Πέντε ταινίες για τη γυναικεία χειραφέτηση

Το σινεμά πολλάκις έχει ασχοληθεί με το θέμα της γυναικείας χειραφέτησης, έχει εμπνευστεί από εμβληματικές γυναικείες προσωπικότητες που άλλαξαν την Ιστορία, έχει καταγράψει τους αγώνες του φεμινιστικού κινήματος και έχει δημιουργήσει πρωτότυπες ιστορίες για το θέμα της γυναικείας ταυτότητας.

Τα τελευταία χρόνια μάλιστα παρατηρείται μια έξαρση ταινιών που εστιάζουν στη γυναικεία χειραφέτηση. Εμείς διαλέξαμε πέντε που αξίζει να δείτε με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας.

Το Πορτρέτο Μιας Γυναίκας Που Φλέγεται ( 2019)

Η Σελίν Σιαμά, έχοντας κερδίσει το Βραβείο Σεναρίου και τον Queer Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών, προσεγγίζει το γυναικείο ζήτημα, που τελευταία απασχολεί συχνά τη μεγάλη οθόνη, μέσα από ένα στιβαρό δράμα εποχής.

Μια κοντέσα στη Βρετάνη καλεί μια νεαρή ζωγράφο, τη Μαριάν , στην έπαυλή της για να φιλοτεχνήσει το πορτρέτο της μελλόνυμφης κόρης της, Ελοϊζ. Σύμφωνα με την παράδοση, η μέλλουσα νύφη πρέπει να στείλει τον πίνακά της στον σύζυγό της ως απόδειξη της αγάπης της. Όμως η Ελοϊζ αντιστέκεται στις επιταγές της πατριαρχίας και στον γάμο, γι’ αυτό αρνείται να ποζάρει, οπότε η Μαριάν πρέπει να τη ζωγραφίσει κρυφά. Ανάμεσα στις γυναίκες αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη σχέση και σύντομα ένα απαγορευμένο πάθος θα γεννηθεί κόντρα στις προκαταλήψεις.

Η Γαλλίδα δημιουργός αποθεώνει τη γυναίκα ως σύμβολο της ζωής, αντιπαραβάλλοντας τον θάνατο- είτε πραγματικό είτε πνευματικό- που της επιβάλλει μια σκληρή κοινωνική συνθήκη. φτιάχνοντας έναν κόσμο απολύτως γυναικείο, όπου οι άνδρες απουσιάζουν εντελώς ως φυσικές παρουσίες.

Η δουλειά της (2019)

Εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα, η ταινία του Νίκου Λαμπότ, είναι ένας φόρος τιμής σε όλους εκείνους τους ανθρώπους και δη στις γυναίκες που συνεχίζουν να προχωράνε ακόμα κι όταν όλα γύρω τους καταρρέουν.

Λίγο πριν τα σαράντα, η Παναγιώτα, μια σχεδόν αναλφάβητη νοικοκυρά και μητέρα δύο παιδιών, θα χρειαστεί να αναζητήσει για πρώτη φορά δουλειά, όταν ο άντρας της χάσει τη δική του. Έχοντας ελάχιστα εφόδια θα προσληφθεί για λογαριασμό μιας ιδιωτικής εταιρείας καθαρισμού σ’ ένα νέο πολυκατάστημα. Εκεί, παρά τις συνθήκες εκμετάλλευσης και εργασιακής απαξίωσης, θα βιώσει μια πρωτόγνωρη αίσθηση οικονομικής και συναισθηματικής ανεξαρτησίας και θα σταθεί για πρώτη φορά στα πόδια της. Ό,τι κι αν ακολουθήσει από κει και μετά, εκείνη δεν θα είναι ποτέ πια η ίδια…

Στον κεντρικό ρόλο, η Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου παραδίδει μια ερμηνεία, ανεπιτήδευτη, οικεία και βαθιά ουσιαστική.

Μικρές Κυρίες (2020)

Η Γκρέτα Γκέργουιγκ διασκευάζει το διάσημο και αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της Λουίζα Μέι Άλκοτ, με φεμινιστική διάθεση και τρυφερότητα.

Η κεντρική της ηρωίδα είναι η Τζο Μαρτς, που ονειρεύεται να γίνει συγγραφέας. Η Μεγκ, η μεγαλύτερη, συγκροτημένη και σταθερή ερωτεύεται τελικά έναν φτωχό δάσκαλο και εγκαταλείπει το όνειρο της μεγάλης ζωής. Η Άμι, επίσης καλλιτεχνική φύση, ατίθαση και ανυπάκουη, ξέρει να απολαμβάνει την κάθε μέρα, ενώ η εσωστρεφής Μπεθ προτιμάει το καταφύγιο του σπιτιού και το πιάνο της πέρα από οτιδήποτε άλλο.

