«All Things Become Islands Before My Senses»: Μια ομαδική έκθεση με site-specific εγκαταστάσεις στο νησί της Λέρου

Η καλλιτεχνική πλατφόρμα Perasma, με έδρα την Κωνσταντινούπολη, ανακοινώνει την ομαδική έκθεση  «All Things Become Islands Before My Senses», που θα παρουσιάσει site-specific εγκαταστάσεις με μεικτά μέσα,  σε 6 ιστορικά τοπόσημα της Λέρου. 

Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 30 Ιουνίου έως τις 18 Αυγούστου 2024 και θα παρουσιάσει έργα ξένων και Ελλήνων δημιουργών με διεθνή απήχηση, όπως οι William Kentridge, Goshka Macuga, Cevdet Erek, Maryam Turkey, Lindsey Mendick, Κωστής Βελώνης, Μαλβίνα Παναγιωτίδη, Φαρίντα ελ Γκαζάρ, κ.α. 

Ο τίτλος της έκθεσης είναι ένας στίχος από το ποίημα «Πάθος για Μοναξιά» του σπουδαίου Ιταλού νεορεαλιστή  λογοτέχνη, Τσέζαρε Παβέζε. «Σημείο εκκίνησης είναι η πολυεπίπεδη εμπειρία του χρόνου στη Λέρο», λένε οι δύο επιμελήτριες και ιδρύτριες της πλατφόρμας Perasma, Burcu Fikretoğlu και Gizem Naz Kudunoğlu.  

Η έκθεση διερευνά την πολύπλοκη σχέση μεταξύ του χρόνου, του νερού και της ιστορίας του νησιού της Λέρου. «Το έργο του Παβέζε περιστρέφεται γύρω από θέματα απομόνωσης και προσωπικής ενδοσκόπησης. Κι εμείς δουλεύουμε με μια βαθιά προσωπική προσέγγιση, πάνω στο περιβάλλον της Λέρου που είναι εξαιρετικά πλούσιο κοινωνιολογικά, ιστορικά και γεωγραφικά», συμπληρώνουν.  

Καθώς τα πλοία έρχονται και φεύγουν, μεταφέροντας ιστορίες εμπορίου, εξερεύνησης και κατάκτησης, το νησί γίνεται ένα σημείο όπου το παρελθόν και το παρόν διασταυρώνονται. Η ιστορία, η μυθολογία, η φαντασία, τα φαντάσματα του παρελθόντος και η πραγματικότητα, αλληλεπικαλύπτονται στο νησί, όπως και τα θαλάσσια ρεύματα. 

«Εισάγοντας την ιδέα των νησιών ως θραυσμάτων, επιδιώκουμε να θέσουμε ερωτήματα γύρω από την ιδέα ότι οι μεμονωμένες στιγμές και ιστορίες συνενώνονται για να σχηματίσουν ένα μεγαλύτερο, ουσιαστικό σύνολο. Η έκθεσή μας είναι δομημένη με αυτόν τον τρόπο, παρουσιάζοντας την ιστορία όχι ως μια ευθύγραμμη αφήγηση αλλά ως ένα κολάζ από αλληλεπικαλυπτόμενες εμπειρίες και αναμνήσεις, απηχώντας τη διαλεκτική του Μπένγιαμιν», σημειώνουν οι επιμελήτριες.  

Η πλούσια αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του νησιού, που χαρακτηρίζεται από τον αστικό νεοκλασικισμό και τον πρώιμο ιταλικό μοντερνισμό, σε συνδυασμό με την αρχαϊκή παράδοση και τη φύση του νησιού, αποτελεί το σκηνικό της έκθεσης "All Things Become Islands Before My Senses":  

Στο Δημοτικό Σχολείο, τα εμβληματικά κτίρια της Ιταλικής Ρασιοναλιστικής Αρχιτεκτονικής που ολοκληρώθηκαν τη δεκαετία του 1930, ως μέρος της νέας αστικής ανάπτυξης του Portolago κατά την ιταλική κατοχή του νησιού. 

Στο Muro d’Ascolto, ή αλλιώς το ψ στην κορυφή του Όρους Πατέλα, που κατασκευάστηκε με σκοπό την ανίχνευση και τον εντοπισμό εχθρικών αεροσκαφών που προσέγγιζαν το νησί χρησιμοποιώντας ηχητικά κύματα. 

