Πώς ένα ολόκληρο δωμάτιο στο Moma γέμισε με σοκολάτα -Για την έκθεση του Εντ Ρούσα
Με την έκθεση Ed Ruscha / Now Then, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (Museum of Modern Art ή MoMA) παρουσιάζει μια αναδρομική έκθεση του Αμερικανού καλλιτέχνη που καλύπτει όλη την καριέρα του.
Προσφέροντας συνολικά περισσότερα από 200 έργα, πρόκειται για την πιο ολοκληρωμένη αναδρομική έκθεση του σημαντικού ποπ καλλιτέχνη και εννοιολόγου που επιχειρήθηκε ποτέ.
Μια από τις ιδιαίτερες πτυχές της έκθεσης Moma είναι ότι προσφέρει τη δυνατότητα να δει κανείς τον Εντ Ρούσα να εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου. Ο επικεφαλής επιμελητής, Christophe Cherix, δήλωσε ότι ήθελε να είναι αρκετά ολοκληρωμένη ώστε να αποφύγει την αποσπασματική αίσθηση που πιστεύει ότι είχαν άλλες μεγάλες εκθέσεις Ruscha. «Η ιδέα της έκθεσης ήταν να προσπαθήσουμε πραγματικά να αναδείξουμε το έργο με έναν διαφορετικό τρόπο», δήλωσε στον Guardian. «Για μένα, άλλες εκθέσεις ήταν πάντα πολύ συγκεκριμένες για το μέσο, πολύ αποσπασματικές. Και ένιωθα ότι ο Ρούσα ήταν μερικές φορές πολύ εγκλωβισμένος σε συγκεκριμένες τάσεις».
Όπως περιέγραψε ο Cherix, το Now Then προσφέρει μια πολύ ευρύτερη προοπτική από άλλες μουσειακές εκθέσεις για τον καλλιτέχνη, η οποία επιτρέπει στο κοινό να κάνει έναν απολογισμό του πώς το έργο του Εντ Ρούσα έχει εξελιχθεί στο πέρασμα του χρόνου. Αποκαλύπτει πώς ο καλλιτέχνης έβλεπε το έργο του ως μια τακτική πρακτική, ενώ το σύνολο της έκθεσης καταδεικνύει πώς συνέχισε να εξελίσσει κεντρικές μορφές και θέματα. «Το έργο αφορά πραγματικά την αλλαγή του χρόνου, την αλλαγή της κοινωνίας», δήλωσε ο Cherix. «Αυτή είναι μια πλευρά του Ρούσα στην οποία δεν έχει δοθεί ποτέ η προσοχή που της δίνουμε εμείς».
Φυσικά, πιθανώς η πιο κεντρική πτυχή του έργου του Εντ Ρούσα είναι το Λος Άντζελες και πολλά από τα σημάδια του σύγχρονου αμερικανικού ονείρου που είναι συνώνυμα με αυτό. Με μερικά από τα πιο δημοφιλή έργα του να απεικονίζουν θέματα όπως η λεωφόρος Σάντα Μόνικα, η πινακίδα του Χόλιγουντ, πισίνες στην πίσω αυλή και βενζινάδικα, ο Ρούσα έχει συνδεθεί πολύ έντονα με την εικονογραφία της Πόλης των Αγγέλων.
Η αυθάδεια του καλλιτέχνη ταιριάζει επίσης καλά σε μια προοπτική της νότιας Καλιφόρνιας. Τα πρώιμα έργα του Now Then δείχνουν τον Ruscha να παίζει με το να ρίχνει πολύ μεγάλες εκδοχές λέξεων όπως "OOF" και "HONK" σε καμβάδες και να πειραματίζεται παιχνιδιάρικα με τις μορφές των αυτοκινήτων. Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης τέσσερις από τις συνεισφορές του Ruscha στην έκθεση του Pasadena Art Museum του 1962 New Painting of Common Objects, που συχνά αναφέρεται ως η πρώτη ομαδική έκθεση αμερικανικής ποπ αρτ. Αυτά τα πρώιμα έργα έχουν την αίσθηση ενός καλλιτέχνη που δοκιμάζει διάφορες ιδέες για το μέγεθός τους, ενώ φοράει τη σουρεαλιστική του καρδιά στο μανίκι του, και δείχνουν τις απαρχές του μεθοδικού, αργά αυξανόμενου ύφους που θα έφερνε τον Ruscha μέσα στις δεκαετίες.
