Η σημασία του χειροποίητου δεν εκπίπτει ποτέ. Η ικανότητα του να μετουσιώνεις μια παραδοσιακή τέχνη σε κάτι επίκαιρο διατηρώντας την υψηλή αισθητική του αξία, επιβραβεύεται για ακόμη μια χρονιά από το Ίδρυμα της Ισπανικής φίρμας LOEWE.
Ο βορειο-Ιρλανδός Creative director του fashion brand, Jonathan Anderson θέλοντας να τιμήσει τα 170 χρόνια του Οίκου, την αφοσίωσή του στη λεπτομέρεια και στην τέχνη του να δημιουργείς κάτι μοναδικό, καθιέρωσε το βραβείο LOEWE FOUNDATION Craft Prize το 2016 στο ξεκίνημα της δημιουργικής του θητείας. Το βραβείο, όπως δήλωσε στο περιοδικό Wallpaper* λειτουργεί ως «κοιτίδα για εκκολαπτόμενους δημιουργούς», ενθαρρύνοντας την ατομική τους έκφραση και στηρίζοντας την προσωπική τους εξέλιξη, τελειοποιώντας την τέχνη τους.
Μέσα από 3,900 συμμετοχές σε παγκόσμιο επίπεδο και μια βραχεία λίστα 30 καλλιτεχνών από 16 χώρες, όπως Νιγηρία, την Κορέα, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Μάλι, τη Νέα Ζηλανδία, ο φιναλίστ που διακρίθηκε για το 2024 ήταν ο Μεξικανός κεραμίστας Andrés Anza, κερδίζοντας το έπαθλο των 50.000 ευρώ.
Το λεπτοδουλεμένο κεραμικό έργο, με τίτλο «I only know what I have seen» (2023) και την τοτεμική του βαρύτητα, ξεχώρισε για τον τρόπο με τον οποίο συνδυάζει το «παραστατικό και το αφηρημένο» με την «αρχιτεκτονική του συνέπεια και ακρίβεια». Η κριτική επιτροπή, αποτελείται από κορυφαία ονόματα από τον κόσμο του design, της αρχιτεκτονικής και της δημοσιογραφίας, όπως ο Abraham Thomas, επιμελητής μοντέρνας τέχνης στο Metropolitan Museum, ο Deyan Sudjic, διευθυντής του Design Museum στο Λονδίνο και η Amandine Nana, επιμελήτρια στο Κέντρο Τεχνών του Palais de Tokyo. Το βραβείο απένειμε η χολιγουντιανή ηθοποιός Aubrey Plaza σε μια ξεχωριστή τελετή στο Palais de Tokyo, στο 16 ο διαμέρισμα του Παρισιού, δίπλα στους κήπους του Τροκαντερό.
Το έργο, διάστικτο με χιλιάδες «ακανθώδεις προεξοχές», κατασκευασμένο από πυρίμαχο πηλό, σαν τιτάνιο κέλυφος πράσινων αχινών, θαλάσσιων κάκτων ή ανεμώνης, θυμίζει απόκοσμο σύμβολο του βυθού, παραπέμποντας αόριστα σε ένα υβρίδιο οργανικών μορφών, ζωϊκών και φυτικών με την κυματιστή επιφάνειά του. Στην ομοιόμορφη επιφάνειά του, περασμένη με ακρυλικό στο χρώμα της γης, το μονόχρωμο φινίρισμα επιτρέπει στις εναλλαγές φωτός και σκιάς, να τονιστεί ακόμα περισσότερο αυτή η έντονα δομημένη επιφάνεια του έργου.
Ο Anza δήλωσε στο Wallpaper* «ότι χαίρεται να διαπιστώνει το πώς οι άνθρωποι βλέπουν διαφορετικά πράγματα, παρατηρώντας το. «Υπάρχει κάτι πραγματικά οικείο σε αυτό, μπορείς σχεδόν να καταλάβεις από ποιο οικοσύστημα προέρχεται, αλλά συγχρόνως δεν μπορείς να το προσδιορίσεις και ακριβώς αφού δεν προέρχεται από τον πραγματικό κόσμο», προσδίδοντάς του έτσι μια άμορφη ποιότητα. Πρόθεση του Anza μια αυθόρμητη, πηγαία αντίδραση, επιθυμώντας, οι θεατές του έργου να το περιεργάζονται με ειλικρινή περιέργεια.