Στην αλλοτινή Ιταλική Πυροβολαρχία PL288 στο Διαπόρι -πλέον εγκαταλελειμμένη από την εποχή της ιταλογερμανικής κατοχής- όπου τοιχογραφίες ζωγραφισμένες από τους πρώην κατακτητές του νησιού, απεικονίζουν αντίγραφα έργων φημισμένων ζωγράφων, όπως του Brueghel the Elder. 

Στον Ναυτικό Όμιλο Λέρου, που ιδρύθηκε το 1979, κτήριο αποθήκευσης πυρομαχικών στο 3ο Κουλούκι στο Λακκί. Στο Perasma Space, έναν εκθεσιακό χώρο που διαμορφώθηκε στην Κατοικία Ε. Κανδιόγλου, ένα νεοκλασικό αρχοντικό χτισμένο, το 1886, στην Αγία Μαρίνα. 

Η έκθεση θα περιλαμβάνει νέα και παλαιότερα έργα τέχνης, τα οποία θα εγκατασταθούν και θα προσαρμοστούν στους παραπάνω χώρους από τους καλλιτέχνες που «συνομιλούν» με το ιστορικό πλαίσιο του νησιού.  

Ανάμεσα στα έργα που θα παρουσιαστούν, περιλαμβάνεται η ταινία του William Kentridge, Shadow Procession (1999), η οποία θα προβληθεί στα Παλαιά Στρατόπεδα του Ξηροκάμπου και είχε πρωτοπαρουσιαστεί στην Μπιενάλε της Κωνσταντινούπολης, το 1999. Ο Kentridge, έργα του οποίου φιλοξενούνται στα μεγαλύτερα Μουσεία του κόσμου, χρησιμοποιεί κινούμενα σχέδια και ταινίες που εξερευνούν τον χρόνο, την ιστορία του αποικιοκρατίας και τις φιλοδοξίες και αποτυχίες της επαναστατικής πολιτικής. Η ταινία Shadow Procession αντιπροσωπεύει την πρώιμη πειραματική χρήση μιας stop-motion animation τεχνικής από τον καλλιτέχνη, που έχει συμμετάσχει αρκετές φορές στο Κάσελ και τη Μπιενάλε της Βενετίας.  

Η Πολωνή καλλιτέχνιδα Goshka Macuga θα παρουσιάσει μια ταινία που γυρίστηκε στο νησί. Μια πειραματική ταινία τρόμου, η πρώτη φορά που η -γνωστή για τα γλυπτά, τις ταπισερί και τα κολάζ- καλλιτέχνιδα δουλεύει με βίντεο. Σε στενή συνεργασία με την κοινότητα του νησιού, στο έργο εμφανίζονται ηθοποιοί από την τοπική θεατρική ομάδα. H Macuga ήταν υποψήφια για το Βραβείο Turner, ενώ πρόσφατα εκλέχθηκε μέλος στη Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών του Λονδίνου.  

Ο Τούρκος καλλιτέχνης Cevdet Erek θα παρουσιάσει τρία νέα έργα: μια καλλιτεχνική εγκατάσταση και περφόρμανς ειδικά σχεδιασμένες για τον χώρο του Muro D’Ascolto, μια εγκατάσταση του έργου του SSS - Shore Scene Soundtrack στο Δημοτικό Σχολείο, καθώς και μια ηχητική εγκατάσταση με γλυπτά από φυσητό γυαλί που φέρουν το χαρακτηριστικό σχήμα των κουδουνιών των κατσικιών της Λέρου, η οποία θα παρουσιαστεί στο Perasma Space. Ο Erek είναι γνωστός για τις καλλιτεχνικές του εγκαταστάσεις και περφόρμανς που συνδυάζουν ήχο, ρυθμό και αρχιτεκτονική, ειδικά προσαρμοσμένες στον χώρο που τις φιλοξενεί, είναι βραβευμένος στην Τουρκία και έχει εκπροσωπήσει τη χώρα στη Μπιενάλε της Βενετίας.  

Η Τουρκάλα καλλιτέχνιδα Cansu Yıldıran και η Ιρακινοαμερικανίδα καλλιτέχνιδα Maryam Turkey θα συμμετάσχουν σε residencies στο νησί, με σκοπό τη δημιουργία νέων έργων για την έκθεση. Η Yıldıran έχει εκθέσει τα έργα της σε πολλά μουσεία και φεστιβάλ φωτογραφίας, συμπεριλαμβανομένου του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και θα παρουσιάσει μια νέα φωτογραφική σειρά, ενώ η Turkey θα δημιουργήσει μια σειρά φωτεινών γλυπτών και μια site-specific εγκατάσταση, χρησιμοποιώντας αντικείμενα που βρήκε στη Λέρο. Η Maryam Turkey είναι μια Ιρακινό-Αμερικανίδα, βραβευμένη καλλιτέχνιδα και σχεδιάστρια που ζει στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Πρόσφατα κέρδισε το Βραβείο Vilcek που απονέμεται σε μετανάστες που έχουν επιτύχει αριστεία στην σταδιοδρομία τους στις Ηνωμένες Πολιτείες. 

