Οι ταινίες της εβδομάδας: Η πολυαναμενόμενη βιογραφία του Στέλιου Καζαντζίδη με τον Χρήστο Μάστορα στον ομώνυμο ρόλο

Αυτή την εβδομάδα, ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος σκηνοθετεί τη βιογραφία του Στέλιου Καζαντζίδη με τον Χρήστο Μάστορα, η Νορβηγίδα Λίλια Ινγκολφσντότιρ υπογράφει μια ανατρεπτική ταινία σχέσεων και γυναικείας χειραφέτησης, o Σιρίλ Σόιμπλιν παραδίνει ένα ξεχωριστό δείγμα πολιτικού σινεμά, που βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Βερολίνου και ο αυτοεξόριστος πλέον  Μοχάμαντ Ρασούλοφ επιτίθεται ανοιχτά στο καθεστώς του Ιράν.

 Υπάρχω

Σκηνοθεσία: Γιώργος Τσεμπερόπουλος

Παίζουν: Χρήστος Μάστορας, Κλέλια Ρένεση, Ασημένια Βουλιώτη, Αγορίτσα Οικονόμου, Δημήτρης Καπουράνης, Αννα Συμεωνίδου

Περίληψη: Η ιστορία ενός παιδιού από μια οικογένεια προσφύγων του Πόντου, που κατάφερε να επιβιώσει χάρη στο τεράστιο ταλέντο του και κόντρα σε κάθε κοινωνική και προσωπική δυσκολία και να γίνει οαγαπημένος τραγουδιστής όλων των Ελλήνων.

H ζωή του Στέλιου Καζαντζίδη με τη σκηνοθετική υπογραφή του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και τον Χρήστο Μάστορα στον πρωταγωνιστικό ρόλο να κερδίζει το μεγάλο στοίχημα.

Παιδί Μικρασιατών προσφύγων από τον Πόντο, ο Στέλιος Καζαντζίδης είδε τον πατέρα του να δολοφονείται μπροστά  στα μάτια του στα χρόνια του εμφυλίου από παρακρατικούς εθνικόφρονες. Έκτοτε, έγινε αυτός προστάτης της μητέρας του, με την οποία είχε μια στενή εξαρτητική σχέση, και του αδερφού του. Μεγαλώνοντας στη Νέα Ιωνία, θα κάνει ένα σωρό δουλειές για να ζήσει, μέχρι που ο διευθυντής ενός εργοστασίου, εντυπωσιασμένος από τη φωνή του, του χαρίζει μια κιθάρα. Αργότερα, από τύχη, το παιδί που έκανε τη γειτονιά να κλαίει με τα τραγούδια του, θα βρεθεί σε μια ταβέρνα να διασκεδάζει τους πελάτες για μια μερίδα τας κεμπάπ με πατάτες και από εκεί στη δισκογραφική της Columbia. Έτσι, άνοιξε ο δρόμος για να γεννηθεί ο άνθρωπος με τον οποίο ταυτίστηκαν οι Έλληνες.

Η άνοδός του στην κορυφή, η σχέση του με την Καίτη Γκρέι, ο γάμος του με τη Μαρινέλλα, αλλά καιτη Βάσω  Καζαντζίδη, οι προσπάθειές του να διεκδικήσει πνευματικά δικαιώματα όχι μόνο για τον εαυτό του, αλλά για όλους τους μουσικούς, η αποστροφή του για τη νύχτα και τη δημοσιότητα, η αγάπη του για το ψάρεμα και το πάθος για τα τραγούδια, με φόντο μια Ελλάδα που αλλάζει και αναζητάει μια ταυτότητα, περνάει μέσα από το σενάριο της Κατερίνας Μπέη. Αποφεύγοντας να αναφερθεί στις δικαστικές του διαμάχες με τον Χρήστο Νικολόπουλο και τον Μίνω Μάτσα, αλλά χωρίς διάθεση αγιοποίησης ή κουτσομπολιού, αυτή η βιογραφία θα θυμίσει – ή θα γνωρίσει-όχι μόνο τον Στέλιο Καζαντζίδη, αλλά και μια ολόκληρη χώρα, που επί μονίμου βάσεως παλεύει με τα φαντάσματά της.

Αν και σεναριακά, η Μπέη δεν τολμάει μεγάλες τομές στην ψυχοσύνθεση του Καζαντζίδη, ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος μέσα από το εύρημα μιας συνέντευξης που δίνει ο τραγουδιστής στον Γιώργο Λιάνη, επιστρέφει με φλας μπακ στις σημαντικές στιγμές της πορείας του, και με την ευαίσθητη οπτική του, επιμένει σε λεπτομέρειες, καταγράφοντας την ανθρώπινη διάσταση ενός μύθου.

