Λαιμαργία: Ας απομυθοποιήσουμε το «θανάσιμο αμάρτημα» για να το καταπολεμήσουμε μια και καλή

Ο λαίμαργος άνθρωπος δεν είναι ο συστηματικά παμφάγος. Απλά ωθείται από κάτι εσωτερικό στην ακανόνιστη και υπερβολική κατανάλωση τροφής.

Οποιοσδήποτε αποφασίσει να φάει κάτι για λόγους διαφορετικούς από τη φυσική πείνα και τη συναισθηματική φόρτιση είναι λαίμαργος και κυριολεκτικά δε μπορεί να αντισταθεί στη θέα ενός πλούσιου γεύματος ή ακόμη και ενός κράκερ. Ωστόσο έχει παρατηρηθεί ότι η λαιμαργία αυτή έχει συγκεκριμένους στόχους και προτιμήσεις.

Σοκολάτα, γλυκά, γαλακτοκομικά, αλμυρά σνάκς και καρυκεύματα είναι στην πρώτη γραμμή των προτιμήσεων.

Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να μπορέσει να διακρίνει κάποιος που έχει εντονη επιθυμία για υπερβολική και συστηματική κατανάλωση τροφής τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της κάθε κατηγορίας που της επιβάλλει τη συγκεκριμένη διατροφική συμπεριφορά.

Σοκολάτα: Η σοκολάτα είναι πλούσια σε ζάχαρη και λιπαρά τα οποία μπορεί να αυξήσουν την ενεργητικότητα του ατόμου που την καταναλώνει. Η φαινυλεθυλαμίνη είναι μια ένωση που προκαλεί αίσθημα ευτυχίας και παράγεται φυσικά στον εγκέφαλο των ερωτευμένων ανθρώπων. Η ίδια ένωση βρίσκεται και στη σοκολάτα. Έτσι, λοιπόν, άνθρωποι με συζυγικά ή συναισθηματικού τύπου προβλήματα δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στις σοκολάτες. Τέλος, η πυραζίνη είναι μια ουσία που βρίσκεται στο άρωμα της σοκολάτας κα προκαλεί ευχαρίστηση όταν εισπνέεται.

Γλυκά (γενικώς): Άνθρωποι χωρίς να δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στη σοκολάτα καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες γλυκών. Η ζάχαρη ευνοεί την έκκριση αδρεναλίνης μέσα στο σώμα και για το λόγο αυτό η κατανάλωσή της δημιουργεί αίσθημα ευφορίας και ενεργητικότητας. Η κατάσταση, όμως, αυτή διαρκεί πολύ λίγο και σύντομα το άτομο πέφτει συναισθηματικά και αναζητά πάλι μεγαλύτερες ποσότητες ζάχαρης προκειμένου να απολαύσει την προηγούμενη θετική κατάσταση. Εξάλλου, τα γλυκά περιέχουν μεγάλες ποσότητες υδατανθράκων η διάσπαση των οποίων οδηγεί στην έκκριση σεροτονίνης. Η δράση της τελευταίας είναι ηρεμιστική και κατευναστική των συναισθημάτων κατάπτωσης.

Αλμυρά σνακς: Τα πατατάκια,οι ξηροί καρποί,τα κράκερς κτλ χαρακτηρίζονται από την περιεκτικότητα σε λιπαρά αλλά και από την τραγανή τους υφή. Έχει παρατηρηθεί ότι οι μανιώδεις καταναλωτές τέτοιων σνακς εκτονώνουν κάποιες τάσεις επιθετικότητας μέσω του συνεχούς τραγανίσματος. Εξάλλου, μερικοί ξηροί καρποί περιέχουν πυραζίνη που τους κάνει ακόμη πιο επιθυμητούς για τους λόγους που αναφέραμε παραπάνω. Όπως είναι εύκολο αντιληπτό οι σοκολάτες που περιέχουν ξηρούς καρπούς αποτελούν το καλύτερο έδεσμα για όσους υποκύπτουν στη θετική δράση της ουσίας αυτής.

