Καλά και κακά λιπαρά -Ποια προτιμάμε, ποια αποφεύγουμε
Τα τελευταία 50 χρόνια βομβαρδιζόμασταν καθημερινά από το αρνητικό μήνυμα των λιπαρών. Οι τροφές με πλήρη λιπαρά σκότωσαν τη διατροφική μας αθωότητα και μετατράπηκαν μέσα στο χρόνο σε εχθρούς της υγείας και της ομορφιάς μας.
Είχα πολλές φίλες οι οποίες αφαιρούσαν από το πιάτο τους κάθε ίχνος λίπους, ενώ από την άλλη κατανάλωναν καθημερινά σκευάσματα τα οποία σκότωναν ελέφαντες. Ο ένοχος της ιστορίας είναι και υπεύθυνος για την επιβάρυνση της υγείας μας, τη δαιμονοποίηση των κορεσμένων λιπαρών και την εξάπλωση φτηνών κακής ποιότητας προϊόντων που αντί να τα κάνουν σαπούνι και κεριά τα έβαλαν στην κουζίνα μας και έφεραν τα πάνω κάτω στις διατροφικές μας συνήθειες. Και το πιο αξιοπερίεργο... Ενώ κόβαμε τις λιπαρές τροφές από τη διατροφή μας, νομίζοντας ότι κάνουμε σωστές επιλογές και ζούσαμε στο ρυθμό των light προϊόντων, η παχυσαρκία ξεπέρασε κάθε όριο...
Κάνε την αλλαγή τώρα
Εάν ακόμη επιμένεις να μετράς κάθε θερμίδα που τρως, μάθε ότι τα λιπαρά που ακόμη φοβάσαι είναι ο καλός σύμμαχος στη ζωή σου και αποτελούν αναπόσπαστο συστατικό της διατροφής σου. «Ισορρόπησε λοιπόν στα δεδομένα της ακαδημαϊκής κοινότητας», τονίζει η Αστερία Σταματάκη, Msc στη Κλινική Διατροφή-Διατροφολόγος, και συνεχίζει «τα λίπη πρέπει να αποτελούν περίπου το 30% της ημερήσιας διατροφής σου ώστε να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού». Και... εάν ακόμη αναρωτιέσαι που θα τα βρεις είναι κοντά σου.
Τα καλά...
Η αλήθεια είναι ότι τα λιπαρά είναι απαραίτητα στη διατροφή μας και ότι διαχωρίζονται, ανάλογα με τη σύστασή τους και το πως επηρεάζουν τον οργανισμό, σε «καλά» και «κακά» λίπη. Καταρχήν, τα λιπαρά μας δίνουν ενέργεια. Συγκεκριμένα 1 γραμμάριο λίπους αποδίδει 9 θερμίδες. Τα καλά λιπαρά βοηθούν στο σχηματισμό και στη λειτουργία των κυτταρικών μεμβρανών, στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, του εγκεφάλου, και της καρδιάς, στην παραγωγή ορμονών, Επίσης, τα τρόφιμα που περιέχουν λιπαρά περιέχουν και τις λιποδιαλυτές βιταμίνες.
Τα καλά λίπη διακρίνονται σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα.
«Τα μονοακόρεστα λιπαρά περιέχονται στο ελαιόλαδο, τα αβοκάντο και σε κάποιους ξηρούς καρπούς, όπως τα αμύγδαλα και τα φιστίκια. Το ελαιόλαδο είναι μια ωφέλιμη λιπαρή ύλη και αντέχει σε μεγάλες θερμοκρασίες μαγειρέματος χωρίς να αλλοιώνεται η σύστασή του», επισημαίνει η Αστερία Σταματάκη.
«Παράλληλα, τα πολυακόρεστα λιπαρά αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας. Tα λαμβάνουμε δια μέσου των τροφών καθώς ο οργανισμός μας αδυνατεί να τα συνθέσει μόνος του και γι' αυτό ονομάζονται απαραίτητα. Στα πολυακόρεστα λιπαρά ανήκουν τα περίφημα Ω-3 και Ω-6 λιπαρά οξέα. Τα πολυακόρεστα περιέχονται σε λιπαρά ψάρια, όπως οι σαρδέλες και ο σολομός, και στα θαλασσινά, σε φυτικά έλαια, όπως το αραβοσιτέλαιο και το σησαμέλαιο, σε ξηρούς καρπούς όπως τα καρύδια, σε άγρια χόρτα όπως η γλιστρίδα και η αντράκλα και σε εμπλουτισμένα με ω3 – ω6 προϊόντα, όπως το εμπλουτισμένο ψωμί».
Τα κακά και τα άσχημα...
Ο πραγματικός εχθρός βρίσκεται στον αντίποδα, τα κακά λιπαρά, τα κορεσμένα και τα trans. «Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα ονομάζονται αλλιώς κι ως "κακά" λιπαρά οξέα. Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα είναι κυρίως ζωικής προέλευσης βρίσκονται στο λίπος του κρέατος, στη πέτσα των πουλερικών, στα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, στα παχιά τυριά, στη μαγιονέζα, στην κρέμα γάλακτος, στο βούτυρο, το λαρδί, το μπέικον, στα λουκάνικα, στα αλλαντικά και σε ένα μεγάλο αριθμό επεξεργασμένων τροφίμων», εξηγεί η Αστερία Σταματάκη, και συμπληρώνει: «Κορεσμένα λιπαρά υπάρχουν επίσης σε προϊόντα ζαχαροπλαστικής, καθώς και σε πολλά φαγητά από ταχυφαγεία. Η ημερήσια κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών οξέων δεν πρέπει να ξεπερνά το 7% της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης».
Τα trans λιπαρά οξέα είναι λιπαρά που έχουν υποστεί τη βιομηχανική διεργασία της υδρογόνωσης, για να είναι ανθεκτικά στην οξείδωση και να έχουν στερεά μορφή. Τα trans λιπαρά οξέα όχι μόνο ανεβάζουν την ολική και την «κακή» χοληστερόλη αλλά κατεβάζουν και την «καλή» χοληστερόλη. Τα συναντάς στα γαριδάκια, πατατάκια, κάποια μπισκότα, σε αρτοσκευάσματα τύπου κρουασάν, σε έτοιμες ζύμες και σφολιάτες, σε τηγανιτές πατάτες ταχυφαγείων, γενικά σε πολλά τυποποιημένα σνακ, καθώς επίσης και στις σκληρές μαργαρίνες, αλλά και σε διάφορες έτοιμες σάλτσες.
«Η μεγάλη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών οξέων και τρανς λιπαρών οξέων ενοχοποιείται για ανεβασμένα λιπίδια στο αίμα, για καρδιοπάθειες, για τη δημιουργία φλεγμονής στον οργανισμό ακόμη για πρόωρη γήρανση», εξηγεί η κα Σταματάκη.
Με σωστό διαχωρισμό και προσοχή στη λήψη τους, τα λιπαρά μπορούν να αποδειχθούν πολύτιμος σύμμαχος στη διατήρηση της υγείας σου, του ιδανικού σωματικού βάρους αλλά και της ομορφιάς σου.