βόσκαρης είχε ξεκινήσει πριν το #metoo κι έχει σημασία να δει κανείς πως η ζωή ήρθε να συνυφαστεί μ΄αυτόν τον ρόλο. Κι έτσι μ΄έναν τρόπο αποκτούσε μεγαλύτερο βάρος αυτό που κάναμε. Ενιωθα ότι έχει άλλη θέση...

Φάνηκε ότι έτσι είναι οι άνθρωποι και ότι θα εξακολουθήσει να υπάρχει όλο αυτό, γιατί όταν υπάρχουν ψυχώσεις και αρρώστιες, αυτό δεν θεραπεύεται εύκολα. Είναι κάτι μεγαλύτερο. Θα πρέπει να θεραπευθεί η κοινωνία γενικότερα από πολλά πράγματα για να βγαίνουν πιο υγιείς άνθρωποι. Δεν σταματάει –και το βλέπουμε ότι δεν σταματάει με τις γυναικοκτονίες, μ΄αυτόν τον ρύθμο. Κι αυτό υπήρχε πάντα, απλώς εμείς κάθε φορά ζουμάρουμε πάνω σε κάτι. Παλιότερα, θυμάμαι, τη δεκαετία του ΄80 ή του ΄90 στις ειδήσεις έλεγαν ότι πέθαναν τόσοι άνθρωποι από ηρωίνη, από ναρκωτικά -ήταν γεγονός. Σήμερα δεν αναφέρεται καν στις ειδήσεις, κι ας πεθαίνουν κάθε μέρα. Δεν μας αφορά πια αυτό το κοινωνικό θέμα. Τώρα ασχολούμαστε με το #metoo, μετά με κάτι άλλο...

Αν μάθαμε κάτι από το #metoo; Δεν θεωρώ ότι το αντιμετωπίσαμε σωστά –προφανώς και κάτι μάθαμε. Καλό ήταν που έγινε για να βγει κι αυτό το πρόβλημα στην επιφάνεια. Κάποιοι θα έχουν διαφορετικό χειρισμό, κάποιοι άλλοι θα φοβηθούν... Αλλά απ΄την άλλη μου φάνηκε σαν να έγινε κίτρινο το θέμα, πολύ κίτρινο. Σαν να μην υπήρχε μια αντιμετώπιση θεσμικά –να γίνει ένα κλιμάκιο από ένα υπουργείο, μια έρευνα. Σαν ξαφνικά το σωματείο των ηθοποιών, η τηλεόραση να πήραν την θέση του δικαστή, του εισαγγελέα, κι έγινε κάπως σαν φούσκα. Αυτή την αίσθηση έχω.

Ναι πράγματι προσωποποιήθηκε στο θέατρο και έμεινε εκεί –ήταν ένα θέμα που πουλούσε, λόγω διασημότητας των ηθοποιών. Γιατί αυτά υπάρχουν σ΄όλη την κλίμακα της κοινωνίας αλλά δεν ενδιαφέρουν το ίδιο όταν συμβαίνουν με το αφεντικό και μια υπάλληλο».

Σοκ και καταγγελίες

«Δεν σοκάρομαι εύκολα είναι αλήθεια. Δεν το περίμενα όλο αυτό, ούτε μπορούσα να φανταστώ το μέγεθος της νοσηρότητας που υπήρχε μέσα σε κάποιους ανθρώπους.

Είχα και έχω μεγάλη επαφή με τους συναδέλφους μου, μαθαίνω πράγματα. Είκοσι χρόνια που είμαι στο θέατρο δεν μου έχουν τύχει τέτοιου τύπου περιστατικά, ποτέ. Αυτά που ξέραμε ήταν να δούμε έναν σκηνοθέτη να γίνεται πολύ σκληρός στα λόγια, να βρίζει, να ρίχνει μπινελίκια. Είναι και θέμα τρόπου, πώς βρίζεις. Θυμάμαι όταν ήμουν αθλητής, ποδοσφαιριστής, πιτσιρικάς, έμπαινε μέσα ο προπονητής και έβριζε. Ενιωθες όμως ότι υπήρχε αγάπη κάτω απ΄το μπινελίκι. Υπάρχει διαφορά από εκείνον που το μόνο που θέλει είναι να σε προσβάλει, να σε ταπεινώσει για να επιβληθεί. Αυτό ναι, το έχω δει να συμβαίνει από σκηνοθέτες –έντονη ψυχολογική βία δηλαδή, αλλά μ΄έναν τρόπο αποδεκτό. Εγώ στην ομάδα, για παράδειγμα, βρίζω. Είμαι άνθρωπος που βρίζει γενικότερα. Αλλά τα παιδιά ξέρουν ότι δεν είναι προσωπικό».