Σωστά ο Τσεμπερόπουλος επιλέγει να επενδύσει στο πώς γεννήθηκαν τα τραγούδια του Καζαντζίδη, που ερμηνεύει εξαιρετικά ο Χρήστος Μάστορας, ο οποίος στέκεται στο ύψος των περιστάσεων, και ενορχηστρώνει ένα σύνολο καλών ηθοποιών, παραδίδοντας ένα άρτιο αποτέλεσμα, που σπανίζει στον ελληνικό κινηματογράφο. Επίσης, έξυπνα αγνοεί την εικόνα του Καζαντζίδη που χτίστηκε κυρίως από τα ΜΜΕ τα τελευταία χρόνια της ζωής του, όπου τον παρουσίαζαν ως έναν ιδιόρρυθμο αγροίκο, κι επικεντρώνεται κυρίως σε αυτό που ήταν για το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων: ο άνθρωπος που εξέφρασε τον βαθύ πόνο, γιατί και ο ίδιος τον είχε ζήσει.

Αξιαγάπητη (Elskling /Loveable)

Σκηνοθεσία: Λίλια Ινγκολφσντότιρ

Παίζουν: Χέλγκα Γκούρεν, Όντγιρ Τούνε

Περίληψη: Μια ανατρεπτική ταινία σχέσεων με προορισμό έναν προδιαγεγραμμένο χωρισμό.

Ντεμπούτο μεγάλου μήκους της Νορβηγίδας Λίλια Ινγκολφσντότιρ, που έκανε πρεμιέρα στο Διαγωνιστικό Πρόγραμμα του Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι, όπου και κέρδισε, ανάμεσα σε άλλα βραβεία, το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής, Βραβείο Ερμηνείας για την πρωταγωνίστρια Χέλγκα Γκούρεν και Βραβείο Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου Fipresci.

Η Μαρία, ήδη χωρισμένη με παιδιά από τον πρώτο της γάμο, βλέπει στη γνωριμία της με τον αντισυμβατικό Σίγκμουντ μια δεύτερη ευκαιρία. Λίγα χρόνια αργότερα και με τέσσερα πλέον παιδιά, πρέπει να συμβιβαστεί με τον εαυτό της καιτις επιλογές της, όταν και αυτός ο γάμος οδηγείται σε αδιέξοδο.

Η Λίλια Ινγκολφσντότιρ με την πρώτη της μεγάλου μήκους, αποδεικνύεται άξια  κληρονόμος της μεγάλης σκανδιναβικής παράδοσης του μπεργκμανικού«Σκηνές από έναν γάμο». Αφηγούμενη το χρονικό ενός αναμενόμενου χωρισμού, χωρίς μεγάλα δράματα, και καλούς ή κακούς ήρωες, περιγράφει όχι μόνο την επώδυνη διαδικασία ενός διαζυγίου, αλλά κυρίως φτιάχνει το πορτρέτο ενός γυναικείου χαρακτήρα, που δεν είναι αξιαγάπητος όπως δηλώνει ο τίτλος, αλλά θα βρει τον δρόμο του για να γίνει.

Χωρίς να αναμασάει μοντέρνα κλισέ περί γυναικείας χειραφέτησης, η Μαρία της Ινγκολφσντότιρ είναι ένας πραγματικός άνθρωπος, με αδυναμίες, πάθη, αυτοκαταστροφικές τάσεις, δυναμική και εύθραυστη, που ερμηνεύει μοναδικά η Χέλγκα Γκούρεν, γνωστή ηθοποιός στο θέατρο. Αν και τελικά η  Νορβηγίδα δημιουργός οδηγείται σε μια εύκολη λύση, που θυμίζει εγχειρίδια λαϊκής ψυχολογίας, ο δρόμος έως εκεί δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα, αλλά κρύβει πολλές έξυπνες ανατροπές, που συνθέτουν ένα αξιομνημόνευτο σκηνοθετικό ντεμπούτο.

Ωρολογιακός Μηχανισμός (Unrueh / Unrest)

Σκηνοθεσία: Σιρίλ Σόιμπλιν

Παίζουν: Κλάρα Γκοστίνσκι, Αλεξέι Ευστράτοφ, Μόνικα Στάλντερ, Eλιό Τιεμάρ

Περίληψη: Ένας παιγνιώδης διάλογος της αναρχίας και της ωρολογοποιίας σε μία ελβετική πόλη του 19ου αιώνα, με επίκεντρο την συνάντηση μεταξύ του Πιότρ Κροπότκιν και μίας σουφραζέτας, η οποία ηγείται του κινήματος των γυναικών, που εργάζονται σε ένα τοπικό εργοστάσιο.

