Τα κινηματογραφικά γεγονότα του 2020 και η λίστα με τις Top 10 ταινίες της χρονιάς

Ήταν μια ομολογουμένως δύσκολη χρονιά για τον κινηματογράφο και την τέχνη γενικότερα, όχι μόνο επειδή η πανδημία του κορωνοϊού δημιούργησε πολλά πρακτικά προβλήματα στους δημιουργούς -καθόλου αμελητέα φυσικά- αλλά κι επειδή όλη αυτή η κατάσταση έχει σαφώς επιπτώσεις στην διαδικασία της δημιουργίας αυτής καθ' εαυτής.

Η τάση που επικράτησε στον κινηματογράφο και δη στο Χόλιγουντ είχε να κάνει ως επί το πλείστον με θέματα ρατσισμού, φυλετικής βίας, και αποδοχής της διαφορετικότητας, που χαρακτήρισαν ακόμα και τις πιο «εμπορικές ταινίες», ενώ αρκετοί δημιουργοί με πρώτο και καλύτερο τον Ντέιβιντ Φίντσερ στράφηκαν στα παρασκήνια της κινηματογραφικής βιομηχανίας, ρίχνοντας φως και σε άλλες πλευρές του σινεμά, πλην της ψυχαγωγικής, καθώς και στην επίδρασή του στη δημόσια ζωή με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Το θέμα της πολιτικής ορθότητας ειδικά μετά από τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ στις ΗΠΑ άνοιξε ένα τεράστιο ζήτημα, με αποτέλεσμα το «Όσα παίρνει ο άνεμος» να αποσυρθεί προσωρινά από την πλατφόρμα του HBO Max -στη συνέχεια βέβαια επανήλθε, αλλά μια σημείωση πριν από τους τίτλους αρχής που καθιστά σαφές ότι τα όσα προβάλλονται στην ταινία είναι προϊόν μυθοπλασίας και δεν έχουν σχέση με τα πραγματικά γεγονότα.

Μεγάλη έκπληξη η επικράτηση του Μπονγκ Τζουν-Χο στα Όσκαρ που με τα εξαιρετικά του «Παράσιτα», μια μη αγγλόφωνη δηλαδή ταινία απέσπασε τρία σημαντικά βραβεία (Καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, σενάριο και, βέβαια, ξενόγλωσση παραγωγή), αλλάζοντας το τοπίο και δίνοντας προβάδισμα στο παγκόσμιο σινεμά.

Οι κλειστές αίθουσες δημιούργησαν προβλήματα διανομής και μεγάλα στούντιο αναζήτησαν διέξοδο σε τηλεοπτικές πλατφόρμες προκειμένου να μην κρατήσουν στον πάγο πολυαναμενόμενες παραγωγές. Αυτή η τακτική προκάλεσε διχασμό μεταξύ των σκηνοθετών -χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Κρίστοφερ Νόλαν, που αντιτάχθηκε σε αυτή τη λογική σθεναρά- και φυσικά μας άφησε με ερωτήματα σχετικά με το μέλλον του σινεμά.

Στο ίδιο κλίμα κινήθηκαν και τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά Φεστιβάλ, όπως των Καννών, που αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες και να πραγματοποιήσουν ένα μεγάλο μέρος των προβολών τους online.

Μέσα σε όλα αυτά, εμφανίστηκε το «Queen’s Gambit» η σειρά φαινόμενο του Netflix, που καθήλωσε τους θεατές στη μικρή οθόνη, όπως δεν κατάφερε καμία κινηματογραφική παραγωγή να κάνει καθ’ όλη τη χρονιά, επιδρώντας καταλυτικά στην ποπ κουλτούρα και επηρεάζοντας ακόμα και τη μόδα. Αυτή η μεγάλη επιτυχία, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι μεγάλα ονόματα του σινεμά έχουν στραφεί στις πλατφόρμες που τους παρέχουν εγγυήσεις ασφάλειας για την παραγωγή και κυρίως την προβολή των ταινιών τους, αυξάνουν την ανησυχία των ανθρώπων του κινηματόγραφου.