Δίκες, τιμωρία και φυλακή...

«Τις δίκες δεν τις παρακολουθώ ιδιαίτερα... Μου είναι πάρα πολύ δύσκολο να κρίνω ανθρώπους και προτιμώ να το αφήνω στη δικαιοσύνη να το κρίνει πρώτα. Κι είναι και κάτι άλλο: Οτι εγώ δεν πιστεύω και στη φυλακή –κι αυτό με φέρνει σε μια εσωτερική αντίφαση. Δεν πιστεύω σ΄αυτό το τιμωρητικό σύστημα της φυλακής, ειδικά όπως είναι φτιαγμένες οι δομές τους. Παρακολουθώ ντοκιμαντέρ για διάφορες φυλακές του κόσμου –με ενδιαφέρει το θέμα, έχω πάει σε φυλακές, έχω κάνει και μάθημα στον Κορυδαλλό. Βλέπω λοιπόν φυλακές που υπάρχουν όπου οι άνθρωποι που μπαίνουν εκεί παθαίνουν ηθικό κλονισμό με την αγάπη που τους συμπεριφέρονται οι φύλακες και όλο το σύστημα. Καθόλου τιμωρητικό. Νομίζω ότι μόνο μ΄αυτόν τον τρόπο μπορεί να υπάρξει μια μεταστροφή και να δει ο άλλος κάπως διαφορετικά τα πράγματα. Με την τιμωρία, το ξύλο, τον εξευτελισμό μέσα στη φυλακή δεν νομίζω ότι κάποιος μπορεί να γίνει καλύτερος άνθρωπος.

Βλέπεις στο εξωτερικό φυλακές με συνθήκες ανθρώπινες και σεβασμό ακόμα και στον άνθρωπο που μπορεί σε κάποια φάση της ζωής του να΄χει κάνει ένα τεράστιο λάθος. Το ότι έχει κάνει κάποιος ένα λάθος δεν σημαίνει ότι τον κλείσαμε μέσα για πάντα. Πιστεύω στην δεύτερη ευκαιρία, ναι βέβαια».

Δεύτερες ευκαιρίες

«Οχι, η κοινωνία δεν δέχεται τους ανθρώπους που βγήκαν από την φυλακή. Σε πολλά πράγματα έχουν θέμα οι άνθρωποι –το είδα πρόσφατα με την παράσταση που ανεβάσαμε, τα “Κόκκινα Φανάρια” με τρανς. Στην παράσταση δεν μιλούσα για τις τρανς που έχουν λεφτά, αλλά για τις τρανς που κυκλοφορούν στο περιθώριο, γύρω-γύρω στην Ομόνοια, στη Σόλωνος, στη Συγγρού που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα παρά μόνο να βγουν για βίζιτα.

Δεν υπάρχουν ιδιωτικές εταιρείες που θα προσλάβουν τρανς γυναίκες. Είμαστε το μόνο κράτος στην Ευρώπη που συμβαίνει αυτό. Εγώ θεωρώ ότι οι Έλληνες είναι στην Ευρώπη οι πιο ρατσιστές και οι πιο συντηρητικοί απ΄όλους. Και είναι στη φύση τους...

Και στο θέμα των ομοφυλόφιλων το ίδιο ισχύει, απλώς δεν το λέμε έτσι γιατί υπάρχει και το politically correct. Δεν έχουν γίνει μεγάλα βήματα, μόνο στο θεαθήναι.

Αν και δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση, ωστόσο αυτό που φαίνεται στις περιπτώσεις των πολιτικών που είναι ομοφυλόφιλοι, για μένα είναι καλό, και είναι ένα βήμα. Και φυσικά είμαι υπέρ και του γάμου και της υιοθεσίας».

Πατέρας και γιος

«Πώς μεγαλώνω τον γιο μου; Νιώθω μια ευθύνη για τον γιο μου και θέλω να έχει αποδοχή, 100% αποδοχή και αγάπη και να κάνει αυτό που θέλει. Κι αν υπάρχει αποδοχή θα κάνει κι αυτό που θέλει.

Διάβαζα ένα βιβλίο του Καστοριάδη πρόσφατα, ότι όταν μεγαλώνεις ένα παιδί και του λες συνέχεια “είσαι ξεχωριστός, είσαι μοναδικός”, υπάρχει πρόβλημα. Δεν είναι σωστή αντιμετώπιση. Ετσι κι αλλιώς ο καθένας μας είναι μοναδικός. Αν όμως το λες και το ξαναλές στο παιδί σου, υπάρχει θέμα ανισότητας, αντιμετωπίζει αλλιώς τα πράγματα.