Μια ιστορία έρωτα και αναρχίας από τον ανερχόμενο Ελβετό Σιρίλ Σόιμπλιν.

Οι νέες τεχνολογίες εισβάλλουν στην ωρολογοποιία του 19ου αιώνα στην Ελβετία. Η Ζοζεφίν, μια νεαρή εργάτρια το 1870, έρχεται αντιμέτωπη με τις νέες μεθόδους διαχείρισης χρημάτων, χρόνου και εργασίας. Στην πορεία, εμπλέκεται στο τοπικό κίνημα των αναρχικών ωρολογοποιών και γνωρίζει τον Ρώσο ταξιδιώτη και χαρτογράφο Πιοτρ Κροπότκιν.

Ο Κροπότκιν είχε ζήσει, πράγματι, επί χρόνια στην Ελβετία, αν και εδώ δεν βρίσκεται στο πρώτο πλάνο της αφήγησης. Ο Σιριίλ Σόιμπλιν συνειδητά επικεντρώνεται στις εργάτριες και στους ωρολογοποιούς της κορυφαίας, ίσως βιομηχανίας της χώρας, καθώς και στην επαφή τους με το αναρχικό κίνημα και το παράδειγμα της Παρισινής Κομμούνας, που τους φέρνει σε σύγκρουση με τις Αρχές και τα αφεντικά.

Εμπνευσμένος από την ιστορία της γιαγιάς του, που ήταν εργάτρια ωρολογοποιίας και κρατώντας συνειδητά μια αποστασιοποιημένη ματιά, παραλληλίζει τη μηχανική καρδιά του ρολογιού (unrueh –unrest), με το καπιταλιστικό σύστημα. Και παρόλο που η θέση του είναι σαφής, δηλώνοντας πως αυτός ο μηχανισμός τελικά ζητάει από τους ίδιους τους εργαζόμενους να τον συντηρούν, και πάντα λειτουργεί με την ακρίβεια ενός ελβετικού ρολογιού, αποφεύγει την εύκολη καταγγελία. Αν και δεν λείπουν κάποιες επαναλήψεις, που δημιουργούν μια βραδύτητα στον ρυθμό, η οποία ενισχύεται από τη θεατρικότητα του στησίματος, το χιούμορ του Σόιμπλιν και η καθαρή του ματιά δημιουργούν ένα ξεχωριστό δείγμα πολιτικού σινεμά.

Τα Τελευταία Χριστούγεννα στο Πατρικό μας (Christmas Eve in Miller's Point)

Σκηνοθεσία: Τάιλερ Ταορμίνα

Παίζουν:  Μάικλ Σέρα, Έλσι Φίσερ, Μαρία Ντίτζια, Μπεν Σένκμαν, Σόγιερ Σπίλμπεργκ, Φραντσέσκα Σκορσέζε



Περίληψη: Την παραμονή των Χριστουγέννων, μια οικογένεια μαζεύεται για να γιορτάσουν, ίσως για τελευταία φορά όλοι μαζί, στο πατρικό τους σπίτι. Καθώς η νύχτα περνάει και ξεκινούν οι ενδοοικογενειακές διαμάχες, μια από τις έφηβες της μάζωξης φεύγει κρυφά με τις φίλες της με σκοπό να κατακτήσουν το χιονισμένο προάστιο.

Στο indie χριστουγεννιάτικο διαμάντι της χρονιάς, οικογενειακά τραπέζια, αγαπημένοι ηθοποιοί του ανεξάρτητου αμερικάνικου σινεμά και τα παιδιά διάσημων σκηνοθετών (Φραντσέσκα Σκορσέζε και Σόγιερ Σπίλμπεργκ σε ρόλους-κλειδιά) είναι τα συστατικά ενός ζεστού γιορτινού γεύματος.

Κατά την Παραμονή των Χριστουγέννων, μια τυπική αμερικανική οικογένεια ιταλικής καταγωγής συγκεντρώνεται στο σπίτι, όπου μεγάλωσε εν είδη αποχαιρετισμού, καθώς είναι πολύ πιθανό του χρόνου να μη βρίσκονται όλοι εκεί. Καθώς εξελίσσεται το βράδυ και οι εντάσεις ανεβαίνουν, ένας από τους εφήβους φεύγει κρυφά από το σπίτι για να συναντήσει τους φίλους του και να προκαλέσει αγωνία στη φαμίλια.

Ο Ταίλερ Ταορμίνα («Ham on Rye», «Happer's Comet») εμπνέεται ακόμα μια φορά  από τις προσωπικές του ιστορίες και εμμένοντας σε έναν πειστικό ρεαλισμό, με σωστό αφηγηματικό ρυθμό, φέρνει σε αντιπαράθεση διαφορετικές γενιές, στήνοντας μια μικρογραφία της μεσοαστικής αμερικανικής τάξης. Όπως εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς, το γιορτινό κλίμα αναστατώνεται από κρυμμένα μυστικά, όχι με ιδιαίτερη ένταση όμως, οι μεγάλοι ασφυκτιούν σε μια φούσκα, οι νέοι θέλουν να ξεφύγουν, και το ανερχόμενο ταλέντο του ανεξάρτητου σινεμά, εστιάζοντας κατά βάση στον διάλογο, παρατηρεί αυτή την πολυπληθή οικογένεια, άλλοτε εντός του σπιτιού, άλλοτε ακολουθώντας τις περιπλανήσεις των νέων, χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις, αλλά με χιούμορ και ευαισθησία.

Ο Σπόρος της Ιερής Συκιάς (. Dane-ye Anjir-e Ma'abed / The Seed of the Sacred Fig)

Σκηνοθεσία: Μοχάμαντ Ρασούλοφ

Παίζουν: Σοχέιλα Γκολεστάνι, Μισάγκ Ζαρέχ, Μάχσα Ροστάμι, Σεταρέχ Μαλέκι, Νιουσά Ακσί, Αμινέ Αράνι



Περίληψη: Το δράμα μιας τετραμελούς οικογένειας ιδεολογικά χωρισμένης στα δύο δεν αργεί να μετατραπεί σε θρίλερ αγωνίας.

Μια απροκάλυπτα αντικαθεστωτική ταινία του αυτοεξόριστου στην Ευρώπη πια Μοχάμαντ Ρασούλοφ, που είναι η υποβολή της Γερμανίας στην κούρσα των ξενόγλωσσων Όσκαρ και απέσπασε το Ειδικό Βραβείο στο φεστιβάλ Καννών.

Ο Ιμάν είναι ένας ανακριτής της κρατικής ιρανικής ασφάλειας, που υπογράφει θανατικές καταδίκες, πολλές φορές ακόμα και χωρίς στοιχεία, για τους αντικαθεστωτικούς. Ζώντας με τον φόβο αντιποίνων, κρατάει μυστικό το επάγγελμά του, ενώ προσπαθεί να διαχειριστεί την παράνοια και την πολιτική αναταραχή που κυριαρχούν στην Τεχεράνη. Όταν όμως μια μέρα διαπιστώνει ότι το όπλο του έχει εξαφανιστεί, φτάνει στα όριά του. Η οργή του στρέφεται εις βάρος της συζύγου και των παιδιών του, εφαρμόζοντας δρακόντεια μέτρα υποταγής στις εντολές του, απαγορεύοντας τα social media καιτις εξόδους. Οι δυο του κόρες, που έχουν διαφορετικές πολιτικές απόψεις, θα συγκρουστούν μετωπικά μαζί του, ενώ η στωική μητέρα τους, θύμα των πατριαρχικών στερεοτύπων, αγωνίζεται να διατηρήσει τις ισορροπίες.

Καταδικασμένος σε οκτώ χρόνια φυλακή για αντικαθεστωτική δράση, ο Ιρανός σκηνοθέτης (Ένας Ακέραιος Άνθρωπος», «Δεν Υπάρχει Κακό»), γύρισε την ταινία υπό άκρα μυστικότητα και στη συνέχεια έφυγε με την οικογένειά του για τη Γερμανία . Με θάρρος ο Ρασόυλοφ καταγγέλλει τα όσα συμβαίνουν στην πατρίδα του μέσα από ένα κοινωνικό δράμα, που γίνεται σταδιακά θρίλερ, και τοποθετείται ευθαρσώς κατά του καθεστώτος.

Αναπόφευκτα η προσωπική του διαδρομή, τον οδηγεί σε μια πύρινη καταγγελία, διατηρώντας πάντα το σασπένς καιτην ένταση σε υψηλό επίπεδο. Κάπως έτσι, η βία που ξεχειλίζει στους δρόμους της πόλης, εισέρχεται μέσα στο  ασφαλές σπιτικό, με τον Ρασούλοφ να χρησιμοποιεί τον συμβολισμό και την αλληγορία για να πει τα πράγματα με το όνομά τους. Η συκιά στην οποία αναφέρεται ο τίτλος είναι ένα σπάνιο είδος που την πνίγουν οι ρίζες τις, όμως ο καρπός της θεωρείται ιερός. Κάπως έτσι και αυτή η ταινία είναι ένα ξεκάθαρο μήνυμα του σκηνοθέτη προς τους συμπατριώτες του.