Γαλακτοκομικά: Τα γαλακτοκομικά δεν περιέχουν μεγάλες ποσότητες θερμίδων ώστε να γίνονται επικίνδυνα για την αύξηση του σωματικού βάρους. Αρκετές απ'τις ενώσεις που περιέχουν, δημιουργούν αισθήματα ηρεμίας και εξαφανίζουν τη συναισθηματική κατάπτωση. Η L-τρυπτοφάνη σε συνεργασία με τους υδατάνθρακες καταπραΰνει τις φυσικές και συναισθηματικές αντιδράσεις του ανθρώπινου σώματος, ενώ μια άλλη ουσία, η χολίνη, διεγείρει τον εγκέφαλο για την παραγωγή χημικών ενώσεων που προκαλούν χαλάρωση και αίσθημα ευτυχίας.

Ψωμί και ζυμαρικά: Πολλοί άνθρωποι καταφεύγουν στην υπερβολική κατανάλωση ψωμιού και ζυμαρικών, γιατί οι υδατάνθρακες που περιέχουν οι τροφές αυτές, αυξάνουν την έκκριση σεροτονίνης και δημιουργούν αισθήματα χαλάρωσης και ηρεμίας. Από την άλλη, η μαγιά και η γλυκόζη του ψωμιού είναι ουσίες που αυξάνουν την ενεργητικότητα.

Καρυκεύματα: Τα φαγητά με έντονες γεύσεις και πολλά καρυκεύματα προκαλούν άμεση και σημαντική αύξηση της ενεργητικότητας, αλλά και της συναισθηματικής φόρτισης του ατόμου που τα καταναλώνει. Προτιμώνται από ανθρώπους που αρέσκονται στις έντονες συγκινήσεις θέλουν να ζουν κυριολεκτικά «στην κόψη του ξυραφιού» χωρίς όμως να το επιτυγχάνουν πάντοτε.

H γνώμη της ειδικού

Σε γενικές γραμμές αυτό που παρατηρούμε είναι ότι οι λαίμαργοι άνθρωποι αναζητούν μέσα απ' το φαγητό, ευτυχία, ευφορία, ηρεμία, χαλάρωση, ενεργητικότητα, εκτόνωση επιθετικότητας, εξάλειψη συναισθηματικής κατάπτωσης και έντονες συγκινήσεις.

Εκείνο, όμως, που πραγματικά συμβαίνει είναι ότι η στιγμιαία ανακούφιση που προσφέρουν οι διέξοδοι αυτοί εξαφανίζεται, καθώς το αυξημένο βάρος που προκύπτει απ’την υπερβολική κατανάλωση δημιουργεί στρες και μειωμένη ικανότητα για φυσική δραστηριότητα.

Όλοι οι παράγοντες που προαναφέρθηκαν εξαρτώνται από ψυχολογικούς παράγοντες που χρειάζονται επιπλέον διερεύνηση και αυτογνωσία για να βελτιωθούν και να πάψουν να αποτελούν αιτίες πολυφαγίας.

Παραθέτω μερικές χρήσιμες συμβουλές για όσους αντιμετωπίζουν με παρόμοιο τρόπο τη σχέση τους με το φαγητό.

• Αποφασίστε οριστικά ότι το σωματικό σας βάρος αφορά μόνο εσάς.
• Συνειδητοποιήστε ότι τίποτα δεν είναι πιο νόστιμο από ένα κανονικού βάρους σώμα.
• Μην ξεχνάτε ότι ένα όμορφα στολισμένο τραπέζι κόβει τη μισή πείνα σας.
• Μη διατηρείτε στο σπίτι πρόχειρο φαγητό.
• Αποφύγετε να συνδέετε τις εξόδους σας με το φαγητό.

Οι οδηγίες αυτές είναι αρκετά συγκεκριμένες και αρκετά γενικές και μπορούν να εφαρμόζονται από κάθε άνθρωπο που θέλει να διατρέφεται με σωστό τρόπο και να διατηρεί το σωστό σωματικό του βάρος.

Ζωή Γιαννακάκη

Διαιτολόγος - διατροφολόγος με ειδίκευση στις Διατροφικές Διαταραχές και τη Ψυχογενή Παχυσαρκία

zoeyannakaki.gr

Info@zoeyannakaki.gr

Απόσπασμα από το αφιέρωμα του περιοδικού «Γεύση- Για να ζούμε καλύτερα», για την ψυχική διάθεση και το σωματικό βάρος, τεύχος 12, 1990-

Επιμέλεια κειμένου, επιστημονική προσέγγιση: Ζωή Γιαννακάκη

Φωτογραφίες: Unsplash