Don't Look Up: Μην κοιτάξετε ψηλά, αλλά γελάστε
Πρωταγωνιστεί στα social media και φιγουράρει στις πιο δημοφιλείς επιλογές του ελληνικού Netflix. Και μόνο το all star cast του θα μπορούσε να είναι ο λόγος για τη φρενίτιδα που έχει προκαλέσει, στην πραγματικότητα όμως είναι η υπόθεση και οι συμβολισμοί πίσω από αυτήν που κάνουν το «Don’t look up» την τελευταία ταινία που αξίζει να δει κανείς μέσα στο 2021.
Το φιλμ ξεκινά με την Τζένιφερ Λόρενς, η οποία υποδύεται μια διδακτορική φοιτήτρια αστρονομίας, την Κέιτ, να εντοπίζει για πρώτη φορά έναν κομήτη. Μοιράζεται τον ενθουσιασμό της με τον καθηγητή της, τον Δρ Ράνταλ Μίντι (Λεονάρντο Ντι Κάπριο), μέσα όμως σε λίγη ώρα η χαρά τους μετατρέπεται σε φόβο.
Φόβο; Μάλλον καλύτερα τρόμο, καθώς συνειδητοποιούν πως αυτός ο κομήτης σε 6 μήνες και λίγες ημέρες θα συγκρουστεί με τη Γη και θα την καταστρέψει. Με συνοπτικές διαδικασίες, και με τη συνοδεία της NASA και του στρατού, καταφτάνουν στον Λευκό Οίκο. Εκεί συναντιούνται με τον παραλογισμό, ή αλλιώς με την πρόεδρο των ΗΠΑ, που υποδύεται η Μέριλ Στριπ. Τους υποδέχεται βαριεστημένα λέγοντας τους «άκουσα ότι υπάρχει ένας αστεροειδής ή ένας κομήτης ή κάτι που δεν σας αρέσει στην όψη». Απορροφημένη στην πολιτική της καριέρα τούς δηλώνει πως «θα αξιολογήσει την κατάσταση» και δεν τους αφήνει άλλη επιλογή από το να στραφούν στα media –τα οποία δείχνουν να ενδιαφέρονται περισσότερο για την εμφάνιση των αστρονόμων, παρά για τα ευρήματά τους.
Κάπου εδώ να σημειώσουμε πως το «Don't Look Up» δεν είναι μια ακόμα ταινία φαντασίας για μια επικείμενη καταστροφή που απειλεί τη Γη και τους κατοίκους της. Κοινώς, μην περιμένετε τον ήρωα που τελευταία στιγμή θα θυσιάσει τη ζωή του για το κοινό καλό -εδώ ο καθένας κοιτάει να σώσει τον εαυτό του. Ο κομήτης του Άνταμ ΜακΚέι αποτελεί ξεκάθαρη μεταφορά μιας πολύ ρεαλιστικής απειλής που δεν είναι άλλη από την κλιματική αλλαγή -όπως άλλωστε μας υπενθύμισε η πρόσφατη παγκόσμια σύνοδος κορυφής της Γλασκώβης.
Η δυσλειτουργία των Μέσων Ενημέρωσης, η ευκαιριακή και επιφανειακή πολιτική αντιμετώπιση σε συνδυασμό με τις θεωρίες συνωμοσίας μοιάζουν να απλώνουν ένα παραβάν ανάμεσα στην ανθρωπότητα και την πραγματικότητα και αυτό ακριβώς το παραβάν είναι που απασχολεί τον ΜακΚέι, που εκτός από σκηνοθέτης είναι και ο ένας εκ των δύο σεναριογράφων -ο άλλος είναι ο δημοσιογράφος και ακτιβιστής Ντέιβιντ Σιρότα.
Και ενώ οι πρωταγωνιστές μας εκτός από τον κομήτη έχουν να αντιμετωπίσουν και μια τηλεοπτική εκπομπή που αρνείται να αποχωριστεί την υπαρξιακή της ελαφρότητα (παρουσιαστές της είναι ο Τάιλερ Πέρι και η -άψογη- Κέιτ Μπλάνσετ) καταλήγουν να πρωταγωνιστούν σε memes, πολιτικές αντιμαχίες και να βρίσκονται στο έλεος ενός υπερφίαλου δισεκατομμυριούχου επιχειρηματία. «Η αλήθεια είναι ακόμα πιο καταθλιπτική. Δεν έχουν καν το μυαλό για κάτι τόσο σατανικό όσο νομίζετε» διαπιστώνει η Λόρενς λίγο πριν καταλήξει στην αγκαλιά ενός (ίσως αχρείαστου για την πλοκή, αλλά πάντα καλοδεχούμενου) Τίμοθι Σαλαμέ.
Ο ίδιος ο «Δρ Μίντι» του Ντι Κάπριο έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα πορεία - ξεκινάει ως ένας τίμιος και προβληματισμένος επιστήμονας για να καταλήξει να γίνει celebrity. Αν το δούμε αλληγορικά, τι είναι αυτό που μας έχει κάνει τόσο ναρκισσιστές, τι είναι αυτό που αποσπά με τέτοια ευκολία την προσοχή μας ώστε να μην μας απασχολεί η καταστροφή του περιβάλλοντος; Κοινώς, ήρθε η ώρα να παραδεχτούμε ότι η ανθρωπότητα δεν ενδιαφέρεται να σώσει τη Γη, αλλά προτιμά να αναλώνεται σε ασήμαντες μάχες, μέχρι να υποχρεωθεί να κοιτάξει στον ουρανό και να αντικρίσει, μουδιασμένη και πλέον ανίσχυρη, το αναπόφευκτο.
Η προσέγγιση του ΜακΚέι είναι ξεκάθαρα μεταφορική και δεν πέφτει στην παγίδα του διδακτισμού, αλλά δυστυχώς δεν αποφεύγει με την ίδια μαεστρία τα έμφυλα στερεότυπα: η πρόεδρος, η φοιτήτρια, η σύζυγος και η ερωμένη πέφτουν η μια μετά την άλλη στις παγίδες του σεξισμού, είτε μέσα από υστερικά ξεσπάσματα, είτε μέσα από ματαιόδοξες αναζητήσεις.
Καυστικό, αγωνιώδες, σατιρικό και κυρίως θυμωμένο, το «Don't Look Up» αφηγείται τη δική του αλήθεια ήδη μέσα από τον τίτλο του: αποφεύγουμε να κοιτάξουμε αυτό που μας δυσαρεστεί, αλλά επειδή δεν το βλέπουμε δεν σημαίνει πως ανακάμπτουμε και την τροχιά του.
