Αλίκη Βουγιουκλάκη και Τζένη Καρέζη, πάντα δίπλα και απέναντι, δυο γυναίκες διαφορετικές -Ποια ήταν η σχέση τους

Οι δυo μεγαλύτερες σταρ του ελληνικού σινεμά «έφυγαν» Ιούλιο – στις 23/7/96 Αλίκη, στις 27/7/92 η Τζένη. Και οι δυό από την ίδια αρρώστια. Μαζί και στο θάνατο, όπως μαζί είχαν ζήσει. Η ξανθιά και η μελαχρινή, πάντα δίπλα και απέναντι, δυο γυναίκες διαφορετικές, κι ωστόσο όμοιες, με τον τρόπο τους. Δυο πλευρές, στο ίδιο νόμισμα…

Η σχέση τους ήταν αγαπητική, αλλά και πολεμική, βαθιά καρμική. Σε μια εποχή που έτρεφε διχασμούς, οι δυό τους – όμορφες, ταλαντούχες, θεατρίνες με έντονη προσωπικότητα - ήταν το απόλυτο δίπολο του σταρ σίστεμ.

Δυo πρόσωπα της Ελλάδας, της τέχνης, της γυναίκας. Η ξανθιά Αλίκη, ήταν η τσαχπίνα Λίζα Παπασταύρου, το κοριτσάκι της διπλανής πόρτας – σε κέρδιζε με τα νάζια, το κέφι της, την αιώνια αισιοδοξία της.

Η καλλονή Τζένη, με τα «ηλεκτρικά» γαλάζια-σμαραγδί μάτια ήταν η κομψή, σοφιστικέ «δεσποινίς διευθυντής». Ένα όνειρο, που δεν ανήκε στον μέσο όρο. Πιο λαϊκή, πιο «σταρ του σινεμά» η Αλίκη, «έσκιζε» στο box office. Aλλά η εστέτ, πολιτικοποιημένη Τζένη την «κέρδιζε» στα εισιτήρια του θεάτρου.

Hταν διαφορετικές. Αντίθετες. Συμπληρωματικές. Φίλες.

Hταν φίλες; Ας πούμε πως η σχέση τους ήταν μάλλον περίπλοκη, μια σκούρα θάλασσα που, κατά καιρούς, τη διέτρεχαν «ρεύματα»: αγάπη, κατανόηση, υποστήριξη, μικροεγωϊσμοί, μυστικά, ζήλια, εκτίμηση, πίκρα, ανταγωνισμός.

Ναι, η Αλίκη και η Τζένη ήταν φίλες - όσο φίλες μπορεί να είναι δυό πρωταγωνίστριες…

H ΞΑΝΘΙΑ ΚΑΙ Η ΜΕΛΑΧΡΙΝΗ

Το βέβαιο ήταν πως είχαν ξεκινήσει ως φίλες στη Σχολή του Εθνικού, που βρέθηκαν συμμαθήτριες, στο δεύτερο έτος, μολονότι, δεν ήταν συνομήλικες. Η Τζένη ήταν έξι μήνες μεγαλύτερη.

Αυτό που, πιθανόν, της έφερε πιο κοντά, ήταν η κακή ή ανύπαρκτη σχέση με τον πατέρα τους. Της Αλίκης, που ήταν νομάρχης στην Τρίπολη, είχε εκτελεστεί από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ, όταν εκείνη ήταν μόλις 9 χρονών. Η Τζένη είχε μια δύσκολη, ταραγμένη σχέση με τον αυστηρό γυμνασιάρχη Κωνσταντίνο Καρπούζη. Που έγινε ακόμα χειρότερη όταν εκείνος έμαθε πως φοιτούσε, κρυφά, στο Εθνικό και της έριξε ένα γερό χαστούκι. Αμέσως μετά, η Τζένη και η μητέρα της, έφυγαν από το σπίτι, διακόπτοντας κάθε επαφή μαζί του. Μετακόμισαν στην οδό Χέυδεν, απέναντι από το πεδίο του Άρεως.