Παραγκωνισμένες επαγγελματικές ιδιότητες ή ενασχολήσεις που τείνουν να εκλείψουν, όπως η χειροποίητη βιβλιοδεσία, η επεξεργασία του σμάλτου ή οι κατασκευές με πρώτες ύλες, όπως οι πολύτιμοι λίθοι, η λάκα, το δέρμα, το μέταλλο και το γυαλί και ο σχεδιασμός μικροεπίπλων έρχονται ξανά στο προσκήνιο.
Φέτος, για πρώτη φορά μαζί με το βραβείο, έγινε ειδική μνεία στις συμμετοχές τριών ακόμα καλλιτεχνών. Της Miki Asai από την Ιαπωνία, η οποία δημιουργεί κοσμήματα διακοσμημένα με μικροσκοπικά θραύσματα αγγείων, αυγά και όστρακα. Του Heechan Kim από τη Δημοκρατία της Κορέας, του οποίου το βολβοειδές «#16», κατασκευασμένο από λεπτές λωρίδες επεξεργασμένης και λυγισμένης τέφρας και του Emmanuel Boos από τη Γαλλία, που σχεδίασε ένα τραπέζι από 98 κομμάτια πορσελάνης, αφαιρούμενων και ανεξάρτητων από τη βασική του δομή, δημιουργώντας μία καινοτόμα πρόταση, πέρα από την έννοια της απλής λειτουργικότητας.
Όλες αυτές οι νέες οπτικές «σηματοδοτούν μία ρήξη» με τις, μέχρι τώρα, προσδοκίες για παρουσίαση άρτιων τεχνουργημάτων, εισάγοντας την ιδέα και το εννοιολογικό design στα έργα, για τον Anderson, εμπνευστή του βραβείου. Για εκείνον, αναδύθηκε μια ανάγκη για αναζήτηση αυτοτελών μορφών, όχι απλά αντικειμένων με κάποιες κανονιστικές αρχές κατασκευής. Η εξερεύνηση της μορφής, είναι κάτι που συναρπάζει τον ίδιο τον Anderson, όταν ως έφηβος ανακάλυψε τα έργα της Βρεττανής κεραμίστριας Lucie Rie. Οι πειραματισμοί της με τη μορφολογία και τα υαλώματα, τον έκαναν να εύχεται να μπορούσε να κάνει το ίδιο.
Η δημιουργία με μικτές τεχνικές, συνδυάζοντας περισσότερες από μία δεξιότητες ήταν ο κοινός παρονομαστής στην έβδομη χρονιά του θεσμού, ένα ιστός που ενώνει τα 30 ιδιόμορφα έργα, που θα βρίσκονται στην έκθεση του Palais de Tokyo μέχρι και τις 9 Ιουνίου.
Η θέσπιση αυτού του διαγωνισμού δεν είναι τυχαία. Ο Anderson, συνειδητά, προσβλέπει στην οργάνωση ενός δημιουργικού δικτύου, «μιας οικογένειας» στην οποία η LOEWE, μπορεί να απευθυνθεί και για άλλα δημιουργικά projects. Όπως τα φωτιστικά LOEWE, που σχεδιάστηκαν για την έκθεση επίπλου και design «Salone de Mobile 2024» στο Μιλάνο και μεγάλο μέρος του σχεδιασμού τους ανέλαβαν 24 καλλιτέχνες εκ των οποίων, οι περισσότεροι ήταν βραβευθέντες και φιναλίστ του Craft Prize.
Όπως αιτιολόγησε ο Anderson, «το χειροποίητο είναι η ουσία της LOEWE. Σε αυτό ενυπάρχει η μοντερνικότητα και θα αποτελεί πάντα ένα σημείο αναφοράς».
Η υπάρχουσα γνώση αιώνων ενδύεται το ύφος και την αισθητική του σήμερα. Κι αυτό αξίζει να αναγνωρίζεται κάθε φορά.