Γνωστός στο ελληνικό κοινό, βραβευμένος και με συμμετοχές σε μεγάλες διεθνείς εκθέσεις όπου εκπροσωπεί την Πολωνία, ο Paweł Althamer θα ηγηθεί ενός πρότζεκτ που θα μεταμορφώσει το Ναυτικό Όμιλο Λέρου σε μια καλλιτεχνική ακαδημία διάρκειας ενός μήνα για παιδιά από μεταναστευτικές κοινότητες του νησιού, προσφέροντας εργαστήρια σε συνεργασία με διεθνώς αναγνωρισμένους καθηγητές. Επιπλέον, ο Althamer θα παρουσιάσει μια σειρά γλυπτών σε διάφορες τοποθεσίες της Λέρου ως μέρος της έκθεσης. 

Στην έκθεση θα δούμε μονοτυπίες και ζωγραφικά έργα σε καμβά από τη Βρετανίδα καλλιτέχνιδα Laura Footes, μια σειρά ζωγραφικών έργων της Γερμανίδας καλλιτέχνιδας Sophie von Hellerman που είναι γνωστή σε κοινό και κριτικούς για τις τοιχογραφίες της, μια site-specific εγκατάσταση από τον γνωστό Έλληνα εικαστικό Κωστή Βελώνη, η οποία χρησιμοποιεί υλικά από το ναυπηγείο της Λέρου, καθώς και γλυπτά του Enzo Cucchi από τη σειρά Testa di Van Gogh (1995). 

Το Perasma, για την παραγωγή της έκθεσης και τα residency στο νησί, συνεργάζεται στενά με την τοπική κοινότητα, συμπράττοντας με οργανισμούς όπως τον Πολιτιστικό και Εκπαιδευτικό Σύλλογο Άρτεμις, την Caserma των βοτάνων και τον Κοινωνικό Συνεταιρισμό ΠΕ του Τομέα Ψυχικής Υγείας Δωδεκανήσου. Η έκθεση αποτελεί τη δεύτερη εκδοχή του The Leros Project, που άρχισε το 2023 από το Perasma σε συνεργασία με την Galerist, με την έκθεση "Time is a Child" γύρω από την έννοια του χρόνου, με έργα καλλιτεχνών όπως οι Martin Creed, Alice Guittard και Maria Joannou, μεταξύ άλλων. 

Συμμετέχοντες Καλλιτέχνες 

Alice Guittard  
Cansu Yıldıran  
Cevdet Erek  
Enzo Cucchi  
Evgenia Vereli   
Farida El Gazzar  
Goshka Macuga  
Kostis Velonis  
Laura Footes  

Lindsey Mendick  
Maryam Turkey  
Necla Rüzgar  
Nermi̇n Er  
Paweł Althamer  
Sophie von Hellermann  
William Kentridg  
 

Σχετικά με το Perasma 

Το Perasma είναι μια καλλιτεχνική πλατφόρμα με έδρα την Κωνσταντινούπολη, που ιδρύθηκε από την Burcu Fikretoğlu και την Gizem Naz Kudunoğlu. Η αποστολή του είναι να διοργανώνει εκθέσεις σε νέα και απρόσμενα μέρη παγκοσμίως, συνθέτοντας μια δυναμική σκηνή για την προβολή του έργου ανερχόμενων και καταξιωμένων καλλιτεχνών σε νέα κοινά. 

Η πλατφόρμα επιδιώκει να δημιουργήσει συνδέσεις μεταξύ της καλλιτεχνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης και της ευρύτερης περιοχής με τον διεθνή καλλιτεχνικό κόσμο, παρουσιάζοντας έργα γνωστών και νέων καλλιτεχνών. Από την ίδρυσή του το 2017, το Perasma έχει συνεργαστεί με περισσότερους από 60 καλλιτέχνες, συμπεριλαμβανομένων των Anish Kapoor, Alfredo Jaar, Joan Jonas και William Kentridge.