«Περνούσα συχνά και έπαιρνα τη Τζένη από το σπίτι και πηγαίναμε μαζί στο σινέ Βικτώρια. Διασκεδάζαμε όταν τα αγόρια μας φλέρταραν. Καθόμασταν στα τελευταία καθίσματα και ξεκαρδιζόμασταν στα γέλια όταν εκείνα προσπαθούσαν να μας δουν και να μας μιλήσουν. Χαχανίζαμε όλη την ώρα και όταν άναβαν τα φώτα, όλοι έβλεπαν μια ξανθιά και μια μελαχρινή στα πίσω καθίσματα και μάλιστα ντυμένες με τα ίδια ρούχα. Το κάναμε αυτό μόνο και μόνο για να προκαλέσουμε. Μόνο που τότε η μελαχρινή ήμουν εγώ και η ξανθιά η Τζένη». (Απόσπασμα από τις σκόρπιες σημειώσεις της Αλίκης, που διέσωσε ο Γιάννης Παπαμιχαήλ, στο βιβλίο «Έχω ένα μυστικό», εκδ. Λιβάνη).

Από τότε οι δρόμοι τους, οι ζωές τους ήταν παράλληλες. Σχεδόν. Στο θέατρο έκαναν το ντεμπούτο τους, με ελάχιστη χρονική διαφορά: η Αλίκη, φοιτήτρια ακόμα, τον Οκτώβριο του 1953, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στο έργο «Κατά φαντασίαν ασθενής» του Μολιέρου. Και η Τζένη τον Οκτώβριο του ’54, στο θέατρο Κοτοπούλη (Ρεξ), στο έργο «Η ωραία Ελένη» των Ρουσέν -Γκρέι. Κάτι ανάλογο έγινε και στο σινεμά: πρώτη βγήκε η Αλίκη, τον Φεβρουάριο του ’54, με το «Ποντικάκι».

Ακολούθησε η Τζένη, τον Δεκέμβριο του ’55 με το «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο». Από τότε, «μοιράζονταν» τους ρόλους, τα θέατρα, τους συγγραφείς, τους σκηνοθέτες: τον Αλέκο Σακελλάριο, τον Ντίνο Δημόπουλο, τον Τσιφόρο, τον Φώσκολο, τον Γιάννη Δαλιανίδη. Είχε τύχει, ρόλος που προοριζόταν για την μία να καταλήξει στην άλλη, όπως π.χ. στο «Τρελοκόριτσο». (σ.σ. Λέγεται πως ο πατήρ Δαδήρας, ο οποίος ήταν παραγωγός της ταινίας, από φόβο μήπως η Βουγιουκλάκη του ξεμυαλίσει τον γιo, με τον οποίο είχε τότε ένα φλερτ, βρήκε ως δικαιολογία το γεγονός πως η Αλίκη ζήτησε περισσότερα χρήματα και έδωσε το ρόλο στην Τζένη…).

Ποτέ, ούτε στην αρχή της καριέρας τους, δεν βρέθηκαν στην ίδια ταινία -αν και παραλίγο να παίξουν μαζί στη «Θεία από το Σικάγο», το ’57. Η Τζένη δέχτηκε να υποδυθεί μια από τις ανιψιές της Γεωργίας Βασιλειάδου, ενώ η Αλίκη,– ήδη με μενταλιτέ πρωταγωνίστριας – θεωρούσε αδιανόητο να πάρει ρόλο που δεν υπήρχε στον τίτλο της ταινίας, και έδωσε στον Φίνο, που τη φώναξε να συζητήσουν την εξής, μνημειώδη απάντηση: «Δεν νομίζετε πως είμαι πολύ μικρή για να παίξω την θεία;».

Η δαιμόνια Βουγιουκλάκη είχε πάντα πολύ ισχυρή άποψη για τους ρόλους της, τα ρούχα, το στήσιμο, τη φωτογραφία των ταινιών της και απαιτούσε από τους σκηνοθέτες της περισσότερα γκρο πλαν. Αντιθέτως, -σύμφωνα τουλάχιστον με τον Δαλιανίδη - «η Τζένη αδιαφορούσε λίγο για τον τρόπο που την κινηματογράφιζες. Αφηνόταν τελείως». Κάτι που, εν καιρώ, θα έκανε τον Αλέκο Σακελλάριο να πει πως η διαφορά ανάμεσα στις δυό γυναίκες ήταν πως «η Αλίκη ήταν ένα έξυπνο κορίτσι που έπαιζε το χαζό, ενώ η Τζένη μια χαζούλα, που έπαιζε την έξυπνη…».