Ίσως κάποιος θα αναζητούσε μια πιο αντικειμενική ματιά, όμως η ιστορία του Ρασούλοφ άλλα και η Ιστορία τού δίνει κάθε  δικαίωμα να χρησιμοποιήσει την τέχνη του ως εφαλτήριο. Στο ρόλο της μητέρας, η Σοχίλα Γκολεστανί, μία από τις μεγαλύτερες ακτιβίστριες στο σύγχρονο Ιράν.

Παίζονται ακόμα:

Μουφάσα: Ο Βασιλιάς των Λιονταριών (Mufasa: The Lion King)

Σκηνοθεσία: Μπάρι Τζένκινς

Με τις φωνές των: Άαρον Πιέρ, Κέλβιν Χάρισον Τζούνιορ, Σεθ Ρόγκεν, Μπίλι Άιχνερ, Τίφανι Μπουν, Ντόναλντ Γκλόβερ, Μαντς Μίκελσεν/ Στα ελληνικά ακούγονται: Βασίλης Δημακόπουλος, Παναγιώτης Αποστολόπουλος, Ντίνος Σούτης, Βασίλης Αξιώτης



Περίληψη: Τα παιδικά  χρόνια του Μουφάσα.

 Live-action spin-off του animation της Disney σε σκηνοθεσία του οσκαρικού Μπάρι Τζένκινς («Moonlight»).

Μέσα από αναδρομές στο παρελθόν, συναντάμε τον θρυλικό Μουφάσα, όταν ήταν ένα ορφανό λιονταράκι, χαμένο και μόνο, μέχρι που συνάντησε ένα καλόκαρδο λιοντάρι με το όνομα Τάκα, τον διάδοχο μιας βασιλικής οικογένειας. Αυτή η τυχαία συνάντηση είναι η αφορμή για να ξεκινήσει ένα μεγάλο ταξίδι με συνοδοιπόρους μία παρέα απόκληρων, που αναζητούν το πεπρωμένο τους. Οι δεσμοί τους θα δοκιμαστούν, καθώς προσπαθούν να συνεργαστούν για να ξεφύγουν από έναν επικίνδυνο και θανάσιμο εχθρό.

01

Σκηνοθεσία: Δημήτρης  Μουζακίτης

Περίληψη: Ο προσωπικός μικρόκοσμος του Νάνου Βαλαωρίτη, όπου ξεδιπλώνονται οι πολύπλευρες εκφάνσεις της ζωής.

Ντοκιμαντέρ για τον ποιητή Νάνο Βαλαωρίτη και τη ζωγράφο Μαρί Γουίλσον.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής τους, ο Βαλαωρίτης και η Γουίλσον συζούσαν σε ένα διαμέρισμα στο κέντρο της Αθήνας. Ο ποιητής ανακλάται στον κινηματογραφικό φακό του  Δημήτρη Μουζακίτη, υφαίνοντας την προσωπική μνήμη στον χώρο και στον χρόνο: σκαλίζει το αρχείο του και, ανασύροντας «ευρήματα», μιλάει για ποίηση, ζωγραφική και καλλιτέχνες που γνώρισε, σχολιάζοντας τη συναρπαστική καριέρα του.

142 Χρόνια

Σκηνοθεσία: Στέλιος Κούλογλου

Mε τους: Ιάσoνα Αποστολόπουλο, Ακίφ Ρασούλι, Αμίρ Ζαχίρι, Μοχαμάντ Χανάντ Αμπντί



Περίληψη:  Η οδύσσεια ενός δικαστικού θρίλερ.

Ντοκιμαντέρ του Στέλιου Κούλογλου.

Στις ελληνικές φυλακές βρίσκονται καταδικασμένοι χιλιάδες πρόσφυγες ως διακινητές. Ο διασώστης Ιάσονας Αποστολόπουλος συμμετέχει σε έναν αγώνα για να σωθούν τρεις αθώοι άνθρωποι. Ο πρώτος έχει καταδικαστεί σε 142 χρόνια φυλάκισης και οι άλλοι δύο σε 50. Σε ένα δικαστικό θρίλερ που διαρκεί πάνω από έναν χρόνο, θα δικαιωθεί ο αγώνας τους για την ελευθερία;