«Καμεροκόριτσο»: Η Ελένη Κασμά κάνει μια δουλειά που παλιά τη θεωρούσαν μόνο αντρική
Για χρόνια οι άνθρωποι που δούλευαν πίσω από τις κάμερες ήταν ως επί το πλείστον άνδρες, κυρίως στις τεχνικές ιδιότητες -αυτές τις τόσο σημαντικές για την εκπόνηση ενός τηλεοπτικού ή κινηματογραφικού πρότζεκτ. Σκεφτείτε ότι κάποτε, τις πρώτες γυναίκες που δούλευαν στην κάμερα τις αποκαλούσαν «cameramen»... από συνήθεια, μια συνήθεια βέβαια που σημαίνει πολλά.
Σήμερα, τα πράγματα ευτυχώς αλλάζουν και πολλές ταλαντούχες κυρίες έχουν καταφέρει να αποδείξουν πως και οι γυναίκες είναι εξίσου ικανές σε τεχνικά θέματα. Μια από αυτές, η ταλαντούχα Ελένη Κασμά, το κορίτσι που κρατάει την κάμερα στον «Όρκο», που βλέπουμε από τη συχνότητα της ΕΡΤ σε σκηνοθεσία Σπύρου Μιχαλόπουλου και σενάριο Τίνας Καμπίτση, μας μίλησε για την πορεία της και την αγάπη της για την εικόνα και το φως.
«Μου άρεσε από μικρή να βλέπω πώς γυρίζονται οι ταινίες και οι σειρές. Έτσι, όταν τέλειωνα μια σειρά ή μια ταινία, έψαχνα να βρω τα backstages, να μάθω πώς έγιναν τα γυρίσματα. Θα έλεγα λοιπόν πως δεν επέλεξα εγώ αυτή τη δουλειά, νομίζω πως εκείνη με επέλεξε, χωρίς να το καταλάβω. Επαγγελματικά τώρα, όλα ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2005. Ήμουν ήδη στη σχολή κινηματογράφου και έμαθα ότι στη Χίο, στο νησί όπου μεγάλωσα, θα ξεκινούσαν γυρίσματα για μια σειρά του Αnt1. Πήγα λοιπόν και ζήτησα μόνη μου να δουλέψω ως μαθητευόμενη.
Το 2008 έκανα την πρώτη μου σειρά ως οπερατές, όπου γνώρισα και συνεργάστηκα με τον Διευθυντή Φωτογραφίας Δημήτρη Αποστόλου. Ο Δημήτρης έγινε ο μέντοράς μου. Ήταν αυτός που με πολλή υπομονή και αγάπη μού μετέφερε τις γνώσεις του και την αγάπη του για την κάμερα και το φως. Αύτη η συνεργασία με καθόρισε. Σκέψου ότι, τόσα χρόνια μετά, τα λόγια του Δημήτρη κάθε μέρα με βοηθάνε ακόμα και στα πιο δύσκολα γυρίσματα. Το μυστικό σε αυτή τη δουλειά είναι να την αγαπάς πολύ και να μην τη λες δουλειά. Όταν την δεις έτσι, καλύτερα να επιλέξεις να κάνεις κάτι άλλο. Γι' αυτό πάντα προτιμώ να λέω "έχω γύρισμα" κι όχι "δουλεύω"».
«Αυτό που απολαμβάνω στο γύρισμα είναι εκείνα τα λεπτά που θα πω: "Γράφει η κάμερα" και ακουστεί το "Πάμε!" του σκηνοθέτη. Το δημιουργικό άγχος είναι ότι πρέπει να συγχρονιστούμε τόσοι άνθρωποι με ακρίβεια για να βγει η σκηνή. Πάντα ενθουσιάζομαι με το πώς οι ηθοποιοί μεταμορφώνονται. Μου αρέσει πολύ να συνεργάζομαι μαζί τους. Άλλωστε, η κάμερα είναι ένας αόρατος συμπρωταγωνιστής.
Η αλήθεια είναι ότι είναι ο χώρος μας είναι ανδροκρατούμενος. Όταν ξεκίνησα, ήμουν το μικρό κοριτσάκι του συνεργείου που όλοι το πρόσεχαν, όποτε προσωπικά δεν έχω παράπονο. Αργότερα, όταν ήμουν σίγουρη για το αποτέλεσμα της δουλειάς μου, το μόνο που με ενδιέφερε ήταν να με εμπιστευτούν, όποτε δεν έμπαινα στη διαδικασία να αποδείξω αν μπορώ να το κάνω καλύτερα από έναν άντρα. Ήθελα να τους γίνω απαραίτητη, ανεξάρτητα από το φύλο μου. Στον χώρο με λένε «καμεροκόριτσο». Στην πραγματικότητα, την έφτιαξα αυτή τη λέξη, γιατί είχα βαρεθεί να με λένε «cameraman». Εννοείται όμως πως έχω δεχθεί και κακές συμπεριφορές. Απλώς, τις περισσότερες τις αντιμετώπισα με χιούμορ. Τουλάχιστον έτσι έδειχνα, γιατί στο σπίτι μπορεί να στεναχωριόμουν λίγο. Κάπως έτσι κατάλαβα γρήγορα ότι θα πρέπει να κάνω διπλή προσπάθεια για να εμπιστευτούν την αισθητική μου και να πειστούν ότι μπορώ να κάνω πρακτικά τα ίδια με έναν άντρα. Έχω δεχθεί όμως και καλά σχόλια, όποτε αυτά κρατάω, γιατί αυτά με αφορούν και αυτά θέλω να θυμάμαι για να μπορώ να πάρω δύναμη να συνεχίσω».
«Στην ελληνική τηλεόραση έχω παρακολουθήσει πολλές ωραίες δουλειές και κάποιες τις έχω ζηλέψει πολύ. Χαίρομαι που γίνονται πολλές σειρές και ταινίες τα τελευταία χρόνια. Είχαμε και έχουμε αξιόλογους σκηνοθέτες και διευθυντές φωτογραφίας, αλλά και τεχνικούς που αγαπάνε πολύ αυτό που κάνουν. Οι συνθήκες όμως στην πλειοψηφία τους δεν είναι ιδανικές, όπως σε άλλες χώρες, γι’ αυτό και θεωρώ πως είναι άδικη η σύγκριση της δικής μας πραγματικότητας. Έχουμε τη γνώση και την αισθητική, αλλά μας λείπει ο χρόνος και τα χρήματα, γι’ αυτό κάποιες φορές αναγκαζόμαστε να κάνουμε εκπτώσεις, που επηρεάζουν αρνητικά το αποτέλεσμα. Προσωπικά, αν ήμουν παραγωγός θα εμπιστευόμουν περισσότερο τη νέα γενιά, γιατί έχει γνώση, όρεξη, ενθουσιασμό. Όλα αυτά αν συναντηθούν με την εμπειρία των παλιότερων μπορεί να γίνουν θαύματα».
«Όταν μου έγινε η πρόταση για τον "Όρκο", δυστυχώς είδα κλείσει σε άλλο πρότζεκτ και είχα στεναχωρηθεί, γιατί με τον Σπύρο Μιχαλόπουλο, τον σκηνοθέτη μας, είχα συνεργαστεί άψογα στο παρελθόν και ήθελα πολύ να ξαναδούλεψουμε. Τελικά το σύμπαν έκανε τα μαγικά του και κατάφερα να είμαι σε αυτή την παραγωγή. Δεν είναι εύκολη, είναι πολύ απαιτητική, με πολλά εξωτερικά γυρίσματα. Είμαστε όμως πολύ ωραία ομάδα και παρά τις δυσκολίες έχουμε καταφέρει να βγάλουμε ένα καλό αποτέλεσμα. Για μένα, ο "Όρκος", αλλά και κάθε άλλο πρότζεκτ στο οποίο δουλεύω, είναι η ομάδα πίσω από αυτόν και είμαι χαρούμενη που είμαι μέρος της.
Μετά από αυτή τη σειρά δεν έχω σκεφτεί κάτι συγκεκριμένο. Τα νέα πρότζεκτ έρχονται μόνα τους όλα αυτά τα χρόνια. Σίγουρα θέλω να δουλεύω με ανθρώπους που μπορώ να συνεννοηθώ και να με σέβονται, μου αρέσει να έχουν διαφορετική οπτική από έμενα και να μου μαθαίνουν καινούργια πράγματα. Ιδανικά, θα ήθελα κάθε χρόνο να βρίσκομαι σε άλλη χώρα και να μαθαίνω την κινηματογραφική της κουλτούρα».