Στα 60’s πάντως οι σχέσεις τους, ήταν τεταμένες. Hδη, το «δίπολο» Αλίκη-Τζένη, μοίραζε τις εταιρείες, τα περιοδικά, τον κόσμο σε δυό στρατόπεδα. Κι εκείνες, έπαιρναν θέση. Με τον Μάριο Πλωρίτη η Αλίκη, με τον Ιάκωβο Καμπανέλλη η Τζένη. Με τον Μάνο Χατζιδάκι η Βουγιουκλάκη, με τον Μίκη Θεοδωράκη η Καρέζη. Και μια – διόλου τυχαία – λεπτομέρεια: όταν μία έφευγε από τον Φίνο, ερχόταν η άλλη. Και το αντίστροφο. Η Τζένη μπήκε στην Finos Films to ’55 και έφυγε το 1957 με τη «Θεία από το Σικάγο». Το 1958 υπέγραψε η Αλίκη για την «Αστέρω» κι έφυγε το 1964 με το «Δόλωμα» - την ίδια χρονιά που επέστρεφε η Τζένη με τη «Λόλα». Η οποία θα έφευγε πάλι το 1968 με το «Ένας Ιππότης για τη Βασούλα». Για να επιστρέψει η Αλίκη ως «Αρχόντισσα».

«Για το αν έχω ανταγωνισμό με την Αλίκη Βουγιουκλάκη; Μην τα ακούς αυτά» είχε δηλώσει Τζένη Καρέζη, σε μια από τις τελευταίες της συνεντεύξεις. «Ποτέ δεν υπήρξε. Κάποτε εξυπηρετούσε, ειδικά στον κινηματογράφο, τις εταιρείες στο να μας μοιράζονται. Από κει και πέρα είμαστε εντελώς διαφορετικοί σαν χαρακτήρες. Αυτό όμως δεν μας εμπόδισε να έχουμε μια ωραία σχέση ανάμεσα μας». Και η Αλίκη υπερθεμάτιζε: «Θεωρούσα πάντα την Τζένη καλύτερη από εμένα. Ήξερε να παίζει υπέροχα την κωμωδία. Καλύτερα από εμένα» είχε δηλώσει στον Νίκο Χατζηνικολάου, στην τηλεοπτική συνέντευξη που του παραχώρησε το ’93, ένα χρόνο μετά το θάνατο της Καρέζη.

Ήταν αλήθεια. Αλλά και δεν ήταν. Μικρές αντιζηλίες μεταξύ τους υπήρχαν – κυρίως για τις αμοιβές. Και για τις εισπράξεις. Ο Ζάχος Χατζηφωτίου, έχει δηλώσει σχετικά : «Ήταν φίλες μόνο όταν πήγαιναν καλά και οι δύο. Η φιλία τους εξαρτιόταν από το πόσα εισιτήρια έκοβε η καθεμία. Στο σινεμά νικούσε η Αλίκη. Στο θέατρο ποτέ».

Ο Γιάννης Δαλιανίδης διηγούνταν ένα ξεκαρδιστικό «επεισόδιο», ενδεικτικό του πως μιλούσε η μία για την άλλη, μετά από ένα πάρτι του Δημήτρη Χορν όπου ήταν και οι δύο καλεσμένες. Η Καρέζη είχε πάει πρώτη: «Όταν μπήκε η Αλίκη φορούσε μια γούνα – μάλλον δεν ήταν δικιά της - και ένα τριαντάφυλλο στα μαλλιά. Όλοι αναφώνησαν «ωχ!». Την κακομοίρα την Αλίκη…» Και η Αλίκη, που στο ίδιο πάρτι είχε χορέψει με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή: «Την καημένη την Τζενούλα… Εγώ χόρευα με τον πρωθυπουργό και αυτή δεν είχε ούτε έναν υπουργό δίπλα της!»

