Καλοκαιρινό όνειρο -Μια εξοχική κατοικία στη Μεσσηνία, με απρόσκοπτη θέα σε βουνό και θάλασσα

Η κάποτε ιδιωτική κατοικία του Γερμανού αρχιτέκτονα Ένριχ Πορτμαν, σχεδιασμένη από τον ίδιο το 1992, αγοράστηκε το 2021 από μια οικογένεια Γερμανο-Ελβετών για να στεγάσει την καλοκαιρινή τους κατοικία στην Ελλάδα.

Τοποθετημένη σε έναν λόφο σε ελαιόφυτη περιοχή νότια της Κορώνης, η εξοχική κατοικία των 140 τ.μ. αποτελεί ένα ησυχαστήριο με απρόσκοπτη θέα προς τη θάλασσα και το καταπράσινο μεσσηνιακό τοπίο. Μέσα από την αρχιτεκτονική μελέτη, το γραφείο Frame Architects προτείνει τη συνδιαλλαγή των στοιχείων της σύγχρονης κατοίκησης με την ιδιαιτερότητα της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.

Οι Frame Architects οργάνωσαν την αρχιτεκτονική μελέτη με ιδιαίτερη ευαισθησία και σεβασμό προς τα γνωρίσματα της μεσογειακής αρχιτεκτονικής, ενώ ταυτόχρονα, πρωταρχικό ρόλο στη σχεδιαστική προσέγγιση διαδραμάτισε ο παραδοσιακός τρόπος ζωής στη Μεσόγειο, όπου η καθημερινότητα διαμοιράζεται ανάμεσα στον εσωτερικό και τον εξωτερικό χώρο της κατοικίας. Κατά αυτόν τον τρόπο, διατηρείται και ενδυναμώνεται ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικό γνώρισμα της μεσογειακής αρχιτεκτονικής, το τετράγωνο αίθριο (ξέφωτο).

Με αφετηρία το αίθριο που τοποθετείται στο κέντρο, όλοι οι χώροι της θερινής κατοικίας οργανώνονται γύρω του, δημιουργώντας δύο όγκους σχήματος Γ. Επιπρόσθετα, προκειμένου να ενισχυθεί η εξωστρέφεια της κατοικίας και συνεπώς να διατηρηθεί και να ενδυναμωθεί η ροή της κίνησης ανάμεσα στον εσωτερικό και τον εξωτερικό χώρο, διευρύνθηκαν τα υφιστάμενα ανοίγματα του καθιστικού. Η διάνοιξη αυτή αξιοποιεί στο βέλτιστο τη θέα προς τη θάλασσα και τον επιβλητικό Ταΰγετο, προσδίδοντας τη ζητούμενη αίσθηση ηρεμίας και γαλήνης.

Τέλος, η κατοικία δανείζεται στοιχεία από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, όπως η τοπική τεχνική κεραμοσκεπής και τα πλαίσια (κορνίζες) γύρω από τα κουφώματα. Στόχος της ανακατασκευής ήταν να διατηρηθεί ο αρχικός χαρακτήρας του κτηρίου και να εμπλουτιστεί με σύγχρονα στοιχεία, τα οποία καλύπτουν τις λειτουργικές απαιτήσεις των νέων χρηστών. Επομένως, το τελικό αποτέλεσμα συνδυάζει τα φυσικά υλικά που χρησιμοποιούνται συχνά στην τοπική λαϊκή παράδοση, όπως το ξύλο και η πέτρα, ενώ η χρωματική παλέτα που χρησιμοποιείται είναι γήινη και ανοιχτόχρωμη.

Το κτηριακό συγκρότημα αποτελείται από δύο όγκους. Ο βασικός όγκος της κατοικίας σε σχήμα Γ διαμορφώνεται σε δύο στάθμες και περιλαμβάνει έναν κεντρικό χώρο καθιστικού-κουζίνας-τραπεζαρίας και δύο υπνοδωμάτια, το καθένα με δικό του λουτρό. Ο δεύτερος ορθογώνιος όγκος αποτελεί την αποθήκη-laundry της κατοικίας.

Η εσωτερική διαρρύθμιση τροποποιήθηκε ελαφρώς στα υπνοδωμάτια, προκειμένου να εξυπηρετεί λειτουργικά και αισθητικά τις ανάγκες των κατοίκων. Μεγάλη έμφαση δόθηκε στο να αποκτήσουν τα υπνοδωμάτια ελεύθερη θέα προς το πράσινο τοπίο. Αντιθέτως, η διαμερισμάτωση τροποποιήθηκε ριζικά στους υγρούς χώρους, όπου στην ίδια θέση που φιλοξενούταν αρχικά ένα λουτρό δημιουργήθηκαν πλέον δύο λουτρά, ένα για κάθε υπνοδωμάτιο. Η αισθητική των μπάνιων ακολουθεί τις μίνιμαλ γραμμές του υπόλοιπου σπιτιού, συνδυασμένες με την έντονη παρουσία πατητής τσιμεντοκονίας.

Εξίσου σημαντική παράμετρος της αρχιτεκτονικής μελέτης αποτελεί η προσέγγιση της κατοικίας και η αίσθηση που προσδίδει στον επισκέπτη/κάτοικο. Η είσοδος στο κτήριο γίνεται σταδιακά, μέσα από μία διαδρομή που «αγκαλιάζει» το κτίσμα οδηγώντας προς την πίσω του όψη. Στη συνέχεια, ένας υπαίθριος διάδρομος που ορίζεται από τους δύο κτισμένους όγκους του κτηριακού συγκροτήματος διανοίγεται προς το υμιυπαίθριο κατώφλι της κατοικίας, ολοκληρώνοντας τη μετάβαση από το φυσικό περιβάλλον στο περιβάλλον κατοίκησης.

Φωτογραφίες: Γιώργος Σφακιανάκης, www.framearchitects.gr