Το 2020 επίσης στέρησε από τον κινηματογράφο σημαντικούς καλλιτέχνες που έγραψαν τη δική τους ιστορία στον χώρο της Έβδομης Τέχνης. Δύο θρύλοι του Χόλιγουντ, η Ολίβια ντε Χάβιλαντ και ο Κερκ Ντάγκλας, πλήρεις ημερών και οι δυο κι έχοντας διαγράψει μια τεράστια καριέρα, έφυγαν από τη ζωή, αφήνοντας ωατόσο ανεξίτηλο το στίγμα τους.

Τεράστια απώλεια ο πρόωρος χαμός του Τσάντγουικ Μπόουζμαν, που έχασε τη μάχη με τον καρκίνο σε ηλικία μόλις 43 ετών. Η τελευταία του κινηματογραφική εμφάνιση στο «Ma Rainey’s Black bottom», όπως όλα προμηνύουν θα βρεθεί στην οσκαρική κούρσα και πολλοί λένε ότι προφανώς το Όσκαρ Β΄ ανδρικού ρόλου θα δοθεί στη μνήμη του.

Η είδηση του θανάτου του Σον Κόνερι, που αναμφίβολα υπήρξε ο καλύτερος Τζέιμς Μποντ όλων των εποχών, συγκλόνισε την κοινή γνώμη, ενώ το σινεμά έχασε ακόμα δυο σπουδαίους δημιουργούς: τον μεγάλο Σκανδιναβό ηθοποιό, Μαξ φον Σίντοφ, και τον σπουδαίο συνθέτη Ένιο Μορικόνε, που άλλαξε τα δεδομένα της κινηματογραφικής μουσικής.

Στη χώρα μας, η απώλεια του αγαπημένου Κώστα Βουτσά, που με τις ερμηνείες του, γεμάτες ενέργεια και χιούμορ, σημάδεψε τον ελληνικό κινηματογράφο, προκάλεσε θλίψη στην καλλιτεχνική κοινότητα αλλά και στο κοινό που το αγάπησε.

Μέσα σε αυτή τη χρονιά όμως δεν έλειψαν και οι καλές στιγμές, εκείνες που μας προσέφεραν αξιόλογες ταινίες, που μας έκαναν να ταξιδέψουμε, να συγκινηθούμε και να προβληματιστούμε.

Είναι πολύ δύσκολο να γράψεις τη λίστα με τους «καλύτερους», οπότε η παρακάτω επιλογή των δέκα (συν μία) ταινιών της χρονιάς, είναι καθαρά προσωπική.

Ο Προδότης, του Μάρκο Μπελόκιο

Ένα επικό γκαγκστερικό δράμα, βασισμένο στην πραγματική ιστορία του διασημότερου πληροφοριοδότη κατά της σικελικής Κόζα Νόστρα, με τη συγκλονιστική ερμηνεία του Πιερφραντζέσκο Φαβίνο -μια από τις καλύτερες που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια στον ευρωπαϊκό κινηματογράφο, η οποία αδίκως εξαιρέθηκε από τα βραβεία.

Ο Φάρος, του Ρόμπερτ Έγκερς

Ένα αινιγματικό ασπρόμαυρο θρίλερ υπαρξιακού τρόμου, που «παίζει» με τα όρια της λογικής, καταδύεται στα πιο σκοτεινά βάθη της ανθρώπινης φύσης και διερευνά τη μανία της εξουσίας με τους Γουίλεμ Νταφόε και Ρόμπερτ Πάτινσον σε ένα αξεπέραστο υποκριτικό tour de force.

1917, του Σαμ Μέντες

Ο Σαμ Μέντες με την καταλυτική συνδρομή του σπουδαίου Ρότζερ Ντίκινς στη διεύθυνση φωτογραφίας και της Κρίστι Γουίλσον-Κερνς στο σενάριο μάς οδηγεί στα χαρακώματα του A’ Παγκοσμίου πολέμου και δημιουργεί ένα κινηματογραφικό αριστούργημα, που έρχεται να μας ξαναθυμίσει τη μαγεία της Έβδομης Τέχνης.