Και κάτι ακόμα: στον γάμο της Τζένης Καρέζη με τον Ζάχο Χατζηφωτίου, τον Μάιο του ’62, με 500 καλεσμένους – την αφρόκρεμα του ελληνικού θεάτρου, πολιτικούς, επιχειρηματίες κ.λπ – μοναδική απούσα ήταν η Αλίκη. Εκείνη την ημέρα, βρισκόταν στο Λονδίνο και έδινε συνέντευξη στο BBC. Aργότερα, όταν ο Ζάχος θα ρωτούσε «Τζένη έχεις καλέσει όλη την Αθήνα γιατί δεν κάλεσες την Αλίκη;», θα ‘παιρνε την εξής αποστομωτική απάντηση: «Είσαι τρελός; Αυτή ήταν ικανή να μου χαλάσει το γάμο. Θα μάζευε όλα τα φλας πάνω της!».

Το γεγονός, βέβαια, δεν είχε περάσει απαρατήρητο από την Αλίκη. Το ’67, δυό βδομάδες μετά την ανακοίνωση του γάμου της Τζένης με τον Κώστα Καζάκο, (όπου και πάλι δεν ήταν στην λίστα των προσκεκλημένων), είχε δηλώσει, φανερά ενοχλημένη, στο περιοδικό «Ταχυδρόμος»: «Εγώ πάντα την προσκαλώ στις δεξιώσεις που κάνω ενώ εκείνη το αποφεύγει συστηματικά. Αν και ξέρει ότι αρέσουμε και οι δυο στον αντρικό κύκλο εγώ δεν θα τη φοβόμουνα αν διεκδικούσαμε και οι δυο τον ίδιο άντρα…».

ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ

Όλα αυτά θα τέλειωναν – ή έστω θα μετριάζονταν – στις αρχές των ‘70’s, ιδίως από τότε που έγιναν και οι δυό μητέρες. Το 1969, πάλι με λίγους μήνες διαφορά – τον Απρίλιο η Τζένη, τον Ιούλιο η Αλίκη- έφεραν στον κόσμο ένα αγόρι: τον Κωνσταντίνο και τον Γιάννη. Ακόμα μια από τις – σχεδόν μεταφυσικές – ομοιότητες της ζωής τους. Όπως και το γεγονός πως έκαναν δυό γάμους – τον έναν με τον άντρα που υπήρξε (και) κινηματογραφικό τους ταίρι. Με μια διαφορά: η Τζένη Καρέζη έπαιξε μια φορά με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, στα «Κόκινα Φανάρια». Η Βουγιουκλάκη δεν «συναντήθηκε» ποτέ στο πανί με τον Κώστα Καζάκο.

Αλλά η Τζένη, λένε, συμπαραστάθηκε πολύ στην Αλίκη, η οποία είχε δύσκολη εγκυμοσύνη. Και νωρίτερα, στη δικαστική κόντρα της Αλίκη με τον Αλέκο Σακελλάριο και τον Γιώργο Τζαβέλλα (σ.σ. τους είχε μηνύσει για εξύβριση, επειδή σε μια τους επιθεώρηση, την σατίριζαν ανελέητα τόσο εκείνη όσο και τον Παπαμιχαήλ) η Τζένη πήγε και κατέθεσε υπέρ της στο δικαστήριο. Με τα χρόνια, άλλωστε, τα χαρτιά στην μεταξύ τους «παρτίδα» είχαν μοιραστεί: η Τζένη από δω, στο σοβαρό θέατρο, η Αλίκη από κει, στην κατηγορία «εθνική σταρ».