Με τον γιο μου είναι πολύ καλή η σχέση, έχουμε σύνδεση –είναι 9,5 χρόνων. Η σύνδεση ας πούμε είναι κάτι πολύ σημαντικό.

Φάνηκε πολύ ώριμος να αντιμετωπίσει τα πράγματα που συνέβησαν πρόσφατα στη ζωή μας, ίσως πιο ώριμος κι από μένα. Κι όλα αυτά στα φώτα της δημοσιότητας, στα οποία εγώ δεν ήμουν ποτέ τόσο πολύ. Κι αυτό ήταν δύσκολο σε σχέση με τον γιο μου, γιατί φοβάσαι τι θα δει, τι θα διαβάσει, στα περιοδικά, στο ίντερνετ. Υπάρχει λοιπόν ένα φόβος πάνω σ΄αυτό κι από την άλλη αισθάνεσαι ότι δεν σέβονται κάποια πράγματα».

ΜΜΕ και σεβασμός

«Δεν θεωρώ ότι οι δημοσιογράφοι σεβάστηκαν την προσωπική μου κατάσταση. Δεν χρειαζόταν τόσο κυνηγητό. Για ποιον λόγο; Καταλαβαίνω μεν ότι έτσι γίνεται αλλά δεν το δέχομαι. Καταλαβαίνω αυτούς τους ανθρώπους, που κάνουν αυτή τη δουλειά -είναι η δουλειά τους, η οικογένειά τους, κι έχω σταματήσει και τους έχω μιλήσει. Και μου λένε μας έστειλαν από το κανάλι, κι αν δεν φέρουμε μια φωτογραφία, κάτι, θα χάσουμε τη δουλειά μας. Κι έτσι καταλαβαίνεις καλύτερα και τους ανθρώπους που σε κυνηγάνε. Από την άλλη όμως, δεν το δέχομαι, το θεωρώ απάνθρωπο, απάνθρωπο όμως, και χυδαίο».

Δημοσιότητα και στρατηγική

«Φυσικά και δεν είχα καμία στρατηγική σχετικά με όσα συνέβησαν και γι΄αυτό υπάρχουν και τόσες φωτογραφίες με τη Δέσποινα. Δεν κρύβομαι. Οταν είναι να ζήσω κάτι, θα το ζήσω. Ούτε το μέτρησα, ούτε η εικόνα μου μ΄ενδιαφέρει. Πάνω απ΄όλα βάζω την προσωπική μου ευτυχία και επίσης δεν πιστεύω ότι μπορεί κάτι τέτοιο να επηρεάσει την δουλειά μου. Μόνο από μένα μπορεί να επηρεαστεί η δουλειά μου –αν άλλαζα, αν την ψώνιζα, αν σταματούσα να την ψάχνω με την τέχνη, αν σταματούσα να διαβάζω, αν μεγάλωνε ο εγωισμός μου, αν τα έβλεπα όλα εύκολα... Αλλά αυτό δεν γίνεται σε μένα γιατί έχω την ψυχική ανάγκη να τα κάνω όλα αυτά».

Περί έρωτος....

«Αν ο έρωτας μας κάνει καλύτερους; Ναι, βέβαια, όλα τα μεγάλα αισθήματα. Απλώς μπαίνουν εύκολα ταμπέλες: Τι είναι κουλτουριάρης, τι είναι μπουζούκια. Είναι και θέμα εικόνας. Αλλο επάγγελμα κάνει η Δέσποινα, άλλο εγώ. Η ουσία είναι στο μεταξύ μας. Και εκεί μπορεί να μην υπάρχει καμία απόσταση, ούτε ψυχική, ούτε πνευματική.

Οχι, δεν μπορούσα να προβλέψω αυτές τις αλλαγές στην ζωή, κανείς δεν μπορεί να τα προβλέψει αυτά τα πράγματα. Αλλά εμένα είναι έτσι η ζωή μου, τη χτυπάνε καταιγίδες, όχι αεράκια. Μ΄αρέσει όμως. Μ΄αρέσουν τα μεγάλα πάθη, τα μεγάλα πράγματα. Ναι, η αντάρα...

Μουσικά άκουγα τα πάντα και την Δέσποινα Βανδή, αλλά δεν ήμουν ο τύπος που πήγαινε συχνά στα νυχτερινά κέντρα. Είχα πάει όμως. Ημουν πιο πολύ ο τύπος στα μπαράκια, στα αλκοολμάγαζα...».

