«Θα κάψω το σουτιέν μου» -Η ιστορία πίσω την συμβολική κίνηση που ήταν τελικά ένας μύθος
Το σουτιέν αποτελούσε πάντα σύμβολο θηλυκότητας.
Συχνά ακούμε την έκφραση: «Θα κάψω το σουτιέν μου», ως πράξη αντίδρασης και διαμαρτυρίας σε θέματα σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών.
Από πού όμως προέκυψε η συγκεκριμένη φράση αλλά και πράξη;
Πριν από 50 χρόνια, το 1968, μια ομάδα γυναικών βγήκε στους δρόμους του Νιου Τζέρσι των ΗΠΑ κατά του διαγωνισμού ομορφιάς Miss America.
Οι γυναίκες αυτές συγκεντρώθηκαν γύρω από έναν κάδο που τον ονόμασαν «Freedom Trash Can» και έριξαν μέσα σε αυτόν σφουγγαρίστρες, κραγιόν και ψηλοτάκουνα παπούτσια.
Η όλη ιδέα ήταν το συμβολικό πέταγμα αντικειμένων που καταπιέζουν τις γυναίκες, αναφέρει η Robin Morgan, μία από τις διοργανώτριες. Αντικείμενα που απευθύνονταν μόνο σε γυναίκες.
«Θυμάμαι ότι μία νεαρή κοπέλα έβγαλε το σουτιέν της», αναφέρει η ίδια στο BBC 100 Women. «Το έβγαλε κάτω από την μπλούζα της και το πέταξε εν μέσω επευφημιών».
Ήταν μια κίνηση που έγινε πρωτοσέλιδο, δίνοντας στις διαδηλώτριες μια θέση στην ιστορία. Αυτή αποτελεί την εμβληματική εικόνα της φεμινίστριας που καίει το σουτιέν της.
Αν και οι περισσότερες από αυτές τις γυναίκες είχαν πρότερη εμπειρία σε διαμαρτυρίες για τον πόλεμο του Βιετνάμ, κανείς δεν είχε διαδηλώσει για τα δικαιώματα των γυναικών.
«Ήμασταν νέοι και ριζοσπαστικοί που ανακαλύψαμε τον φεμινισμό γιατί είχαμε κουραστεί να φτιάχνουμε καφέ και όχι πολιτική», αναφέρει η Morgan.
«Ακόμη συνειδητοποιήσαμε ότι ήταν μια μάχη που έπρεπε να δώσουμε μόνες μας. Ξέραμε ότι η αρσενική Δεξιά δεν ήταν φίλη μας. Πιστεύαμε ότι η αρσενική Αριστερά ήταν αδέρφια μας αλλά δεν ήταν έτσι».
Καμία από αυτές τις γυναίκες δεν πίστευε ότι η διαμαρτυρία τους θα είχε απήχηση, 50 χρόνια μετά.
«Κάποιοι ιστορικοί την αναφέρουν ως την πραγματική αρχή του σύγχρονου κινήματος του φεμινισμού». Ωστόσο, υπήρχαν ήδη ομάδες όπως το National Organisation for Women.
Αλλά στη συνείδηση του κοινού έμεινε η εικόνα του σουτιέν που καίγεται, κάτι που παραδόξως δεν έγινε ποτέ!
Κάποιες γυναίκες πέταξαν σουτιέν και εσώρουχα στον «Κάδο της Ελευθερίας» αλλά ποτέ δεν τα έκαψαν.
Όλα ξεκίνησαν από μια γυναίκα ρεπόρτερ που έγραψε: «Οι άνδρες έκαψαν τα φύλλα πορείας, ποιο είναι το επόμενο; Γυναίκες που καίνε τα σουτιέν τους;».
Άλλοι ρεπόρτερ της εποχής είπαν ότι έβαλαν φωτιά στον κάδο αλλά ήταν μικρής έκτασης και έσβησε γρήγορα. Η Morgan είναι πεπεισμένη ότι δεν υπήρξε ποτέ φωτιά.
«Ήταν ένας μύθος που προσπαθούμε να καταρρίψουμε εδώ και χρόνια», αναφέρει, ενοχλημένη καθώς θεωρεί ότι υποτιμήθηκε ο σκοπός της διαμαρτυρίας.
Τα καλλιστεία Miss America εκείνου του έτους βράβευσαν έναν συγκεκριμένο τύπο γυναικείας ομορφιάς.
Ενώ το πρότυπο «καλής υγείας και λευκής φυλής» είχε εγκαταλειφθεί ήδη για δύο δεκαετίες, ο διαγωνισμός δεν είχε ποτέ μη λευκή νικήτρια. Ο ρατσισμός ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά των καλλιστείων, στο οποίο εναντιώνονταν οι διαδηλωτές.
Θεωρούσαν την Μις Αμερική «κινητή διαφήμιση για τους σπόνσορες». «Εκπροσωπεί ότι πρέπει να είναι μια γυναίκα: Άκακη, ήπια, απολιτίκ. Αν είσαι περισσότερα ή λιγότερα κιλά από αυτά που ο άνδρας λέει ότι πρέπει να είσαι, ξέχασέ το».
Οι διαδηλώτριες ήταν χαρούμενες και πιο άτακτες. Ωστόσο, θα ήθελαν να κάνουν κάποια πράγματα διαφορετικά, όπως το να μην κατηγορούν τις διαγωνιζόμενες. Ήταν γυναίκες της εργατικής τάξης, που μόνο έτσι μπορούσαν να πάρουν υποτροφία.
Πενήντα χρόνια μετά, τα δικαιώματα των γυναικών είναι ξανά στο προσκήνιο, αν και τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα. Γυναίκες πολιτικοί εκλέγονται σε όλον τον κόσμο.
Τι θα πέταγε σήμερα στον Κάδο Ελευθερίας η Morgan; «Σύμβολα όλων των θρησκειών. Είναι πολύ πατριαρχικά», αναφέρει στο BBC.
«Θα πέταγα πορνογραφικό υλικό και φάρμακα ή ναρκωτικά».
«Σύμβολα και μεταφορά. Καταλαβαίνω την δύναμή τους όπως και την δύναμη του Κάδου Ελευθερίας», καταλήγει η ίδια.