Στη Γη του Άγριου Μελιού των Τ. Κοτέβσκα, Λ. Στεφάνοφ

Ένα βαθιά συγκινητικό ντοκιμαντέρ, με ηρωίδα μια φτωχή γυναίκα που ζει από τη μελισσοκομία στα βουνά της Βόρειας Μακεδονίας, το οποίο περιγράφει έναν τρόπο ζωής που χάνεται, σκιαγραφεί μια συγκλονιστική ύπαρξη και γίνεται μοναδικό μνημείο της ανθρώπινης κατάστασης.

Μικρές Κυρίες, της Γκρέτα Γκέργουιγκ

Η Γκρέτα Γκέργουιγκ διασκευάζει το διάσημο και αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της Λουίζα Μέι Άλκοτ, με φεμινιστική διάθεση και τρυφερότητα, αποσπώντας έξι υποψηφιότητες για Όσκαρ (Καλύτερης Ταινίας, Α’ και Β’ Γυναικείου Ρόλου, Διασκευασμένου Σεναρίου, Κουστουμιών, Πρωτότυπης Μουσικής).

Μια Κρυφή Ζωή, του Τέρενς Μάλικ

Ένας από τους σπουδαιότερους auteurs της εποχής μας, αφηγείται την αληθινή ιστορία ενός πραγματικά ακέραιου ανθρώπου, εκθειάζοντας την ίδια τη ζωή και την αγιότητα της θυσίας ενός σύγχρονου μάρτυρα.

Η Αόρατη Ζωή της Ευριδίκης Γκουσμάο, του Καρίμ Αϊνούζ

Μια συγκινητική ιστορία για τις γυναίκες που θυσιάστηκαν στον βωμό των πατριαρχικών στερεοτύπων, η οποία δικαίως απέσπασε το βραβείο καλύτερης ταινίας στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Καννών.

Corpus Christi, του Γιαν Κομάσα

Ο Γιαν Κομάσα με αυτή τη μαύρη σάτιρα ανιχνεύει τα όρια ανάμεσα στη θρησκεία και την πίστη μέσα από έναν αντι-ήρωα, που ενώ συνεχώς διαπράττει αμαρτίες κατά την κοινή λογική, έχει την εγγενή ικανότητα να κάνει το καλό.

Κατηγορώ, του Ρόμαν Πολάνσκι

Συνδυάζοντας στοιχεία κατασκοπικού θρίλερ και δικαστικού δράματος, ο Πολάνσκι επανεξετάζει την υπόθεση Ντρέιφους, περιδιαβαίνει στους διαδρόμους των κρατικών υπηρεσιών, καταγράφοντας μια αγωνιώδη μάχη για τη δικαιοσύνη, ακολουθώντας πιστά το ύφος μιας τυπικής περιπέτειας εποχής.

Εμείς οι Δύο, του Φίλιπο Μενεγκέτι

Η συγκινητική ερωτική ιστορία δύο γυναικών, που αν και θύματα κοινωνικών προκαταλήψεων, μένουν ενωμένες ακόμα και κάτω από αντίξοες συνθήκες, με δύο εξαιρετικές πρωταγωνίστριες, τη μοναδική Μπάρμπαρα Σούκοβα και την έμπειρη θεατρικά Μαρτίν Σεβαλιέ.

Η Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς, του Γιάννη Οικονομίδη

Και φυσικά η «Μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς» του Γιάννη Οικονομίδη, ένα βιτριολικό ελληνικό γουέστερν, που αποτυπώνει το παράλογο της ελληνικής πραγματικότητας με μαύρο χιούμορ, μαμάδες με ταπεράκια έτοιμες να σκοτώσουν για το σπλάχνο τους, καψούρες, πάθη, μίση, δολοφόνους με ευαισθησίες, αλήστου μνήμης ατάκες που θα σας κάνουν να γελάσετε με την καρδιά σας, ανατροπές και ίντριγκες, αλλά και χαρακτηριστικούς τύπους της ελληνικής κοινωνίας, που ενσαρκώνουν σταθεροί συνεργάτες του Έλληνα σκηνοθέτη.