Εξοχική κατοικία Γουλανδρή στο Καβούρι: Ένα μοναδικό δείγμα αρχιτεκτονικής πρωτοπορίας και οικολογικού σχεδιασμού

Ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας -γνωστός ως ο θεμελιωτής του αρχιτεκτονικού μοντερνισμού στην Ελλάδα- θεωρείται μέχρι και σήμερα ένας από τους επιδραστικότερους χωροτάκτες στην ιστορία της χώρας μας.

Ο διορατικός αρχιτέκτονας αποτέλεσε μία προεξέχουσα μορφή της σύγχρονης ιστορίας του τόπου, η καινοτομία του οποίου αντικατοπτρίζεται πρωτίστως στην επινόηση, τον σχεδιασμό και την εφαρμογή συστημάτων φυσικού κλιματισμού και αρχιτεκτονικών μορφών που αξιοποιούσαν στο έπακρον τον φυσικό ηλιασμό.

Ανάμεσα στα πιο γνωστά και αξιόλογα δημιουργήματα του, ξεχωρίζει η πολυτελής εξοχική κατοικία της οικογένειας Γουλανδρή στο Καβούρι, ένα έργο το οποίο ξεκίνησε το 1968 και ολοκληρώθηκε το 1971. Το εντυπωσιακό κτίσμα εδρεύει στη βόρεια ακτή της Χερσόνησου του Καβουριού, σε ένα οικόπεδο με έντονη κλίση προς τη θάλασσα και καθηλωτική θέα στα νερά του Σαρωνικού κόλπου. Είναι γνωστό πως το σπίτι δεν ανήκει πλέον στη διάσημη εφοπλιστική οικογένεια, ωστόσο δεν γνωρίζουμε ποιος είναι ο παρών ιδιοκτήτης.

Με γνώμονα τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού που διέπνεαν το έργο του, ο Δεκαβάλλας δημιούργησε στο Καβούρι ένα συγκλονιστικό δείγμα οικολογικής, μινιμαλιστικής αρχιτεκτονικής. Στόχος και κίνητρό του ήταν η ένταξη του σπιτιού στο φυσικό τοπίο, ο σεβασμός στο δομημένο περιβάλλον και η βέλτιστη εκμετάλλευση των φυσικών και κλιματολογικών συνθηκών.

Σχέδιο για τον φυσικό εξαερισμό του σπιτιού:

Μοναδικά πρωτοποριακή για τα ελληνικά δεδομένα ήταν η ενσωμάτωση φεγγιτών και η κάλυψη του δώματος με λεπτό στρώμα νερού, ώστε το κτίριο να ψύχεται με την εξάτμιση και την αντανάκλαση του ηλίου. Η τοποθέτηση μίας σειράς ανοιγμάτων με ακρυλικούς θόλους επιτρέπει στον ήλιο να εισχωρεί το χειμώνα στο κέντρο του σπιτιού, ενώ το καλοκαίρι τα ανοίγματα αυτά σκεπάζονται και ανοίγουν για να εξασφαλίσουν φυσικό αερισμό.

Αισθητικά και μορφολογικά, το εντυπωσιακό κτίριο φέρει έντονα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του περίτεχνου σχεδιασμού του Δεκαβάλλα -την ελεύθερη κάτοψη, τη γραμμικότητα, και την αρμονική αλληλουχία μεταξύ ανοιχτών και υπαίθριων χώρων.

Αναπαράσταση της εξοχικής κατοικίας στο Καβούρι:

Όλοι οι κύριοι χώροι του κτιρίου έχουν θέα προς τη θάλασσα και την πισίνα και ενοποιούνται μεταξύ του, με ένα σύστημα από συρόμενα και πτυσσόμενα φύλλα. Tο ισόγειο του αποτελεί αυτοτελή κατοικία με χώρους υποδοχής, ένα υπνοδωμάτιο με λουτρό, χώρους μαγειρείου και γραφείο, ενώ στο κατώτερο επίπεδο στεγάζονται τα διαμερίσματα των παιδιών και του προσωπικού καθώς και κάποιοι βοηθητικοί χώροι. Στις όψεις κυριαρχεί το οριζόντιο στοιχείο της πλάκας οροφής το οποίο «δένει» με τη λιτότητα των πρωτευόντων υλικών -το σκυρόδεμα, τα μεγάλα υαλοστάσια και τα ξύλινα συρόμενα παντζούρια.

Η οργανική ενσωμάτωση των εικαστικών τεχνών στα κτίριά του ήταν βασικό μέλημα του Δεκαβάλλα και συστατικό στοιχείο της σχεδιαστικής φιλοσοφίας του. Αδιάσειστη απόδειξη αποτελεί η επιμελώς τοποθετημένη τοιχογραφία του Γιάννη Μόραλη και τα Κεραμεικά της Ελένης Βερναρδάκη που κοσμούν το εσωτερικό της εξοχικής κατοικίας στο Καβούρι.

Δείτε το εντυπωσιακό αρχιτεκτονικό έργο του Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα στο Καβούρι: