Η κίνηση της Βασίλισσας

Οι δέκα λόγοι που θα σε κάνουν να κολλήσεις με το Γκαμπί της Βασίλισσας (αν δεν το έχεις δει ακόμα)

Αναμφίβολα το «Γκαμπί της Βασίλισσας», όπως είναι ο ελληνικός τίτλος που παραπέμπει σε μια σκακιστική κίνηση, είναι ο μεγάλος νικητής της σεζόν, αφού έχει καταφέρει όχι μόνο να καθηλώσει τους τηλεθεατές παγκοσμίως, αλλά πλέον έχει αρχίσει να γίνεται η νέα εμμονή, δημιουργώντας ακόμα και καινούργια trends.

Ήδη το ενδυματολογικό στυλ της Μπεθ Χάρμον έχει αρχίσει να κάνει την εμφάνισή του σε πολλα editorial, ενώ το ενδιαφέρον για το σκάκι έχει αυξηθεί κατακόρυφα, όπως μαρτυρούν οι πωλήσεις από δημοφιλείς σελίδες, που σημειώνουν σημαντική άνοδο.

Γιατί όμως η σειρά των Σκοτ Φρανκ και τον Άλαν Σκοτ, που βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο του Ουόλτερ Τέβις έχει τόσο μεγάλη απήχηση; Δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία παραγωγή που είναι πανάκριβη κι εντυπωσιακά προσεγμένη στη λεπτομέρειά της, οπότε τι το ξεχωριστό έχει;

  1. Καταρχάς μιλάμε για μια ιστορία που δεν φλερτάρει με καμία από τις συνηθισμένες κατηγορίες των τηλεοπτικών σειρών, αντίθετα συνδυάζει λίγο από όλες έχοντας όμως το δικό της ιδιαίτερο στοιχείο: το σκάκι. Αυτό το ενδιαφέρον παιχνίδι έχει μια δική του λογική, σύνθετη και πολύπλοκη, που προκαλεί ένταση, σασπένς αλλά και την κριτική σκέψη όχι μόνο των παικτών αλλά και των θεατών. Οι δε παρτίδες της ιδιοφυούς Μπεθ είναι πραγματικές -μάλιστα ο πρώην Παγκόσμιος Πρωταθλητής Σκακιού Γκάρι Κασπάροφ, υπήρξε σύμβουλος της σειράς- πράγμα που δίνει έξτρα πόντους στο εξαιρετικό σενάριο.
  2. Η σκηνοθεσία τώρα ακολουθεί ακριβώς τη λογική μιας σκακιστικής παρτίδας. Γι’ αυτό άλλωστε αποφεύγονται αναίτιες δραματικές εντάσεις, ακόμα και σε σκηνές που όλοι θα περίμεναν, όπως ας πούμε ο θάνατος τη θετής μητέρας της Μπεθ. Έτσι όταν τελικά γίνεται μια ρωγμή στους χαρακτήρες, είναι τόσο δυνατή όσο και ένα ματ. Επίσης ο τρόπος που κινηματογραφεί ο Σκοτ Φρανκ τους αγώνες αποτυπώνει ακριβώς το πώς βλέπουν οι παίκτες τη σκακιέρα τους: δηλαδή σαν έναν μικρόκοσμο.
  3. Τρίτον παρόλο που μιλάμε για την ιστορία μιας διάνοιας, η Μπεθ όπως και όλοι οι υπόλοιποι χαρακτήρες, δεν είναι τέλειοι, αντίθετα έχουν αδυναμίες, ελαττώματα, σκοτεινές πλευρές, κουβαλούν παιδικά τραύματα, εγωισμούς και ναρκισσιστικές συμπεριφορές που τελικά τους κάνουν απολύτως ανθρώπινους.
  4. Η αναπαράσταση της εποχής των 60’ς είναι απίθανη, όμως αυτό που κυρίως κλέβει την παράσταση αισθητικά είναι τα κοστούμια που υπογράφει η Γκραμπριέλε Μπαίντερ, τα οποία δεν φωτίζουν μόνο την προσωπικότητα της Μπεθ, αλλά δημιουργούν ένα ιδιαίτερο ντεκόρ, αφού κι αυτά κινούνται σε patterns και χρώματα που παραπέμπουν σε σκακιέρα.
  5. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει και στον διευθυντή φωτογραφίας Στίβεν Μέιζλερ, που έχει ξανασυνεργαστεί με τον Σκοτ Φρανκ στο «Godless», ο οποίος πετυχαίνει να δημιουργήσει υψηλής ποιότητας κάδρα, ακολουθώντας τη δραματουργία του σεναρίου. Για παράδειγμα, ο πράσινος φωτισμός που συχνά λούζει την Μπεθ δηλώνει τον εμμονικό ψυχισμό της, ενώ οι υποβλητικές ατμόσφαιρες που φτιάχνει για κάθε παρτίδα δυναμιτίζουν την ένταση της σκηνής.
  6. Η ερμηνεία της Άνια Τέιλορ-Τζόι είναι πολλών καρατίων. Χωρίς να καταφεύγει σε φτηνούς μελοδραματισμούς, με τη σιγουριά μιας μεγαλοφυΐας όπως ταιριάζει στην Μπεθ, παρακολουθεί με τα μεγάλα εκφραστικά της μάτια τις κινήσεις των πιονιών στη σκακιέρα, αλλά και τα γεγονότα της ζωής της, αποδεικνύοντας ότι μιλάμε για μια ηθοποιό με προσόντα να φτάσει τις μεγάλες κυρίες της οθόνης.
  7. Εξαιρετικοί ηθοποιοί καλά προπονημένοι και μελετημένοι αναλαμβάνουν ακόμα και τους πιο μικρούς ρόλους -θαυμάσιος για παράδειγμα ο Ρώσος καθηγητής με τον οποίο θα αναμετρηθεί η Μπεθ στη Μόσχα- δημιουργώντας ένα ενιαίο υποκριτικό σύνολο, χωρίς φάλτσα.
  8. Η ιστορία της Μπεθ Χάρμον είναι απολύτως συνυφασμένη με το κίνημα της γυναικείας χειραφέτησης που τελευταία ολοένα κερδίζει έδαφος. Η ηρωίδα της σειράς επιβιώνει και επικρατεί σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο, χωρίς να αποποιείται την θηλυκή πλευρά της, και ταυτόχρονα χωρίς να θεωρεί πως το φύλο της αποτελεί εμπόδιο για τίποτα. Κι έτσι κανένας άλλος δεν τολμάει να την αντιμετωπίσει ως «κατώτερη» κι αυτή η ίσως πιο φεμινιστική θέση που έχει τεθεί ποτέ σε μια ταινία.
  9. Μιλάμε για μια μίνι σειρά επτά μόνο επεισοδίων που σε επτά γεμάτες ώρες ολοκληρώνεται. Οπότε όλα συμπυκνώνονται, τίποτα δεν τραβιέται από τα μαλλιά για να κρατήσει άπειρες σεζόν, κι έτσι τα πάντα είναι απαραίτητα και τελικά καθόλου βαρετά.
  10. Πίσω από αυτή την μυθιστορηματική βιβλιογραφία, υπάρχει μια ολόκληρη ιστορική περίοδος -πολλά από τα πρόσωπα είναι πραγματικά- και δεν λείπουν οι άμεσες ή έμμεσες πολιτικές αναφορές, στον Ψυχρό πόλεμο, στον τρόπο που οι Αμερικανοί επιλέγουν να βλέπουν τους Ρώσους, στον μακαρθισμό, στο «κυνήγι των μαγισσών» στο οποίο η Μπεθ αρνείται να συμμετάσχει χάνοντας μια μεγάλη χορηγία, στον ρατσισμό, θέματα δηλαδή που έχουν και πάλι επανέλθει στο προσκήνιο -αν έφυγαν ποτέ.