Αρά Τζανικιάν: Ο παγκόσμιος πρωταθλητής ζίου ζίτσου είναι 100% Έλληνας και 100% Αρμένιος
Ο Αρά Τζανικιάν δηλώνει 100% Έλληνας και 100% Αρμένιος. Ο ίδιος έχει φτάσει στο πρώτο σκαλί στο παγκόσμιο πρωτάθλημα ζίου ζίτσου, αλλά στην προσωπική του ζωή δεν έχει μπλέξει ποτέ σε καβγά, πιστεύει στον διάλογο. Χαμογελαστός, παιδί του έξω και της παρέας μένει με τη σύντροφό του, επίσης Αρμένισσα, και μαζί έχουν ένα σκυλί.
«Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Βούλα. Νηπιαγωγείο και δημοτικό πήγα στο Αρμένικο σχολείο και ύστερα συνέχισα στη Βούλα. Στην Αρμενία συγγενείς δεν υπάρχουν, εγώ είμαι τρίτη γενιά. Μιλάω, γράφω αρμένικα. Και οι δύο οι γονείς μου έχουν αρμένικη καταγωγή, μιλούν, αλλά δε γράφουν -δεν πήγαν στο αρμένικο σχολείο. Αν δεν το δουλεύεις, το ξεχνάς, αυτό είναι η αλήθεια.
Είμαι 100% Έλληνας, 100% Αρμένιος, αγαπάω και τις δύο χώρες και τους δύο πολιτισμούς το ίδιο. Οι γονείς μου έχουν πάει πάνω από δέκα φορές στην Αρμενία, εγώ δύο -και τις δύο επισκέφτηκα και το Αρτσάχ -ή αλλιώς Ναγκόρνο-Καραμπάχ-, όπου έγινε ο πόλεμος το 2020. Είναι μια πάρα πολύ ωραία χώρα και κάθε φορά που την επισκεπτόμαστε με τους φίλους αρμένικης καταγωγής που ζουν εδώ τη νιώθουμε σαν δεύτερο σπίτι μας. Με τα τωρινά γεγονότα είμαστε πάρα πολύ στεναχωρημένοι. Είμαστε μεν μακριά, αλλά προσπαθήσαμε να βοηθήσουμε όσο μπορούσαμε. Μαζέψαμε ρούχα, στείλαμε χρήματα. Θέλουμε το καλοκαίρι να πάμε να κάνουμε εθελοντισμό.
Πάω στην αρμένικη εκκλησία. Είμαι ενεργό μέλος της Αρμενικής Νεολαίας Ελλάδος, είμαι μέλος των Αρμενίων Αθλητών. Και οι γονείς μου είναι ενεργά μέλη της αρμενικής κοινότητας.
Πώς έγινε η πρώτη επαφή με το ζίου ζίτσου; Ήμουν 5 χρονών, πολύ μικρόσωμο παιδάκι, λεπτούλης, κουντούλης. Στο σχολείο με κορόιδευαν για το ύψος μου, αρκετά συχνά. Παράλληλα, έπαιζα Tekken 3 στο PlayStation 1 τότε και μου άρεσε. Και λέω στη μητέρα μου να με γράψει καράτε, ώστε να αμύνομαι όταν με κορόιδευαν τα άλλα παιδιά. Πάμε σε μια ομάδα κουνγκ φου, αλλά μύριζε πολύ άσχημα. Της λέω “μαμά, δε μυρίζει ωραία, πάμε”. Φεύγουμε και πάμε στον Γιώργο Ζαντιώτη, στον Λεύκαρο Βούλας, για ζίου ζίτσου. Μια πολύ καθαρή σχολή, ωραίος χώρος.
Λέει ο δάσκαλος στη μητέρα μου “ωραία, αύριο φέρτον να κάνει ένα δοκιμαστικό”. Επιστρέφουμε την επόμενη μέρα. Στη μέση του μαθήματος πατάει κάτι φωνές κι εγώ -παιδάκι τότε- πάω στη γωνία και αρχίζω τα κλάματα. “Τι έπαθες;” μου λέει. “Φωνάζετε, είστε πολύ άγριος” απαντάω εγώ. “Στους άλλους φωνάζω μου λέει, όχι σε σένα”. Πάω 5-6 φορές ακόμα και μετά λέω στη μάνα μου ότι θέλω να σταματήσω. Μου λέει “έχουμε πληρώσει όλο τον χρόνο, πρέπει να κάτσεις”. Αυτό, ωστόσο, δεν ίσχυε. Ήταν ένα αθώο ψέμα, γιατί ήθελε να μου μάθει από μικρός ότι, όταν ξεκινάς κάτι, πρέπει να το τελειώνεις. Από τότε, δεν της είπα ξανά ότι θέλω να σταματήσω».
