Μαρία Λαϊνά: Τέσσερα ποιήματα της σπουδαίας ποιήτριας που έγραψε με απλότητα για τα μεγάλα της ζωής
Η σπουδαία ποιήτρια Μαρία Λαϊνά έφυγε από τη ζωή το απόγευμα της Τετάρτης 27 Δεκέμβρη, σε ηλικία 76 ετών.
Το «ήσυχο», χαμηλότονο ποιητικό της έργο εκτείνεται σε τέσσερις δεκαετίες και εξερευνά με τόλμη αλλά και απλότητα τα μικρά και τα μεγάλα της ζωής αλλά και τα κρυμμένα, εκείνα που δεν κοιτάζουμε αυθόρμητα, αλλά μετά από σκέψη.
Απόφοιτος της Νοµικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε σε διάφορες δουλειές, σε σχέση πάντα με την τέχνη (μετάφραση δοκιμίων και λογοτεχνίας, επιμέλεια εικαστικών, φιλοσοφικών και λογοτεχνικών βιβλίων, εκπομπές και σενάρια στην κρατική ραδιοφωνία-τηλεόραση, διδασκαλία ελληνικής γλώσσας και ποίησης σε αγγλόφωνα κολέγια, διδασκαλία μετάφρασης, δημοσιογραφία σε λογοτεχνικά ένθετα εφημερίδων).
Το έργο της περιλαμβάνει εννιά ποιητικές συλλογές, έντεκα θεατρικά, πέντε πεζογραφήματα, τέσσερις κριτικές και μελετήματα, σύνταξη ανθολογίας ξένης ποίησης του 20ού αιώνα. Έργα της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, αυτοτελή και σε ανθολογίες.
Το 1993 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο ποίησης για την ποιητική της συλλογή Ρόδινος Φόβος. Η μετάφραση στα γερμανικά της ίδιας συλλογής απέσπασε το βραβείο της Πόλης του Μονάχου. Το 1996 τιμήθηκε με το βραβείο Καβάφη και το 1998 με το βραβείο Μαρία Κάλλας του Γ' Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Το 2014 τιμήθηκε με το Βραβείο του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη για το σύνολο του έργου της. Το 2023 έλαβε το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Γραμμάτων. Ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Ακολουθούν 4 ποιήματα της Μαρίας Λαϊνά
Έζησα με αναίδεια
Έζησα με αναίδεια
και μοναξιά.
Μιλάω στο πρώτο πρόσωπο.
Έζησα με παράξενες σκέψεις
σκοτεινές παρορμήσεις
και όνειρα˙
σε μερικά έβγαινα σε λιμάνια
σ’ άλλα πνιγόμουνα
λίγο πριν απ’ την όχθη
κατάπινα το αλμυρό νερό.
Ολόκληρη έζησα.
Ό,τι έγινε: Άνθρωποι και φαντάσματα, Εκδόσεις Πατάκη (2020)
Πράματα Ανύπαρκτα
Ο χειρότερος εφιάλτης είπε
φαντάσου, είπε, να μάθεις ξαφνικά
εκεί που κάθεσαι, να μάθεις
να σου πουν δηλαδή αυτοί οι καριόληδες
ότι οι πιο πολύτιμες στιγμές σου
τα μέρη και οι άνθρωποι
δεν έχουν φύγει
ούτε πεθάνει
αλλά, χειρότερα,
δεν έχουν υπάρξει ποτέ
κόλαση, είπε
αυτό είναι κόλαση
αλλά και τώρα πάλι βλέπω πράματα ανύπαρκτα
εκεί που κάθομαι τα βλέπω, καταλαβαίνεις;
πέφτω στον πειρασμό να φαντάζομαι.
Τι βλέπεις; είπα, πες μου κάτι ανύπαρκτο
που βλέπεις
να είπε, έναν τάρανδο
να κατεβαίνει τον δρόμο
και περασμένο στο αυτί του ένα σκουλαρίκι
α, είπα, εντάξει,
αυτό υπάρχει!
Ό,τι έγινε: Άνθρωποι και φαντάσματα, Εκδόσεις Πατάκη (2020)
IV
Υπάρχουν άνθρωποι που μόνο περιμένουν
Δεν είναι ποιητές
Δεν έγιναν ποτέ επαναστάτες
Κανένα φως δεν παρασύρουν προς το μέρος τους
Και πού και πού ένα κομμάτι σύννεφο
Περνάει πάνω απ’ την καρδιά τους
Και την κρύβει
Αλλαγή τοπίου, Εκδόσεις Κέδρος (1974)
Άτιτλο
Σε τόπο ξερό
απλώνω τον κήπο μου
έως ότου γεμίσει το στόμα μου γέλιο