Ο Κωνσταντίνος Καζάκος, που έζησε και τις δύο, μεγαλώνοντας, λέει πως η κόντρα μεταξύ τους υπήρχε μόνο στα χαρτιά, στα ψέματα, στην δημοσιογραφική ίντριγκα. «Είχαν στενή σχέση, αγαπιόντουσαν, από τότε που ήταν στη σχολή ακόμα», είχε δηλώσει σε μια παλιά συνέντευξη στο Down Town. «Θυμάμαι μια φορά - πιτσιρίκος εγώ - που η Αλίκη μιλούσε με τη μητέρα μου στο τηλέφωνο και είχα σηκώσει το ακουστικό στη ντούμπλεξ γραμμή και της άκουγα για κανά μισάωρο να συζητούν, για πολύ προσωπικά πράγματα. Της έλεγε η Αλίκη τα ερωτικά της και της ζητούσε τη γνώμη της. Αλλά τότε με έκανε η μητέρα μου τσακωτό και έφαγα το ξύλο της χρονιάς μου. Ηταν μια από τις δύο ή τρείς φορές συνολικά, που άπλωσαν οι γονείς μου χέρι πάνω μου…»

To ΄90, μάλιστα, παραλίγο να συμβεί το «αδιανόητο»: να δουλέψουν μαζί στο θέατρο! Ο θεατρικός παραγωγός Γιώργος Λεμπέσης είχε την ιδέα να τις παντρέψει στη σκηνή στο έργο «Μαρία Στιούαρτ» του Φρίντριχ Σίλερ. «Στα ονόματα που θα μπουν στη μαρκίζα, η Τζένη προηγείται και δεν το συζητώ» τού είχε πει η Αλίκη. Αλλά μετά η Τζένη αρρώστησε πολύ…

Η γυναίκα του, η Νινέττα Λεμπέση, θυμόταν την τελευταία συνάντηση των δύο σταρ: «Είχαμε πάει με την Αλίκη στο νοσοκομείο για μια τυπική εξέταση. Στον κάτω όροφο ήταν η Τζένη και βρισκόταν συνεχώς κοντά της ο άντρας μου, ο Γιώργος. Με το που το μαθαίνει η Αλίκη μου λέει: «Πρέπει οπωσδήποτε να δω την Τζένη, κάνε ό,τι είναι δυνατό. Θέλω να μιλήσω έστω με τον Καζάκο».

Κατεβαίνουμε και απέξω ήταν μια στρατιά από δημοσιογράφους που περίμεναν συνεχώς να μάθουν νέα. Η Τζένη Καρέζη άκουσε το σούσουρο. Λέει: «Τι συμβαίνει;» και της λέει ο άντρας μου: «Είναι η Αλίκη Βουγιουκλάκη απέξω». Κάνει παύση. Το σκέφτεται και δίνει εντολή: «Βγείτε όλοι έξω να έρθει μόνο η Αλίκη στο δωμάτιο». Έμειναν μόνες τους ένα τέταρτο. Το τι είπαν μεταξύ τους κανείς δεν το ξέρει».

Ούτε η Αλίκη το αποκάλυψε ποτέ. Αλλά όταν η Τζένη «έφυγε» της κόστισε πολύ - στην κηδεία της, την έκλαψε λες και είχε χάσει την αδελφή που δεν είχε. Με οδύνη βαθιά, πραγματική. «Δεν έχω πια κανένα ενδιαφέρον για το θέατρο» - είπε στον Ζάχο Χατζηφωτίου, αποκαλύπτοντας την μοναδική αλήθεια της σχέσης τους: πως οι δυό τους, τόσο στο ταίριασμά τους, όσο και στις αντιθέσεις τους, είχαν υπάρξει ένα «ζευγάρι» ισχυρό, ισχυρότερο, πολλές φορές και από τους άντρες που στάθηκαν δίπλα τους. Η μια ήταν το «μέτρο ζωής» της άλλης.

Και κάτι ακόμα: εκεί, προς το τέλος, η Αλίκη είχε πια «δει» την κοινή τους μοίρα. Προαισθανόταν, ίσως, πως και το δικό της τέλος δεν ήταν μακριά. Μετά την κηδεία, είχε εκμυστηρευτεί στον Λάκη Λαζόπουλο: «Χαμογελούσε η Τζένη, στις φωτογραφίες της. Σε μένα χαμογελούσε. Μου είπε με τον τρόπο της πως θα με πάρει.. Είμαι σίγουρη. Εμείς οι δύο, είμαστε πάντα μαζί…»