«Ήταν τυχαία η επαφή μου με το ζίου ζίτσου. Δεν πήγα στοχευμένα γι’ αυτό. Έψαχνα απλώς για μια πολεμική τέχνη. Και φυσικά, ποτέ δεν έδειρα τους συμμαθητές που με κορόιδευαν. Και ποτέ δεν έχω μπλέξει σε καβγά. Ακόμα και να προσπαθήσουν να με κλέψουν, προτιμώ να δώσω το κινητό μου, παρά να το παίξω ήρωας. Ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται. Μπορεί να είναι ένας και από πίσω να κρύβονται άλλοι πέντε. Ή μπορεί να είσαι με την κοπέλα σου και να ακούσεις κάτι προσβλητικό. Δε χρειάζονται μαγκιές. Βασικός κανόνας και στις πολεμικές τέχνες είναι ότι δεν πρέπει να ξεφεύγουμε από τα όρια, πρέπει να υπάρχει αυτοσυγκράτηση. Είναι πολύ βασικό.
Δεν πιστεύω ότι όσοι ασχολούνται με οποιαδήποτε πολεμική τέχνη έχουν ζωώδη ένστικτα,
Ήμουν πάντα πολύ ευγενικός με όλους. Ήμουν πολύ άτακτο παιδί, ωστόσο υπάκουο ταυτόχρονα. Έχω δυσλεξία και διάσπαση προσοχής, στην οποία το άθλημα με βοήθησε πάρα πολύ. Δεν ήμουν από τους καλούς μαθητές στο σχολείο -όταν βλέπεις όταν σε κάτι δεν τα πας καλά, συνήθως το αφήνεις. Από την άλλη, στο ζίου ζίτσου όπου φαινόταν ότι έχω ταλέντο, τα πήγαινα καλά -κάτι που έδειχνε μια φορά ο δάσκαλος το έπιανα με την πρώτη -ούτε καν με τη δεύτερη.
Δεν πιστεύω ότι όσοι ασχολούνται με οποιαδήποτε πολεμική τέχνη έχουν ζωώδη ένστικτα, όλα εξαρτώνται από τον άνθρωπο και τον σκοπό του. Αν ένα παιδί ξεκινήσει από πολύ μικρή ηλικία, μπαίνουν όρια. Μη σου πω ότι, επειδή ξεσπάμε στην προπόνηση, δεν νιώθουμε την ανάγκη να μπλέξουμε σε καβγά. Και υπάρχουν και εκείνοι που προσπαθούν να μένουν εκτός καβγάδων γιατί ξέρουν ότι μπορούν ακόμα και να βλάψουν τον άλλον με μια λαβή, οπότε χρησιμοποιούν μόνο τον λόγο».
«Έχω σαν φιλοσοφία να σκέφτομαι ότι, ποτέ δεν ξέρεις τι περνά ο καθένας. Έστω ότι κάποιος στον δρόμο μου κορνάρει και με προσβάλλει. Δε θα κάτσω να ασχοληθώ. Μπορεί αυτός να χώρισε μόλις με τη γυναίκα του, να πηγαίνει στο νοσοκομείο να δει έναν δικό του άνθρωπο. Μπορεί εκείνη τη στιγμή να ξεσπάει, αλλά επειδή εγώ ξέσπασα στην προπόνηση τον αφήνω. Μπορεί να είναι και στην Παιδεία του, που σε αυτήν την περίπτωση δεν ασχολείσαι και προσπερνάς».
Πήγαινα καλά στο ζίου ζίτσου, λοιπόν, και φαινόταν ότι είχα ταλέντο. Στο 2ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα βγήκα πρώτος. Στα -30 κιλά, -12 χρονών. Παιδάκι. Πήγαινα 4 φορές την εβδομάδα. Είχε πει ο δάσκαλός μου στους γονείς μου ότι είμαι καλός, αλλά οι ίδιοι δεν είχαν ποτέ σκοπό για μένα να ασχοληθώ με τον πρωταθλητισμό. Το 2005, πέμπτη-έκτη δημοτικού ήμουν τότε, πήγα στους πρώτους αγώνες στο εξωτερικό, ένα τουρνουά στη Γερμανία. Εκεί βγήκα τρίτος.
Το 2009 μπήκα στην Εθνική Ομάδα. Πήγα και στο πρώτο μου Διαβαλκανικό Πρωτάθλημα στη Σερβία, όπου στο fighting πήρα την πρώτη θέση».
«Μετά τα 15, όταν ξεκίνησα να πηγαίνω στα ευρωπαϊκά και στα παγκόσμια, έχανα αέρα. Ενώ στα διαβαλκανικά έβγαινα πρώτος. Συνέχισα φυσικά τις προπονήσεις, δεν το έβαλα ποτέ κάτω. Τρίτη Λυκείου πήρα το πρώτο μου ευρωπαϊκό μετάλλιο, 21 ετών στην Ιταλία κέρδισα το χάλκινο στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα στα 56 κιλά. Ήταν 13/5/2012 -το μόνο μετάλλιο για το οποίο θυμάμαι την ημερομηνία.
Μετά ξεναξεκίνησαν οι ήττες. Το επόμενο μετάλλιο σε τέτοιου επιπέδου πρωτάθλημα ήρθε το 2016, είχαν προηγηθεί μετάλλια σε τουρνουά στο εξωτερικό -τα γκραν σλαμ που λένε. Με άλλους δύο συναθλητές και τον δάσκαλό μας κάναμε 7 ταξίδια στο εξωτερικό τον χρόνο για αγώνες, ώστε να αποκτούμε εμπειρία και να ανεβαίνουμε επίπεδο.
Ευτυχία είναι να λες στον εαυτό σου «αυτό που κάνω τώρα, μου αρέσει»
Το 2014 πήρα πέμπτη θέση σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό πρωτάθλημα (τέταρτη δεν υπάρχει σε εμάς), το ίδιο και το 2015 -έχασα στον μικρό τελικό και τις δύο φορές.
Το 2016 έκανα μια συνεργασία που μου άλλαξε την πορεία σαν αθλητή. Γνώρισα, τυχαία σχεδόν, τον Γιάννη Κωστικιάδη, ο οποίος είναι head coach της Recreation Fitness Team, όπου με την επιστημονική προπονητική του προσέγγιση, έκανε το ένα βήμα παραπάνω που χρειαζόταν για να φτάσω στα μετάλλια. Του χρωστάω ένα μεγάλο ευχαριστώ. Ξεκινήσαμε και το 2016 πήρα χάλκινο μετάλλιο στο παγκόσμιο στην Πολωνία -εντάξει, τρελάθηκα τότε. Το 2017 πήρα χρυσό παγκόσμιο και ευρωπαϊκό. Το 2018 πήρα χρυσό παγκόσμιο.
Το πρώτο ευχαριστώ βέβαια, και το μεγαλύτερο, το χρωστάω στον δάσκαλό μου, αυτός είναι που με έχει 23 χρόνια δίπλα του».
«Το 2019 στον πρώτο αγώνα τραυματίστηκα και βγήκα εκτός, από ένα δικό μου λάθος. Το 2020 δεν έγινε λόγω Covid -ήμουν και στρατό τότε. Και το 2021 στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα δεν έλαβα μέρος, ο πατέρας μου μπαινοέβγαινε στα νοσοκομεία λόγω προβλημάτων υγείας. Ήταν να πάω, είχα ξεκινήσει προπονήσεις, αλλά ψυχολογικά δεν μπορούσα να ανταπεξέλθω. Σαν αθλητής ήμουν έτοιμος, αλλά ψυχολογικά δεν το άντεχα. Πήρα τελευταία στιγμή την απόφαση να μην πάω στο ευρωπαϊκό. Μάλιστα, τότε σκεφτόμουν και να σταματήσω τον πρωταθλητισμό.
Βέβαια, συνέχιζα προπονήσεις. Και τον Αύγουστο, βλέποντας ότι ο πατέρας μου είναι καλύτερα, παίρνω την απόφαση να πάω στο παγκόσμιο. Ξεκινάω την προπόνηση, η οποία ευτυχώς πήγε καλά, δεν υπήρχε απρόοπτο ούτε κάποιος τραυματισμός -κάτι που είναι τυχερό, γιατί όταν κάνεις τόσες προπονήσεις την εβδομάδα, είναι πιθανό να τύχει μια αναποδιά με τόση κούραση.
Πήγαμε λοιπόν στο παγκόσμιο πρωτάθλημα και πήραμε τη δεύτερη θέση. Φυσικά είμαι πάρα πολύ ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα -αν σκεφτείς μάλιστα και το γεγονός ότι δεν δούλεψα όπως τις προηγούμενες φορές».