...και προκλήσεων

«Δεν μ’ενδιαφέρει να προκαλέσω. Να σοκάρω ναι. Πιστεύω στο θέατρο του σοκ, με αντιπροσωπεύει. Πιστεύω στη βία με την έννοια να εμβολίσεις τον θεατή, να τον σοκάρεις, να τον ταρακουνήσεις, να πιάσεις την καρδιά του. Δεν θέλω να κάθεται έτσι με απόσταση. Θέλω να συμμετέχει, σαν ό,τι γίνεται να περνάει κι από εκείνον, να νιώθει την αηδία ή τον έρωτα... Σε μια ερωτική σκηνή θέλω το ζευγάρι να φτάσει στα άκρα».

«Αυτή η νύχτα μένει...»

«Με ιντριγκάρει πολύ η σειρά, η εποχή, δεκαετία του ΄80, ΠΑΣΟΚ, φράγκα και τέτοια, μπουζούκια στην επαρχία, στο Αγρίνιο, κι ένας υπόκοσμος που δεν θα ενώνεται τόσο από τα μπουζούκια όσο από αυτούς που διοικούν την πόλη. Εγώ θα είμαι ο μαγαζάτορας και ο Στάνκογλου ο δήμαρχος.

Με τον Γιάννη είμαστε φίλοι, δεν είχαμε ποτέ συναντηθεί. Θέλω πολύ να παίξω μαζί του. Οσο για το καστ, Αννα Μάσχα, Κόρα Καρβούνη, Γιάννης Τσορτέκης, Γιάννος Περλέγκας, Ηλιάννα Μαυρομάτη... Ηθοποιοί με τα βραβεία τους.

Την προσεχή σεζόν (Μάρτιος ΄23) θα ανεβάσω, σε διασκευή, το “Εγκλημα και τιμωρία” του Ντοστογιέφσκι, στην Στέγη, με τον Μιχάλη Συριόπουλο στον ρόλο του Ρασκόλνικοφ –η διανομή δεν έχει ολοκληρωθεί. Μ΄ενδιαφέρει πώς η κοινωνία δημιουργεί την ασθένεια και πώς οδηγεί έναν άνθρωπο στο έγκλημα. Είναι ένα έργο επίκαιρο, σύγχρονο, διαχρονικό. Κι αυτό που θέλω να δω είναι πόσο πιο πολύ εγκληματίες είναι οι γύρω γύρω απ΄αυτόν που διαπράττει τον φόνο».

Πολιτική και ευαισθησία

«Δεν βλέπω να αλλάζει κάτι εύκολα και δεν νιώθω καθόλου καλά. Θα΄θελα να υπάρχει μια κυβέρνηση με μεγαλύτερη κοινωνική ευαισθησία. Πρέπει να φτιαχτεί κάτι καινούργιο. Νιώθω ότι αυτή η κυβέρνηση δεν έχει καμία κοινωνική ευαισθησία, σε κανένα επίπεδο. Μας το δήλωσε απ΄την πρώτη στιγμή που βγήκε, απ΄την στιγμή που γέμισε όλο τον κόσμο μπάτσους γύρω-γύρω. Εγω ζω στα Εξάρχεια και δεν μ΄αρέσει αυτό που βλέπω, με προσβάλλει. Ούτε μ΄αρέσει η αστυνομία στα Πανεπιστήμια. Μου φαίνονται όλα αυτά προσβλητικά για τον άνθρωπο, σαν να μου βάζεις παντού μαντρόσκυλα. Δεν το γουστάρω καθόλου».

Κρέων στην «Αντιγόνη»

«Ρόλοι, όπως ο Κρέων, απαιτούν άλλη προετοιμασία και εκπαίδευση. Εγώ ευτυχώς έχω κλασική παιδεία –δούλεψα επί μία τετραετία με την Αννα Συνοδινού, κι έχω και το τεχνικό κομμάτι. Ο Κρέων είναι ένα σύμβολο, όπως και η Αντιγόνη. Κι όπως λέει ο Αισχύλος “το δίκαιο μεταβαίνει”, γιατί χωρίς δίκαιο δεν υπάρχει τραγωδία.

Ο ίδιος εκφράζει μια νέα τάξη πραγμάτων αλλά βλέπουμε ότι ο λαός δεν είναι σε θέση ν΄αντέξει τις μεγάλες αλλαγές. Τελικά όμως κι ο Κρέων δεν είναι έτοιμος, αποδεινύεται πιο λίγος, πιο μικρός».

«Αντιγόνη» του Σοφοκλή. Μετάφραση Γιώργος Μπλάνας, σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις. Παίζουν: Ελλη Τρίγγου, Βασίλης Μπισμπίκης, Ιεροκλής Μιχαηλίδης, Γιώργος Παπαγεωργίου, Δανάη Μιχαλάκη, κ.ά.

Επίδαυρος 5-6/8