Τα θέματα και οι εμμονές αρχίζουν να αναδύονται γύρω από την εποχή του περίφημου Standard Station και τις ομοιότητές του με τις πολλές επαναλήψεις του Ruscha για το λογότυπο της 20th Century Fox, καθώς και την κυκλοφορία του πρώτου από τα πολλά παράξενα βιβλία τέχνης του, Twentysix Gasoline Stations. Το τελευταίο, ανεξήγητα, δεν έδειχνε τίποτα περισσότερο από αυτό που υποσχόταν ο τίτλος. Όπως πρότεινε ο Cherix, τα κυριολεκτικά βιβλία όπως το Twentysix Gasoline Stations και το Every Building on the Sunset Strip ίσως ήταν ένας τρόπος για τον Ruscha να υπονομεύσει τις παραδοσιακές δομές της τέχνης και να κάνει κάτι όπου θα μπορούσε να έχει μια πιο άμεση, και πιο πολλαπλή, σύνδεση με το κοινό του.
Ενα δωμάτιο γεμάτο σοκολάτα στο MoMA
Ένα άλλο σημαντικό έργο της έκθεσης είναι το Chocolate Room του Εντ Ρούσα, το οποίο προσφέρει ένα δωμάτιο με πλακάκια από φύλλα χαρτιού τυπωμένα με σοκολάτα. Αρχικά εγκαταστάθηκε για την Μπιενάλε της Βενετίας το 1970, το πρώτο δωμάτιο σοκολάτας του Ruscha άρχισε γρήγορα να λιώνει και πολιορκήθηκε από πεινασμένα μυρμήγκια, για να μην αναφέρουμε και πολλά μέλη του κοινού. Με την πάροδο του χρόνου το έργο μετατράπηκε από άυλο εφήμερο σε θεσμοθετημένη έννοια, με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Λος Άντζελες να αποκτά το δικαίωμα να αναδημιουργήσει το δωμάτιο, μαζί με τη μυστική συνταγή του Εντ Ρούσα, για εκτυπώσιμη σοκολάτα.
Για το Now Then, η Moma χρειάστηκε να δημιουργήσει μια ολόκληρη γραμμή συναρμολόγησης για να επαναφέρει το δωμάτιο σοκολάτας στη ζωή. Για τον Cherix, η διαδικασία ήταν μαγική.
«Αυτό που έγινε τόσο ενδιαφέρον για μένα ήταν φυσικά το αποτέλεσμα αλλά και η διαδικασία πίσω από αυτό», είπε. «Δεν μπορείς να το στείλεις, πρέπει να φτιαχτεί εδώ, οπότε φέραμε έναν εκτυπωτή στον εκθεσιακό χώρο και τον μετατρέψαμε σε τυπογραφείο για δύο εβδομάδες. Ο εκθεσιακός χώρος έγινε ένας χώρος όπου κάτι συνέβαινε, παράγεις κάτι. Αυτό θα μου μείνει πραγματικά αξέχαστο».
Το Now Then είναι μια τεράστια έκθεση που εντυπωσιάζει με την πληρότητά της, προσφέροντας μια σπάνια ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη ενός από τους σημαντικότερους Αμερικανούς καλλιτέχνες του 20ού αιώνα. Είναι επίσης μια έκθεση στην οποία θα πρέπει να παραμείνει κανείς, παρά την πιθανή βιασύνη να τα περάσει όλα. Πολλά από τα έργα του Ruscha πιθανόν να φανούν στην αρχή μπερδεμένα και αδιαπέραστα, αποκαλύπτοντας σιγά σιγά τη γοητεία και τη ζεστασιά τους.
Η έκθεση Ed Ruscha / Now Then παρουσιάζεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης έως τις 13 Ιανουαρίου.