«Είναι λίγο περίεργο το μέλλον στο άθλημα. Για μένα είναι ένα επαγγελματικό χόμπι. Δηλαδή, όταν πρέπει να κάνεις 7 ταξίδια στο εξωτερικό, σημαίνει ότι πρέπει να αφιερώσεις χρόνο, τον οποίο δυστυχώς δεν έχω αυτήν τη στιγμή -είμαι 28 χρονών, έχω δύο δουλειές (δουλεύω σε ένα μικρό γυμναστήριο στο Φάληρο κι έχω ένα μικρό e-shop με τσάντες, βαλίτσες και αξεσουάρ), έχω μια σοβαρή σχέση, έχω την οικογένειά μου και πρέπει να δώσω χρόνο και στον εαυτό μου.
Το ζίου ζίτσου μου αρέσει πάρα πολύ, αλλά για να στέκεσαι στα μεγάλα τερέν των μεγάλων πρωταθλημάτων χρειάζεσαι πολλή προπόνηση -και αυτό σημαίνει 10 προπονήσεις την εβδομάδα. Για μένα, όταν δεν κερδίζω μετάλλιο, είναι αποτυχία. Σε αυτό το επίπεδο που είμαι τώρα, δεν μπορώ να πάω για τη συμμετοχή. Δεν πάω για να το ευχαριστηθώ και απλά να παίξω. Πάω για να κερδίσω. Επομένως δεν ξέρω ακόμα ποιο θα είναι το μέλλον μου στο ζίου ζίτσου στην παρούσα φάση -και ειδικά τώρα με τον κορωνοϊό τα πράγματα είναι ακόμα πιο πολύπλοκα».
«Στην Ελλάδα, οι αθλητές ζίου ζίτσου αποσύρονται πολύ μικροί, γιατί δεν μπορείς να ζήσεις κάνοντας μόνο αυτό. Συνήθως, γύρω στα 30 σταματούν. Ακόμα δεν έχω αποφασίσει τι θα κάνω. Πρέπει να τα βάλω κάτω, να μιλήσω με τον εαυτό μου, να δω αν πρακτικά μπορώ να ανταπεξέλθω. Αν μπορώ να συνεχίσω να μοιράζω τον χρόνο μου ανάμεσα σε οικογένεια, δουλειά και πρωταθλητισμό.
Ο πατέρας μου με βοήθησε οικονομικά στο να συμμετάσχω στο τελευταίο πρωτάθλημα, αλλά και γενικώς στην πορεία μου στον πρωταθλητισμό. Η Ομοσπονδία έκανε κάποια έξοδα για το Αμπού Ντάμπι και τους ευχαριστώ. Ο Λεύκαρος Βούλας επίσης με βοήθησε. Και είχα κι έναν χορηγό, τη Fit Panda, που με βοήθησε με καθημερινά, πολύ ποιοτικά γεύματα, ώστε να διατηρούμε στα κιλά μου.
Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα έξοδα: γιατροί, φυσικοθεραπευτές, συμπληρώματα διατροφής. Όχι μόνο δεν πληρώνομαι, αλλά βάζω και από την τσέπη μου. Αν ρωτήσω τον πατέρα μου, θα μου πει “πήγαινε και φέτος, εγώ είμαι εδώ”. Δεν είναι τα χρήματα το πρόβλημα, αλλά ο εγωισμός. Κοίτα τι έχω κάνει μέχρι τώρα, τι έχω προσφέρει και που είναι το ενδιαφέρον; Υπάρχει βέβαια το πολύ καλό, ότι μπαίνεις με άνεση στο Πανεπιστήμιο, αν διακριθείς. Εγώ μπήκα ΤΕΦΑΑ Αθηνών. Είναι μεγάλο πράγμα αυτό, σίγουρα. Αλλά είναι δύσκολο να δουλεύεις και να ασχολείσαι παράλληλα με τον πρωταθλητισμό. Μιλήσαμε με μεγάλους χορηγούς και εταιρίες που υποστηρίζουν πολλούς αθλητές, αλλά απάντησαν ότι υποστηρίζουν μόνο τα Ολυμπιακά Αθλήματα».
«Ναι, παρακολουθώ το #metoo. Στον δικό μας χώρο, δεν έχει ακουστεί κάτι, τουλάχιστον που να γνωρίζουμε. Φυσικά, πρέπει να τασσόμαστε όλοι με τα θύματα. Είμαστε όλοι ίσοι και δεν πρέπει να εκμεταλλευόμαστε ποτέ κανέναν. Η εκμετάλλευση είναι ό,τι χειρότερο, στη συνέχεια γίνεται βία. Όταν μιλάμε για κακοποίηση τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Δεν ξέρω πώς μπορούν μετά οι κακοποιητές να ζουν με τον εαυτό τους. Πώς μπορεί κάποιος χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου να κάνει κάτι τέτοιο; Όταν ξέρεις ότι κάποιος δε θέλει, δεν προχωράς, τέλος. Δεν μπορώ να διανοηθώ καν πώς σκέφτονται αυτοί οι άνθρωποι. Πρέπει να είμαστε όλοι σύμμαχοι σε αυτό, να μην υπάρξουν πια τέτοια φαινόμενα.