Οι «Μικρές Κυρίες» είναι ένα κλασικό βιβλίο ενηλικίωσης, που για την εποχή του υπήρξε ιδιαιτέρως επαναστατικό σε ό,τι αφορά στη θέση της γυναίκας, κι αυτό φαίνεται ότι κέντρισε την Γκρέτα Γκέργουιγκ –μια από τις λιγοστές γυναίκες που καταφέρνουν να διακριθούν ως σκηνοθέτες στο Χόλιγουντ- που αποφάσισε να δώσει μια νέα πνοή σε μια πασίγνωστη αλλά πάντα επίκαιρη, συνθέτοντας τα πορτρέτα διαφορετικών κοριτσιών που η καθεμία τους εκπροσωπεί μία πλευρά της γυναικείας φύσης.

Η αόρατη ζωή της Ευρυδίκης Γκουσμάο (2020)

Μια συγκινητική ιστορία για τις γυναίκες που θυσιάστηκαν στον βωμό των πατριαρχικών στερεοτύπων, η οποία δικαίως απέσπασε το βραβείο καλύτερης ταινίας στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Καννών.

Δυο αδερφές ζουν στη σκιά του πατέρα τους στη Βραζιλία τη δεκαετία του ’50. Η μία, η Γκίντα, ερωτεύεται έναν Έλληνα ναυτικό και φεύγει μαζί του. Όταν όμως ο γάμος της αποτυγχάνει λόγω των ατασθαλιών του συζύγου της, επιστρέφει έγκυος στο σπίτι της, ελπίζοντας ότι θα βρει ένα καταφύγιο. Άντ’ αυτού ο σκληρός πατέρας της την πετάει στον δρόμο και φροντίζει να την αποκόψει από την αδερφή της, την Ευρυδίκη. Εκείνη με τη σειρά της, υπακούοντας στις συμβάσεις, δέχεται έναν γάμο από προξενιό και εγκαταλείπει το όνειρό της να γίνει μεγάλη πιανίστα. Παράλληλα η Γκίντα παλεύει να μεγαλώσει μόνη της το παιδί της, στέλνει απεγνωσμένα γράμματα στην αδερφή της, που θεωρεί ότι σπουδάζει στη Βιέννη, ενώ η Ευρυδίκη την αναζητάει παντού με τη βοήθεια ενός ιδιωτικού ντετέκτιβ.

Βασισμένος στο ομότιτλο βιβλίο της Μάρτα Μπατάλα, ο Καρίμ Αϊνούζ δίνει μια θηλυκή εκδοχή του μύθου του Ορφέα και της Ευρυδίκης, ακολουθώντας τις διαδρομές δυο γυναικών μέσα σε μια πατριαρχική κοινωνία, που αναζητούν την έξοδο προς την ελευθερία , αλλά τελικά συντρίβονται όχι από τις δικές τους επιλογές, αλλά από μια σκληρή μοίρα που τις απονεκρώνει.

Έμμα (2020)

Το βιβλίο της Τζέιν Όστιν μεταφέρεται ακόμα μια φορά στη μεγάλη οθόνη με πρωταγωνίστρια την ανερχόμενη Άνια Τέιλορ-Τζόι («The Witch» και «Διχασμένος», «Queen’s Gambit»).

Η Έμμα είναι κακομαθημένη, ζει με τον πατέρα της και περνάει τον καιρό της κάνοντας προξενιά, αν και η ίδια αρνείται την ιδέα του γάμου. Ο γείτονάς τους, ο κύριος Νάιτλι, του οποίου ο αδελφός έχει παντρευτεί την μεγαλύτερη αδελφή της, την ερωτεύεται. Εν τω μεταξύ η Έμμα έχει πάρει υπό την προστασία της την νεαρή και αφελή Χάριετ, την οποία προορίζει για τον τοπικό εφημέριο κύριο Έλτον, αν και εκείνη ενδιαφέρεται για έναν αγρότη, τον Μάρτιν. Όσο το μπέρδεμα γίνεται μεγαλύτερο, η Έμμα αρχίζει και ρίχνει το ενδιαφέρον της στον γιο του κυρίου Γουένστον, τον γοητευτικό Φρανκ Τσόρτσιλ. Στο μεταξύ, όσοι ανήκουν στον κοσμικό της κύκλο, υποψιάζονται ότι ο Νάιτλι ενδιαφέρεται για την πετυχημένη Τζέιν, τη λατρεμένη ανιψιά της κουτσομπόλας, γεροντοκόρης, Μπέιτς.

Τα συναισθηματικά μπλεξίματα δίνουν και παίρνουν και μέσα σε όλα αυτά η Έμμα καλείται να ωριμάσει, να εγκαταλείψει την αλαζονική της συμπεριφορά και να αντιληφθεί πως ο έρωτας που αναζητάει βρίσκεται μπροστά στα μάτια της.

Η Ότομ Ντε Γουάιλντ, διακεκριμένη φωτογράφος και δημιουργός video clip μεγάλων ονομάτων, δοκιμάζεται ίσως στο καλύτερο μυθιστόρημα της Όστιν, που αναμειγνύει στοιχεία ρομαντικής κομεντί, κοινωνικής σάτιρας, αλλά και μιας περιπέτειας ενηλικίωσης, ακολουθώντας την πορεία των τεσσάρων εποχών του χρόνου.