Αν δουλέψεις για κάτι, θα στα φέρει έτσι η τύχη που να γίνουν
Αν αγχώνομαι στους αγώνες; Την ώρα του πρώτου αγώνα ενός τουρνουά ναι, πολύ. Στα επόμενα, παύω να σκέφτομαι και λέω στον εαυτό μου “το κάνεις για πάρτη σου. Μπες, παίξε και πάμε βήμα-βήμα. Ωραία τελείωσε αυτός ο αγώνας, πάμε στον επόμενο. Και από εκεί στον επόμενο”. Αλλά Πριν τον τελικό δεν αγχώνομαι. Λέω “τώρα είναι η στιγμή σου, μπες να λάμψεις. Μπες, κάνε ό,τι καλύτερο μπορείς και ευχαριστήσου το”.
Προσπαθώ να μη μιλάω στο τηλέφωνο πριν τους αγώνες. Θα τους πάρω όταν ξέρω ότι έφτασα στον τελικό. Οι γονείς μου και η κοπέλα μου, βέβαια, συνήθως είναι εκεί, παρόντες. Τρεις-τέσσερις ώρες πριν παίξω, θέλω να είμαι μόνος μου. Ούτε Facebook ούτε Instagram. Κάθομαι, σκέφτομαι τα λάθη που έκανα, να μην τα κάνω. Συγκεντρώνομαι».
«Παλιά είχα και γούρια -είχα θυμάμαι τυχερό μποξεράκι. Τώρα, απλώς σφίγγω τα χέρια μου και μπαίνω. Πλέον, δεν πιστεύω τόσο στην τύχη. Εμείς τη φτιάχνουμε. Αν δουλέψεις για κάτι θα στα φέρει έτσι η τύχη που να γίνουν. Έτσι πιστεύω. Αν κάθομαι να περιμένω να μου έρθουν ουρανοκατέβατα δε θα έρθουν ποτέ. Δεν είναι τυχερά αυτά που έχω κάνει, έχω δουλέψει για να τα κάνω. Το δύσκολο δεν είναι να φτάσεις στην κορυφή, είναι να μείνεις στην κορυφή. Ακόμα και το 2019 που έμεινα εκτός από τραυματισμό, δε θα το πω ατυχία, ήταν δικό μου λάθος.
Στον ελεύθερό μου χρόνο πάμε σινεμά και θέατρο με την κοπέλα μου. Τρελαίνομαι για ταξίδια και θέλω όπου πηγαίνω να τρώω και ωραία, γι’ αυτό συνήθως επιλέγω γαστρονομικούς προορισμούς. Κάνω snowboard. Βγαίνω με τους φίλους μου. Και κάνω “γυμναστικούλα” -στον ελεύθερό μου χρόνο έχει υποκοριστικό. Δεν είμαι πολύ σπιτόγατος, είμαι παιδί του έξω. Βέβαια, το καθημερινό μου πρόγραμμα είναι αρκετά φορτωμένο, οπότε δεν έχω και πολύ ελεύθερο χρόνο».
«Φοβάμαι την αποτυχία. Έχω πετύχει αρκετά στην πορεία μου, αλλά θα ήθελα να πετύχω και άλλα. Always want more, but never be greedy. Όχι απαραίτητα μόνο στην αθλητισμό, αλλά και στην καθημερινή μου ζωή. Φοβάμαι την εγκατάλειψη. Απογοητεύομαι σχετικά εύκολα.
Με νευριάζει όταν με στήνουν. Με εκνευρίζει όταν με αμφισβητούν, γιατί έχω μάθει να είμαι ντόμπρος και δεν το δέχομαι εύκολα. Και το άλλο που με ενοχλεί είναι όταν κάποιος έχει πρόβλημα μαζί μου να μη μου το πει. Πες μου το στραβό μου, για να το φτιάξω. Και με ενοχλούν εκείνοι που περιμένουν να τους έρθουν όλα εύκολα.
Ευτυχία για μένα είναι ωραίο φαγητό, να ξεκλέβεις χρόνο με τους δικούς σου ανθρώπους, όποιοι και αν είναι αυτοί, και να λες στον εαυτό σου “αυτό που κάνω τώρα, μου αρέσει”. Αυτό είναι ευτυχία, το τώρα».
